hoofdstuk 3,5,6,7,8,9 zijn hierin volledig samengevat in zes pagina's. er zijn plaatjes, begrippen en ezelsbruggetjes. deze samenvatting kan gebruikt worden voor mensen met én zonder muziek kennis. zelf ben ik begonnen vanaf 0 en met deze samenvatting een 8 gehaald op het vwo.
V.3 BAROK (1600-1750 ( begin opera’s tot dood Bach) )
Inleiding barok:
o Alles over de top
o Katholieken v.s protestanten
o Kunst verheerlijkt vorst/adel
3.1 ontstaan opera
o Ontstaan in 1600, bedacht door Italianen
o Gezongen toneelstuk (met decor en acteurs etc.)
Gaan vaak over Griekse mythen
o Recitatief = solist zingt één melodie met tekst, eenvoudige begeleiding (klavecimbel,
luit). Tekst moet verstaanbaar zijn.
Secco = heel droog, kaal uitgevoerd. Begeleiding bestaat alleen uit basso
continuo, bijvoorbeeld klavecimbel en viola da gamba.
Accompagnato = begeleiding van basso continuo aangevuld met andere
instrumenten, bijvoorbeeld strijkers.
o Componist noteert alleen de melodie en de baslijn. Dus veel improvisatie. Soms
speelt cello of viola da gamba de baslijn mee.
o Basso continuo = doorlopende bas, met paar akkoorden door klavecimbel of luit,
eventueel cello of viola da gamba bv begeleiding van recitatief.
o Meer gebruik majeur en mineur i.p.v. kerktoonladders (modi)
o Eerste opera’s uitgevoerd aan hof, uiteindelijk heeft bijna elke grote stad een
operagebouw
3.2 structuur opera
o Ouverture = instrumentale opening van de opera voor dat de opera begint. De
belangrijkste gast komt dan binnen. Begint langzaam en statig, daarna sneller
gedeelte.
o Aria = lied waarbij veel emotie wordt overgebracht, zanger/componist/muzikant kan
alles laten zien wat die kan (virtuoos)
o Koor = reageert op de gebeurtenissen of samenvattend, kan homofoon(tegelijk) en
polyfoon (door elkaar)
o Castraten = mannen die gecastreerd zijn om een hoog bereik te kunnen houden.
3.3 grote vocale werken
o De kerk ziet de populariteit van de opera, zij bedenken ook zoiets maar dan over
Bijbelverhalen
o Oratorium = gezongen Bijbelverhaal
Er wordt niet geacteerd en er is geen decor, want dat lijdt af
o Passie = bijzonder oratorium, gaat over het lijdensverhaal van Jezus (Pasen)
Mattheus zing alleen recitatieven
Koor zijn priesters of volk
o Cantate = korter vocaal werk
Geschikt voor kerkdienst
, 3.4 instrumentale werken
o In barok meer instrumentale stukken (ipv verdubbelen zang in renaissance)
o Geïnspireerd door mogelijkheden en klankkleur instrument
o Concert = driedelige compositie voor orkest en evt solisten
Contrast tussen delen in tempo en toonsoort
o Triosonate = compositie met meerdere delen voor twee solisten en basso continuo
Basso continuo kan ook door twee instrumenten gespeeld worden
o Barokke motoriek = compositietechniek
Ononderbroken ritmische beweging
Ontstaat door continu herhalen en variëren van één motief (=stukje melodie)
Ondersteuning van basso continuo
o Melodieën starten met een motief
Die vloeit door met motiefherhalingen en sequensen (=melodisch motief dat
een aantal keren op een andere toonhoogte wordt herhaald, telkens één toon
hoger of lager)
Veel versieringen : voorslag (=kort nootje ervoor) of triller (=snel wisselen
tussen twee noten)
De continuïteit van stroom van motieven en sequensen heet: voortspinning
o Terrassendynamiek = afwisseling tussen tutti(hele ensemble) en solo
o Affectenleer = beschrijving welke intervallen en akkoorden welke emotie oproepen
Meer focus op emotie ipv tekstuitbeelding
3.5 concerten
o Meerkorig concert = twee of drie groepen instrumenten tegenover elkaar
Groep met hoge en lage instrumenten > contrast
Interactie tussen groepen
Bindende factor is de basso continuo die ononderbroken begeleidt
o Concerto grosso = drie of vier solisten tegenover groter ensemble
Concertino = drie of vier solisten
Tutti = grotere ensemble
Concertino en tutti wisselen elkaar af
o Soloconcert = 1 solist tegenover orkest
Solist moet virtuoos zijn!
o Soloconcert bestaat uit drie delen
Allegro (snel) > adagio (langzaam) > allegro (snel)
3.6 de suite en de fuga
o Suite = verzameling dansen (composities), contrasterend in tempo
o Sarabande = langzaam tempo, driedelige maat
o Menuet = gematigd tempo, driedelige maat
Fuga:
o Fuga = polyfone compositie met strenge regels
Drie of vier stemmig
o Expositie = alle stemmen zetten het thema (de melodie, bestaat uit motief) achter
elkaar in
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper karlijnjansen2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
