Samenvatting weer en klimaat 1
Leerjaar 1 docentenopleiding docent aardrijkskunde - studiejaar 2022
Inhoudsopgave:
1. Energie en materie …………………………………………………………………………………………………….. blz.02
2. Energie: voelbare + latente warmte…………………………………………………………………………….. blz.02
3. Energie: elektromagnetische straling + black body radiation………………………………………. blz.02
4. Energie: condensatie + verdamping……………………………………………………………………………. blz.03
5. Energie-uitwisseling: straling + conductie + convectie…………………………………………………. blz.03
6. Energie: energiebalans + broeikaseffect………………………………………………………………..…….. blz.04
7. Temperatuur opbouw van de atmosfeer zelf (verticaal) …………………………………..…………. blz.04
8. Klimaatfactoren: breedtegraad + soort oppervlakte……………………………………………………. blz.04
9. Klimaatfactoren: hoogteligging + mondiale lucht en oceaancirculatie …………..……………. blz.05
10. Luchtvochtigheid en mist……………………………………………………………………………………………. blz.05
11. Hoe ontstaat neerslag? ………………………………………………………………………………………………. blz.06
12. Drie soorten neerslag……………………………………………………………………………………………….…. blz.06
13. Stabiel en onstabiel weer……………………………………………………………………………………………. blz.06
14. Stuwingsneerslag en woestijnen…………………………………………………………………………………. blz.07
15. Coriolis-effect……………………………………………………………………………………………………..………. blz.07
16. Luchtcirculatie: luchtverplaatsing aan aardoppervlak………………………………….…………..…. blz.07
17. Luchtcirculatie: horizontale verplaatsing op grote hoogte………………………..……………….….blz.08
18. Luchtdrukcirculatie: dynamische hoge- en lagedrukgebieden…………………………………….. blz.08
19. Mondiale luchtcirculatie…………………………………………………………………………………..…………. blz.08
20. Weersystemen: ontstaan frontale depressies………………………………………………………..……. blz.09
21. Aziatische moesson……………………………………………………………………………………….……………. blz.09
22. Weersystemen: El Nino + El Nina…………………………………………………………………………………. blz.09
23. Weersystemen: Tornado’s ………………….…………………………………………………………………….…. blz.10
24. Weersystemen: Tropische cyclonen ………………………………………………………………..……..……. blz.10
, 1. Energie en materie
-Materie = alle gassen + vaste + vloeibare stoffen -> bestaan uit atomen -> zijn samen moleculen ->
houden energie vast -> houden meer/minder energie vast door snel of langzaam te trillen (geldt voor
alle fasen) -> bij vloeibare + gasfasen bewegen de molecule t.o.v. elkaar.
-Bij de overgang van fases wordt energie opgeslagen of komt energie vrij = latent warmte
-Atmosfeer bestaat uit verschillende soorten gassen -> grootste deel bestaat uit stikstofgas (N2) +
zuurstof (O2) + kleinere hoeveelheden: waterdamp +ozon + broeikasgassen (koolstofdioxide CO2 en
Methaan CH4)
-Energie in atmosfeer kent 3 vormen: straling + voelbare + latent warmte. Aarde ontvangt
stralingsenergie van de zon -> onderscheid in straling op golflengte -> kortgolvige (ultraviolet) +
langgolvige (infrarood) straling + zichtbaar licht.
-Licht (energie/straling) van de zon -> komt de atmosfeer binnen -> deel wordt geabsorbeerd door
moleculen + deel wordt weerkaatst -> de richting van de straling wordt veranderd, het wordt terug
de ruimte in gestuurd + grootste deel bereikt wel het aardoppervlak en wordt hier opgenomen
(warmt aardoppervlak op)
2. Energie: voelbare + latent warmte
-Moleculen trillen -> energie wordt opgeslagen in trillingen -> eer energie = sneller trillen -> wij
ervaren dit als warmte van het object -> energievorm = voelbare warmte.
-Koude stof -> trillen langzaam + bewegen niet t.o.v. elkaar -> (vaste fase) -> warmte toevoegen ->
begint sneller te trillen + beginnen uiteindelijk te bewegen van elkaar -> (vloeibare fase) -> nog meer
warmte toevoegen -> nog sneller trillen + bewegen vrij t.o.v. elkaar -> (gasfase)
-Vaste fase = moleculen zijn aan elkaar verbonden door elektrische lading van de moleculen =
intermoleculaire krachten -> meer energie toevoegen in materie = deze verbindingen worden
zwakker/gaan verloren -> dit kost energie -> herstellen -> extra energie die vrij komt -> dus: energie =
verborgen in verbindingen tussen moleculen = latente warmte.
-Latente warmte in atmosfeer -> alleen bij watermoleculen (enige stof die in alle 3 de fasen in de
atmosfeer voorkomt)
3. Energie: elektromagnetische straling + black body radiation
-Materie/object met temperatuur boven het absolute 0 punt -> energie aanwezig in vorm van
voelbare warmte -> alle materie met voelbare warmte verliest energie in de vorm van straling -> de
hoeveelheid + de soort straling hangt af van de temperatuur van het object.
-Perfect zwart lichaam -> weerkaatst geen licht (geen straling) -> licht dar het lichaam uitzendt = dus
door lichaam zelf uitgezonden = de Zwarte Straler -> temp. Van het object verhogen -> zendt meer
elektromagnetische straling uit + de gemiddelde golflengte van de straling wordt korter
-Zon + aarde zenden elektromagnetische straling uit -> zon = heter dus zendt meer straling uit + de
gemiddelde golflengte = korter dan die van de aarde -> piek van de zonnestraling = het zichtbare
licht. Koelere aarde -> langgolvige straling (infrarood) + atmosfeer zendt zelf ook uit (ook langgolvig)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper groencontainer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.