Samenvatting onderzoeksmethoden SJD. Behaalde cijfer: 8,2
Samenvatting van het boek 'Dit is onderzoek' H 1,2,3,4. Alle benodigde literatuur voor het tentamen.
Samenvatting
onderzoeksmethoden
1. Wat wil onderzoeker weten? (week 1)
1.1. Probleemstelling, doelstelling en onderzoeksvraag
Een onderzoeksvoorstel en een onderzoeksverslag beginnen meestal met de aanleiding van het
onderzoek = een intro waarin het probleem wordt gesteld. De probleemstelling mondt uit in een
onderzoeksvraag, waar het onderzoek antwoordt op moet geven.
Onderzoeksvraag = vraag waarop onderzoek antwoord moet geven. Ontstaat uit probleemstelling.
2 soorten onderzoek Omschrijving Eis
Toegepast onderzoek Onderzoek dat kennis oplevert om Wordt op wetenschappelijk
praktijkproblemen op te lossen verantwoorde wijze uitgevoerd
Zuiver wetenschappelijk Onderzoek dat wetenschappelijke kennis oplevert, Wordt op wetenschappelijk
onderzoek niet noodzakelijk ter oplossing van problemen verantwoorde wijze uitgevoerd
Zuiver onderzoek hoeft dus geen direct maatschappelijk nut te hebben. Toegepast onderzoek wel.
Bij onderzoeksethiek stel je jezelf 5 vragen om na te gaan of het uitvoeren van een onderzoek een
goed idee is: 1. Doen de respondenten vrijwillig mee aan het onderzoek?
2. Wordt er vooraf duidelijk aan de respondenten uitgelegd wat het doel en de
werkwijze van het onderzoek zijn?
3. Worden gegevens van de respondenten vertrouwelijk (liefst anoniem) verwerkt?
4. Hebben de uitkomsten geen nadelige gevolgen voor de respondenten?
5. Wordt het onderzoek op een eerlijke en objectieve manier uitgevoerd?
1.1. Open of gesloten vraag: kwalitatief of kwantitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek – bij een open vraag. Open gesprekken voeren. De gespreksverslagen kunnen
dan onderzoeksmateriaal vormen. Je wilt als onderzoeker van het onderzoeksmateriaal leren.
Onderzoek waarbij problemen in en van situaties, gebeurtenissen en personen beschreven worden
en geïnterpreteerd worden met behulp van gegevens van kwalitatieve aard, zoals belevingen,
ervaringen, betekenisverleningen die verzameld zijn via open interviews en/of participerende
observatie en/of bestaande documenten.
Open onderzoeksvraag kwalitatief onderzoek is het verifieerbaar?
Kwantitatief onderzoek – bij een gesloten vraag. De onderzoeksresultaten zijn dan aangekruiste
antwoordalternatieven of schaalwaarden, die je met. statistische programma’s kunt verwerken. Je
stelt als onderzoeker iets vast. Onderzoek waarbij het onderzoeksmateriaal bestaat uit cijfermatige
gegevens die statistisch geanalyseerd worden om antwoord te geven op de onderzoeksvraag.
Gesloten onderzoeksvraag kwantitatief onderzoek is het reproduceerbaar?
Keuze Kwantitatief Kwalitatief
Gesloten/open Gesloten vraag: ‘Hoe tevreden zijn Open vraag: ‘Wat kan er volgens studenten
onderzoeksvraag studenten over het onderwijs?’ verbeterd worden aan het onderwijs?’
Onderzoeksvraag Onderzoeksvraag ligt vast Onderzoeksvraag kun je tijdens het
ligt wel/niet vast onderzoeksproces aanpassen
Doelstelling Doel is vooral beschrijven en toetsen van Doel is vooral het ontwikkelen van (nieuwe)
vooraf vastgestelde ideeën ideeën
Dataverzameling Je verzamelt op 1 standaardmanier data, Niet standaard dataverzameling. Je verzamelt op
bijv. een vragenlijst. verschillende manieren
Resultaat Resultaat zijn cijfers. Resultaat: observaties, gespreksverslagen en
dataverzameling bestaande gegevens
1
,Verwerking data Data evalueer je met statistische analyses Observatie- en gespreksverslagen reduceer je tot
labels en vervolgens breng je daar structuur in.
Reproduceerbaarheidseis – je onderzoeksverslag zo maken dat iemand anders in staat is het
onderzoek over te doen.
Verifieerbaarheidseis – conclusies van je onderzoek moeten plausibel zijn en je werkwijze moet
transparant zijn
1.2. Onderzoekseenheden en eigenschappen/kenmerken
Vb.: je wilt weten hoe tevreden over hun opleiding zijn.
Eenheden – de studenten, omdat je uitspraak over hen doet.
Populatie – het geheel van de eenheden, dus hier van studenten
Kenmerk – de tevredenheid over hun studie is het kenmerk van de eenheden.
Eenheden hoeven niet per se mensen te zijn.
Onderzoekseenheden – personen, instanties of situaties waarover je op basis van je onderzoek
uitspraken wilt doen.
Kenmerken – de eigenschappen van de eenheden waarover je uitspraken doet op basis van de
onderzoeksresultaten.
Datamatrix is een tabel waarin gegevens overzichtelijk zijn weergegeven.
1.3. Wat is er al bekend over het onderzoeksonderwerp?
Belangrijk: eerst nagaan wat er al bekend is over het onderwerp van onderzoek voordat je start. Als je
weinig voorkennis hebt is een kwalitatief vooronderzoek handig. Handig om gebruik te maken van de
onderzoeken die men al heeft gedaan, om na te gaan of andere onderzoekers:
- Het onderzoek al hebben uitgevoerd
- Vergelijkbaar onderzoek hebben opgezet
- Vergelijkbare kenmerken hebben gedefinieerd en gemeten
- Theorieën hebben gebruikt ter verklaring van vergelijkbare fenomenen
Cruciaal bij het zoeken naar info: het gebruik van goede zoektermen. Als er geen informatie
voorhanden is, bijv. omdat je onderwerp van onderzoek heel specifiek is, kun je overwegen
vooronderzoek te doen. 2 mogelijkheden om je voor te bereiden op je onderzoek:
1. Het doen van een vooronderzoek
2. Het doen van een literatuuronderzoek.
Waarom doe je een literatuuronderzoek?
a. Het definiëren en meten van een onderzoeksopzet – uit literatuuronderzoek leer je
hoe anderen de eigenschappen of kenmerken die jij wilt onderzoeken definiëren en
vooral ook hoe ze die meten.
b. Het maken van een onderzoeksopzet – het is nuttig om te lezen hoe andere
onderzoekers vergelijkbaar onderzoek opzetten en uitvoeren en vooral ook wat hun
ervaringen zijn.
c. Het ontwikkelen van een theorie – ook wanneer je een theorie zoekt die de door jou
te onderzoeken fenomenen verklaart, is het belangrijk om bronnen te onderzoeken.
Hoe doe je een literatuuronderzoek?
Om relevante literatuur te vinden zijn de volgende stappen van belang:
o Het vinden van goede zoektermen met een thesaurus – een thesaurus is een soort
woordenboek waarin je begrippen opzoekt. Bij elk begrip staat een overzicht van min
of meer vergelijkbare begrippen.
o Het in zoekmachines zoeken naar relevante artikelen
o Het zoeken naar proefschriften en boeken
2
, 1.4. Gaat het om beschrijven, exploreren of toetsen?
Voor het opzetten van onderzoek moet je eerst vaststellen wat het karakter van het onderzoek is:
- Beschrijvend onderzoek – een fenomeen beschrijven. Registratie en systematische ordening
van wat zich voordoet op een bepaald gebied, waarbij niet wordt gestreefd naar de
ontwikkeling van een theorie of het formuleren van een hypothese (kwantitatief).
- Explorerend/verkennend onderzoek – tot een verklaring willen komen. Kan hierbij zowel om
kwantitatief als kwalitatief onderzoek gaan.
o Kwantitatief verkennend onderzoek: hierbij stel je vast of de relevante factoren
invloed hebben. In welke mate ze invloed hebben. Of deze factoren samenhang
hebben met andere factoren.
o Kwalitatief verkennend onderzoek: onderzoek dat frequenties, samenhang en
verschillen exploreert met als doel om tot een theorie te komen.
- Verklarend/toetsend onderzoek – vaststellen. Het kan hierbij zowel om kwantitatief als
kwalitatief onderzoek gaan. Je wilt een idee of theorie toetsen. Op basis van een theorie doe
je een voorspelling in de vorm van een hypothese die je toetst. Specifieke vormen van
toetsend onderzoek zijn:
o Evaluatieonderzoek
o Kwalitatief toetsend onderzoek (templatebenadering en actieonderzoek).
Bij toetsend onderzoek gaat het vrijwel altijd om een kwantitatief onderzoek. Ook
actieonderzoek kan in principe gezien worden als een vorm van toetsend onderzoek.
Hypothese – een vaak op een theorie gebaseerd antwoord op de onderzoeksvraag die je in het
onderzoek toetst.
Theorie – een aantal logisch gekoppelde en plausibele beweringen die een verklaring voor een
specifiek fenomeen vormen.
1.5. Is het
onderzoek
uitvoerbaar?
4 factoren die uitvoerbaarheid van
een onderzoek bepalen:
Tijd – wanneer je een onderzoek doet is het goed om van tevoren een tijdsplanning te
maken. Het is handig om met de einddatum te beginnen en dan terug te rekenen. Haalbare
tijdsbegroting is van belang. Voorkomt dat je in tijdnoot komt bij het onderzoek.
Geld – globale materiële en personele begroting maken om haalbaarheid te onderzoeken.
Bereidheid van respondenten – een onderzoek staat of valt met de bereidbaarheid van
mensen die aan het onderzoek mee doen of met de mogelijkheid om de door jou gewenste
bestaande materialen te verzamelen. De bereidheid om mee te werken hangt af van:
o De instantie die het onderzoek uitvoert (commercieel bureau of een universiteit?)
o De wijze waarop je de mensen voor het onderzoek benadert
o De tijd die het onderzoek kost
o De aantrekkelijkheid van het onderzoeksontwerp
o Het nut van het onderzoek
o Een blijk van (materiële) waardering (=incentive) voor de deelnemers.
Voor generalisatiemogelijkheden van het onderzoeksresultaten is het van belang dat men beschikt
over een representatieve onderzoeksgroep. Beter een kleine representatieve groep dan een grote
groep met veel non-respons.
Bereikbaarheid van respondenten en bestaand materiaal – van veel doelgroepen is geen
bestand waaruit je een steekproef kunt trekken. Dit maakt het onderzoek lastig. Het duurt
vaak langer of men moet gebruik maken van (betaalde) gegevens waar overheidsinstellingen
of bedrijven over beschikken.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HeleenElisa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
