Deze samenvatting gaat over Biologie hoofdstuk 4 voortplanting.
In deze samenvatting staan duidelijke aantekeningen en belangrijke begrippen die zeker nodig zijn voordat je de toetsweek in gaat! Ik haal gemiddeld een 7,5 /8 met mijn samenvattingen door bijvoorbeeld de belangrijkste hoofdvragen ...
H4.1
Bevruchting
Elke maand groeit er in een van de eierstokken van een vrouw een eicel, soms zijn het er zelfs twee.
In de periode van ongeveer twee weken neemt de eicel voedingsstoffen op van de omliggende
follikelcellen en groeit van ongeveer 10 micrometer naar 150 micrometer.
Na de eisprong, wanneer de eicel vrijkomt, komt deze samen met een laagje follikelcellen in de
eileider terecht (BINAS 86E). Als er sprake is van bevruchting, dringen enkele zaadcellen door deze
laag follikelcellen heen. Vervolgens bereiken de zaadcellen een doorschijnende eiwitlaag rondom de
eicel, die de "zona pellucida" wordt genoemd.
De zaadcellen gebruiken enzymen om een deel van deze eiwitlaag af te breken. Hierdoor kunnen de
zaadcellen de eicel bereiken. Het afbreken van deze eiwitlaag helpt de zaadcel om de eicel te
bereiken en mogelijk tot bevruchting te leiden.
− Ovaria (eirstokken): geslachtsorgaan bij een vrouw waarin de eicellen zich ontwikkelen
− Ovulatie (eisprong): het vrijkomen van de eicel uit een van beide eierstokken
De spermacel die als eerste succesvol contact maakt met het celmembraan van de eicel, levert zijn
kern met DNA af. Blaasjes in het grondplasma van de eicel geven daarop meteen stoffen af die de
zona pellucida veranderen in een voor andere spermacellen ondoordringbare laag, het
bevruchtingsmembraan. De kern van de spermacel en de kern van de eicel versmelten met elkaar.
Daarmee is de bevruchting van de eicel afgerond. Er is een zygote (bevruchte eicel) gevormd. Het
duurt dan nog zo’n dertig uur voordat de eerste celdeling plaatsvindt.
− Bevruchting: het samensmelten van de kern van een spermacel met de kern van een eicel
− Zygote: bevruchte eicel
Van zygote tot embryo
De eerste delingen zijn klievingsdelingen, celdelingen waarbij de dochtercellen niet groeien. De
cellen blijven allemaal binnen het bevruchtingsmembraan. 3 dagen na de bevruchting zijn dat er 16;
na vijf dagen zo’n 100. Het klompje cellen is dan een blaasje
Trilharen in de eileider vervoeren die naar de baarmoeder (Binas 86E). Een week na de bevruchting
vindt de innesteling plaats: het moment waarop het bevruchte eitje, dat ontstaan is na de
samensmelting van een eicel en een zaadcel, zich vasthecht aan de wand van de baarmoeder.
De embryoblast is een groepje stamcellen, waaruit alle celtypen van het embryo ontstaan. Door de
voeding en de O2 groeit het embryo. Het embryo begint als een platte schijf, de kiemschijf; later
krijgt het een rondere vorm.
Van embryo tot voetus
In de baarmoeder ontstaat uit cellen van moeder en kind de placenta
, De placenta bestaat uit weefsels van zowel het embryo / de foetus als de moeder. In de placenta
vindt via de membranen van de vlokken uitwisseling van stoffen plaats tussen het bloed van de
moeder en dat van het kind. De witte pijlen geven de stroomrichting van het bloed aan. (Binas 86E)
− Placenta: een speciaal orgaan dat tijdens de zwangerschap in de baarmoeder groeit. Het
verbindt de moeder met de baby in haar buik en zorgt ervoor dat de baby voedingsstoffen
krijgt en afvalstoffen kwijt kan.
De uitwisseling van stoffen tussen beide bloedsomlopen gaat via de celmembranen van de vlokken.
Beide bloedsomlopen zijn daardoor strikt gescheiden. De navelstreng verbindt de placenta met het
kind. De navelstreng bevat één ader en twee slagaders (Binas 84B). Deze drie bloedvaten zijn
onderdeel van de bloedsomloop van het embryo.
− Het hart van het embryo levert de druk voor het stromen van het bloed.
− De navelstrengslagaders vervoeren bloed met afvalstoffen (onder andere CO2) vanuit het
embryo naar de placenta (pijl 1).
− De navelstrengader voert voedingsstoffen en O2 vanuit de placenta naar het embryo toe pijl
2).
Na 8 weken zijn alle organen aangelegd, het embryo is ongeveer 3 cm en heet vanaf nu foetus. Soms
stopt rond dit tijdstip de zwangerschap en volgt er een spontane abortus: een miskraam. De oorzaak
is niet altijd duidelijk.
Leefstijl
In de eerste 8 weken ontwikkelen zich alle organen van het kind. Goede voeding is dan heel
belangrijk. De foetus heeft onder andere calcium, ijzer en vitamines nodig. In deze periode is het
embryo extra kwetsbaar voor medicijnen, alcohol en drugs. Kinderen van rokende moeders hebben
bij hun geboorte gemiddeld een lager geboortegewicht. Ook stress en een drukke baan hebben
invloed op het geboortegewicht van het kind.
Geslachtskenmerken
Na 6 weken is het geslacht van het embryo nog onduidelijk. Of embryo’s met het X- en Y-
chromosoom uitgroeien tot man, hangt af van het SRY gen (Sex determing Region Y) op het Y-
chromosoom.
− Bij afwezigheid van het Y-chromosoom (meisjes zijn XX) ontwikkelt het embryo zich tot een
meisje.
− De geslachtsklieren groeien uit tot ovaria (eierstokken) en de vrouwelijke primaire
geslachtkenmerken ontstaan.
− Mensen met het syndroom van Swyer hebben een X- en een Y- chromosoom, maar ze
hebben zich ontwikkeld als vrouw. Een van de oorzaken is dat het SRY-gen niet goed werkt.
Deze vrouwen hebben eierstokken, maar die functioneren niet (goed).
Vrouwelijke voortplantingsorganen
In de puberteit groeien de voortplantingsorganen van een meisje uit tot hun volwassen bouw (Binas
86B) (Binas 86B1) (Binas 86B1)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nisaince. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
