Context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515 - 1648
1. De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen
In 1568 begon de opstand tegen Spanje. De Koning van Spanje was op dat moment Filips II die
zijn vader Karel V in 1555 was opgevolgd.
Groeiende kritiek op de christelijke Kerk rond 1500
In het begin van de 16e eeuw ontstond er een meningsverschil tussen de rooms-katholieke Kerk
en haar critici.
- Sommige critici vonden dat de Kerk de Bijbel anders uitlegde en dat de Kerk gebruiken had die
nergens in de Bijbel terug te vinden waren.
- Sommige critici scheidde zich van de Kerk en stichtte een nieuwe Kerk.
- Protestants.
- Het doel was het hervormen van het geloof, geen splitsing.
De kritiek van Luther op de oude Kerk
Luther had kritiek op de katholieke kerk (1517):
- Machtsaanspraken en zelfgemaakte wetten en regels van de katholieke Kerk waren onterecht.
- Alleen de Bijbel was richtinggevend. Iedereen moest de Bijbel zelf gaan lezen in de volkstaal.
- Door goede werken kwam je niet in de hemel, maar door in God te geloven.
- Tegen de aflaten(handel).
- Paus, celibaat, sacramenten, heiligen en kloosters afschaffen (staat niet in de Bijbel).
Gevolgen:
- Godsdienstoorlogen in Duitsland tussen katholieken en protestanten.
- Luther moest voor de Rijksdag in Worms komen (1521) en uitspraken herroepen, dit weigerde
hij, werd vogelvrij verklaard.
Het Lutheranisme was voor de vorsten aantrekkelijk, omdat:
- Zij werden het hoofd van de Kerk.
- Ze konden kloosters sluiten en bezittingen van de kloosters overnemen.
- Onderdanen moesten de vorst altijd gehoorzamen, ook als de vorst zich slecht gedroeg.
Karel V zag de vrede van Augsburg (1555) als een enorme nederlaag.
- De Vorsten bepaalde voortaan het geloof van zijn onderdanen.
- Karel V wilde alleen katholicisme in Duitsland (centraliseren), dat was nu mislukt.
Verschillen tussen het lutheranisme en het calvinisme
Opvattingen van Calvijn die verschillen van Luther:
- Kerkelijke gemeente bestuurt zichzelf door een raad van ouderlingen (niet meer de vorst als
hoofd).
- Verzet tegen de vorst mag als deze tegen Gods gebod ingaat.
- Populair in de Nederlanden, omdat wij van onze vorst af willen. Daarom worden wij
Calvinistisch.
- Predestinatieleer: het staat vanaf de geboorte vast of iemand naar de hemel of hel gaat.
, Verplichte voorbeelden
- Luther verschijnt voor de rijksdag in worms 1521.
- Luther had 95 stellingen op de deur van de kerk in Wittenberg gespijkerd in 1517.
- Het bevel van de Paus om deze stellingen te herroepen verbrandde hij openbaar.
- Luther moest voor de Rijksdag in Worms komen (1521) en zijn uitspraken en daden
herroepen. Luther weigerde dit te doen. Als gevolg werd hij vogelvrij verklaard.
- De Rijksdag was een verandering van de vorsten van het Duitse rijk en de keizer over zaken
die van het hele volk van belang waren.
- Luther kreeg bescherming van de vorst van Saksen en is daarom niet vermoord.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AKhoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
