1 | Introductie van het Internationaal Privaatrecht
_______________________________________________________________________________________
1 | Introductie Internationaal privaatrecht
Het internationaal privaatrecht bestaat uit drie hoofdonderdelen:
1. Bevoegdheid: rechtsmacht
Welke zaken met internationaal karakter mag de nationale rechter berechten en welke niet?
• Brussel I: art. 1-14 Rv
• Geogra sche benadering of juridische benadering
2. Con ictenrecht
Welke rechtsverhoudingen met een internationaal karakter worden door welke rechtsregels beheerst?
• Rome I & II
• Boek 10 BW: artikel 10:2 BW verplicht de rechter om de regels van con ictenrecht ambtshalve toe te
passen.
3. Het recht inzake de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse rechterlijke beslissingen
Onder welke voorwaarden en in welke omvang kan rechtskracht worden toegekend aan buitenlandse
rechtelijke beslissingen?
2 | Con ictenrecht
Het con ictenrecht is een hulprechtsgebied, want het biedt op zichzelf geen oplossing maar verwijst naar
het nationaal recht. Het con ictrecht schrijft voor welk recht toegepast wordt op rechtsverhoudingen met
een internationaal karakter, het eigen recht of buitenlands recht: lex causae.
Drie soorten con ictregels
a. Eenzijdige con ictregel: ziet uitsluitend op het internationale geldingsbereik van het eigen recht en zegt
niets over de eventuele toepasselijkheid van vreemd recht.
b. Meerzijdige con ictregel: heeft betrekking op het eigen als het vreemde recht, dus wijst de
internationale rechtsverhouding toe aan een bepaald rechtsstelsel, ongeacht de herkomst van dat
rechtsstelsel.
c. Materiële con ictregel: regelt de internationale rechtsverhouding of een aspect daarvan rechtstreeks.
De meerzijdige con ictregel of verwijzingsregel
De meerzijdige con ictregel lost het internationale wetscon ict op door de internationale rechtsverhouding
toe te delen aan, te verwijzen naar, één van de bij die rechtsverhouding betrokken nationale rechtsstelsels.
1
fl fiflfl flfl flfl fl fl fl fl
, I. Rechtsverhouding: verwijzingscategorie
De internationale rechtsverhouding moet worden gekwali ceerd om in een verwijzingscategorie te
passen. De verwijzing is een gekanaliseerde verwijzing: de kwali catie op bovenste niveau moet gelijk
zijn met toepassing onderste niveau en enkel de regels met betrekking tot die keuze moeten worden
toegepast. De verwijzing naar het toepasselijke recht is een verwijzing naar het gewone materiële
burgerlijke recht.
Relevante opmerkingen/wetsartikelen:
• Geen herverwijzing (‘renvoi’)
• Artikel 10:5 BW
• Artikel 20 Rome I
• Artikel 5 lid 1 Haags Vertegenwoordigingsverdrag (‘interne recht’)
Kwali catie
Kwali catieproblemen ontstaan wanneer een begrip in de verwijzingscategorie van een regel in het ene
rechtsstelsel anders wordt geïnterpreteerd dan in andere rechtsstelsels.
Drie categorieën kwali catieproblemen:
a. Een rechtsvraag behoort volgens de lex fori tot een bepaald begrip, terwijl in andere rechtsstelsels
deze vraag tot een ander begrip behoort (bijvoorbeeld: overeenkomst en onrechtmatige daad).
b. Een geval waarin een buitenlandse rechts guur onbekend is bij de lex fori (bijvoorbeeld: trust).
c. Het materiële recht van de lex fori kan soms tot kwali catieproblemen leiden wanneer het niet
duidelijk is onder welke verwijzingscategorie een bepaalde rechts guur valt.
Welk begrip is bepalend voor het vaststellen van de rechtsverhouding onder de verwijzingscategorie
van een verwijzingsregel (primaire kwali catie) of voor de toepassing van het aangewezen recht door de
verwijzingsregel (secundaire kwali catie)?
a. Lex fori
Het systeem van begrippen binnen het rechtsstelsel van het land waar de zaak wordt behandeld (de
lex fori) bepaalt welke categorie van verwijzing van toepassing is op een internationale juridische
kwestie. De rechter past het eigen nationale recht toe op het geschil, ongeacht de nationaliteit van
de partijen of de locatie van het contract of de gebeurtenis.
b. Lex causae
De kwali catievraag dient te worden beslist door het op de rechtsverhouding toepasselijke
rechtsstelsel. Lex causae wordt ook wel het recht van de oorzaak genoemd en stelt dat het recht
van het land dat het nauwst verbonden is met de concrete internationale rechtsverhouding moet
worden toegepast.
c. Autonoom
Deze benadering stelt voor om autonome, op zichzelf staande begrippen te ontwikkelen die geldig
zijn voor alle betrokken rechtsstelsels, los van het materiële recht van de lex fori of de potentiële lex
causae, aan de hand van de de doelstellingen van de regeling.
De primaire kwali catie vindt plaats op het hoogste niveau. Door de gekanaliseerde verwijzing is de
rechter verplicht de regels te volgen van het aangewezen recht dat van toepassing is op de zaak. Met
andere woorden, nadat de rechter heeft bepaald onder welke verwijzingscategorie de zaak valt, moet hij
de speci eke regels van het aangewezen recht toepassen zoals aangegeven door de verwijzingsregel.
2
fi fi fi fi fi fi fi fi fi fi fi
, II. Norm: aanknopingsfactor
De verwijzingsregels bevatten aanknopingsfactoren. De aanknopingsfactor legt de verbinding tussen de
concrete internationale rechtsverhouding en het daarop toe te passen rechtsstelsel.
Verschillende soorten aanknopingsfactoren:
a. Objectieve en subjectieve aanknopingsfactoren
• Objectief: geogra sch aspect (situs)
• Subjectief: partijwil is leidend, dus het recht dat partijen zelf hebben gekozen geldt (rechtskeuze).
b. Enkelvoudige en samengestelde aanknopingsfactoren
• Enkelvoudig (woonplaats of nationaliteit)
• Samengesteld (verblijfplaats in combinatie met nationaliteit)
• Cumulatief
• Getrapt: hiërarchie of verwijzingsladder waarbij de rechter de aanknopingsfactor in een
speci eke volgorde moet toepassen voordat hij naar de volgende gaat (art. 10:36 BW)
• Facultatief: keuzevrijheid
III. Gevolg: het toepasselijke recht
De aanknopingsfactor verwijst naar het toepasselijk recht.
a. Eigen recht
• Het eigen recht wordt, behoudens voorrangsregels, onverkort toegepast.
• Achterhalen inhoud buitenlands recht
• Europese Overeenkomst nopens het verstrekken van inlichtingen over buitenlands recht
• Deskundigenbericht bevel (art. 194 Rv)
• Advies Internationaal Juridisch Instituut
• Omvang verwijzing naar buitenlands recht: de verwijzing door de con ictregel naar buitenlands
recht is beperkt tot het materiële privaatrecht.
3
fi fi fl
, 3 | Introduction Rome I & Rome II
De vraag van jurisdictie dient te worden onderscheiden van de Rome I & II Verordeningen.
Het is voor een gerechtelijke instantie mogelijk om ander recht van toepassing te laten verklaren, dan het
recht dat geldt in het land waar zij gezeteld zijn. De vraag van toepasselijk recht wordt beantwoordt aan de
hand van de Rome I & II Verordeningen.
Rome I Rome II
Rome I als de verplichting contractueel is. Rome II als de verplichting niet-contractueel is, dus als het gaat
om verbintenissen uit de wet.
De universal scope of obligation houdt in dat het niet uitmaakt of het toepasselijk recht wordt gevonden
in een Europees of niet-Europees land (art. 2 Rome I). Dit is echter anders indien de gerechtelijke instantie
waar het geschil wordt beslecht, is gevestigd buiten de EU.
4 | Overeenkomsten
Twee hoofdvragen:
1. Hebben de contractpartijen zelf de bevoegdheid het op de internationale overeenkomst toepasselijke
recht aan te wijzen?
2. Welk rechtsstelsel is van toepassing als de contractpartijen geen rechtskeuze hebben gemaakt?
Beperkingen aan de vrijheid van de contractpartijen om zelf het rechtsstelsel vast te stellen:
a. Overeenkomst ‘welke een internationaal karakter draagt’
b. Voor zover de wet daartegen niet verzet
c. Buitenlandse voorrangsregels
d. Verantwoord gebruik maken van de rechtskeuzebevoegdheid
Welk rechtsstelsel is van toepassing als de partijen geen rechtskeuze hebben gemaakt?
• Lex loci contractus: land waar de overeenkomst is gesloten.
• Lex loci solutionis: land waar de overeenkomst ten uitvoer moet worden gelegd.
In het Nederlandse con ictenrecht heeft geen van beide regels de overhand gekregen, maar is daarvoor in
de plaats een geheel open verwijzingsregel gekomen: leer van de karakteristieke prestatie.
De leer van de karakteristieke prestatie stelt dat het recht van het land waar de contractspartij woont of is
gevestigd die de voor de overeenkomst karakteristieke prestatie moet verrichten.
4
fl
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NuNu2001. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
