systeem aarde samenvatting
hoofdstuk 1:
de aarde is opgebouwd uit 3 lagen
1. de kern → binnenste schil, binnenkern is vast, buitenkern is vloeibaar
2. de mantel → binnenmantel is vast, buitenmantel is taai-vloeibaar
3. de korst →7-10 km diep onder oceanen, 30-40 km diep onder continenten
in 1912 vond Alfred Wegener bewijzen dat continenten aan elkaar
vastzaten, want hij ziet:
- overeenkomsten tussen fossielen
- sporen van gelijktijdige vergletsjering
- rotsen die op elkaar aansluiten
Wegener formuleert theorie van continentverschuiving
¨continental drift¨ (heeft hij nooit bewezen)
- continenten bestaan uit licht gesteente
- continenten drijven op iets vloeibaars
- ooit waren continenten 1 oercontinent: Pangea
Lithosfeer bestaat uit zeven grote en veel kleinere platen die op
asthenosfeer drijven.
Asthenosfeer beweegt door inwendige warmte aarde:
- heet materiaal komt omhoog
- botst tegen lithosfeer
- stroomt horizontaal weg
- zakt na afkoeling en dus zwaarder worden weer naar
beneden
Deze kringlopen heten convectiestromen.
Platentektoniek = processen waardoor platen ontstaan,
bewegen en weer verdwijnen.
- Platen bewegen met snelheid van enkele centimeters per jaar.
- Snelheid is overal anders.
- Snelheid kan veranderen in loop van tijd.
platen kunnen op 3 manieren bewegen:
1. divergentie (van elkaar af)
- tussen 2 oceanische platen waardoor magma naar boven
komt →mid-oceanische rug (rustig vulkanisme en
ondiepe aardbevingen)
- tussen 2 continentale platen waardoor magma naar boven
komt en vulkanisme vormt
2. convergentie (naar elkaar toe)
- oceanische vs continentale →de oceanische plaat duikt onder continentale plaat en zinkt in mantel (=subductie)
kenmerken: diepzeetrog, bergketens, explosieve vulkanen en zware aardbevingen
- oceanische vs oceanische → de oudste (zwaardere) plaat duikt onder de jongere, kenmerken: diepzeetrog,
achter diepzeetrog vulkanische eilandenboog
- continentale vs continentale → platen hebben dezelfde massa dus duiken niet weg, kenmerken:
plooiingsgebergte en aardbevingen
3. transforme beweging (langs elkaar)
- horizontaal zoals breuk
- op -en afschuiving met horsten (hoog) en slenken (laag)
, → oceanische vs continentale (subductie)
→ oceanische vs oceanische
→ continentale vs continentale
horizontale verschuiving →
op en afschuiven met horsten en slenken →
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper karolesniak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,73. Je zit daarna nergens aan vast.