Geschiedenis samenvatting over hoofdstuk 9. De samenvatting is gemaakt via het boek Feniks en is gemaakt voor havo 5. De paragraven 1,2 en 3 met de bijbehorende kernaspecten zijn in de samenvatting verwerkt. Door het leren van deze samenvatting kun je makkelijk en snel een goed cijfer halen voor je...
KA=
- De crisis van het wereldkapitalisme.
- Het voeren van twee wereldoorlogen.
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door
massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de
burgerbevolking bij oorlogvoering.
In de 19de eeuw waren er een aantal grote mogendheden die de machtsevenwicht in stand houden:
- Groot-Brittannië
- Frankrijk
- Oostenrijk-Hongarije
- Rusland
- Pruisen
- Verenigde Staten Zij voerden een politiek van isolationisme (=een politiek die gericht is op
de wens van een land om zich te bemoeien met buitenlandse aangelegenheden).
Militarisme= voorliefde voor alles dat met het leger te maken heeft, zoals uniformen, medailles,
parades en discipline.
Omdat het Europese machtsevenwicht uit balans raakte, vormden de mogendheden
bondgenootschappen. Zo waren ze niet alleen als er oorlog uitbrak:
1. Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië. Ze werkten sinds 1882 samen.
2. Groot-Brittannië en Frankrijk. Ze voelden zich bedreigd.
Wapenwedloop= een denkbeeldige wedstrijd tussen twee of meer landen over wie verder is op het
gebied van wapentechnologie of wie de meeste wapens heeft.
Veelvolkerenstaat= een staat waarin meerdere volkeren onder hetzelfde bestuur leven.
Oostenrijks-Hongaarse kroonprins door Serviër vermoord.
Oostenrijk-Hongarije verklaarde de oorlog aan Servië. Doordat landen zich in bondgenootschappen
met elkaar verbonden hadden, raakten veel landen erin betrokken. Hierdoor kwam er oorlog.
Geallieerden vs centralen:
- Geallieerden: Verenigd Koninkrijk, China, Verenigde Staten, Sovjet-Unie en Canada
- Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse rijk
Doordat Frankrijk en Rusland bondgenoten van elkaar waren, zou Duitsland bij een grote Europese
oorlog van 2 kanten bedreigd worden. Om een tweefrontenoorlog te voorkomen, wilden de
Centralen eerst met een snelle aanvalsoorlog Frankrijk verslaan en vervolgens alle militaire kracht op
Rusland richten: schlieffenplan.
Op 4 augustus ging Duitsland België binnen, dit ging goed tot ze Noord-Frankrijk bereikte. Hier
hadden ze oorlog doormiddel van loopgraven. Dit heeft veel soldaten hun leven gekost.
, Doordat het beide partijen niet lukte om de ander te verslaan, werden steeds nieuwe wapens
ingezet.
Begin 1918 trok Rusland zich terug uit de oorlog. De Duitsers zetten al hun troepen in het westen. Dit
ging goed, maar de soldaten konden niet meer ze waren kapot. Ook kwamen er meer Amerikaanse
soldaten meevechten met Rusland. Dit leidde tot het Duitse verlies. in 1917 had Amerika besloten
om deel te nemen aan de oorlog.
Op 11 november 1918 tekenden de Duitsers de capitulatie (=overgave).
De overwinnaars van de Eerste Wereldoorlog (=een oorlog tussen veel staten die op wereldwijde
schaal wordt gevoerd) onderhandelde een vredesregeling. Met de verliezers werd een andere
vredesverdrag gesloten. Voor Duitsland werd het Verdrag van Versailles vastgelegd. Hierin stond
dat:
- Duitsland krijgt de schuld van de oorlog.
- Duitsland mocht een leger van max 100.000 hebben.
- Duitsland de oorlogsschade moest betalen.
- Duitsland grondgebied moest afstaan.
Dolkstootlegede het idee dat Duitsland de oorlog had verloren door verraad van interne vijanden.
Tijdens de vredesbespreking zorgde de Amerikaanse president voor de oprichting van de
Volkenbond.
Amerika probeert een economische wereldcrisis te voorkomen. Ze gaven hulp aan Duitsland.
Duitsland leent geld van Amerika om uit de schulden te raken, dit moest Duitsland geven aan de
geallieerden: Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland. Dawesplan
Na de Eerste Wereldoorlog ging het met de Verenigde Staten goed, er was een economische groei.
Dit was door de hoge productie. De Amerikaanse economie had nog wat zwakke punten:
- Protectionisme= economisch beleid waarbij de overheid de economie van het eigen land
bevoordeelt.
- De hoge invoertarieven, dit zorgde ervoor dat het voor Amerikaanse ondernemers moeilijk
was om producten te verkopen.
- Zeer ongelijke inkomensverdeling, kleine groep zeer rijken en een grote groep die amper kon
rondkomen.
- Slechte controle, bedrijven en particulieren konden veel meer geld lenen dan goed voor hen
was.
Door de snelgroeiende economie steeg de prijs van aandelen snel. In oktober 1929 was er een
beurskrach (=een plotselinge en zeer sterke koersdaling op de aandeelmarkt). Mensen verkochten
hun aandelen. Dit leidde tot een crisis (=economische neergang die zich uit in lage winsten, veel
faillissementen en hoge werkloosheid).
De Amerikaanse politici dacht dat door economische vrijheid de economie zelf zou herstellen. Als het
goed ging, moesten ze juist de economie afremmen. Dit deden ze door hogere belastingen. Door de
jaren heen hadden ze een soort spaarpot. Dit gebruikte ze in tijden van crisis. Ook gebruikten ze
het geld van Duitsland. Amerika haalde het geld van het Dawesplan terug, Duitsland wordt
kaalgeplukt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amsamenvattingen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
