College aantekeningen
Hoorcolleges van het vak Successiewet en Estate planning
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Dit document bevat alle hoorcolleges van het vak Successiewet en Estate planning volledig uitgewerkt.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 80 pagina's
Voorbeeld 4 van de 80 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges Successiewet enestate planning
College 1 Grondslagen van de Successiewet 1956 en
uitgangspunten van estate planning
Inleiding
Estate planning bestaat vooral uit: dood, scheiding en schulden/faillissement.
Gelijke kansen voor iedereen dat zou een maatschappij moeten nastreven.
- Having a fine old name really has been enough for me
o Zelfs als wij een staat zijn die gelijkheid creëren door belastingheffingen en zo
enigszins een gelijke uitgangspositie wordt gecreërd, dan blijft er altijd nog
iets over, namelijk een goede naam, waar je vandaag komt, waar je woont, je
achtergrond en dat is heel lastig om te realiseren. Er is dan dus eigenlijk al een
voorsprong.
- Het streven ernaar is zeker lovenswaardig maar je moet niet de illusie hebben dat dat
altijd wordt bereikt.
Zowel het erfrecht als bij Successierecht is het belangrijk welke posities mensen ten opzichte
van elkaar hebben; bijv. partner voor erfrecht of voor successiewet.
- In successiewet als je partner bent, is er bijvoorbeeld een hoge vrijstelling en een laag
tarief.
- Als je in het erfrecht partner bent en je hebt geen testament, dan erft je partner wel
anders is dat niet het geval.
In Amerikaanse landen is er eigenlijk geen echte notaris waardoor er veel vrijheid is om
testamenten op te stellen. Dit heeft ook redelijk wat nadelen doordat het veel onzekerheid
meebrengt. Daar kennen ze ook geen legitieme portie.
In Europa zijn notarissen wel gebonden aan wetten, zo kunnen zij dan ook niet aan zichzelf
nalaten via een anders testament.
In Amerikaanse landen is het mogelijk om mensen te onterven en bij ons is dat veel lastiger.
Daar is testeervrijheid namelijk heilig.
Veel tendensen die in Amerika aanvang nemen, komen uiteindelijk, maar veel later, ook bij
ons terecht.
Er raakte een mevrouw in Amerika in coma en op een moment wilden haar ouders haar uit
haar lijden verlossen, want ze zou niet meer wakker worden. Uiteindelijk heeft de rechter
geoordeeld dat dat niet kon, omdat ze niet wisten wat ze zelf wilde. Ouders gingen in hoger
beroep en daar zeiden ze dat ze het enkel konden toestaan wanneer er bewijs is dat zij
tijdens leven heeft aangegeven dat ze dit niet zou willen.
Uiteindelijk heeft het ertoe geleid dat veel mensen in Amerika een levenstestament hebben
gemaakt waarin ze vastlegden in welke situatie zij niet meer zouden willen leven. Dit is
overgewaaid naar Nederland.
,Filosofie over erfbelasting
Herckenrath schreef een boek (1904) over sociale rechtvaardigheid. Hij was een liberaal.
Hij wil terug naar gelijkheid tussen mensen en daarvoor zou er een erfbelasting moeten zijn
van 100%. Iedereen zou bij overlijden alles moeten inleveren aan de Staat. Dit is de ultieme
wijze om gelijkheid te creëren, maar dit is nooit ingevoerd.
Wettelijke bepaling uit Sovjet-Unie uit 1918 er was geen erfbelasting, maar intestaat en
testamentair erfrecht werd afgeschaft en bij overlijden kwam alles toe aan de Sovjet-Unie.
- Staat kreeg veel, maar van de burgers werd uiteindelijk alles afgenomen.
Dit heeft vier jaar geduurd, maar ze vonden dat het niet kon. Alle stimulans om te sparen en
werken verviel, omdat de erfgenamen toch niets zouden krijgen, dus ze gaven alles uit. De
Staat had hier last van, want zij moesten dan gaan zorgen voor de erfgenamen.
- Zij kennen nu geen erfbelasting meer. Ze zijn van ene uiterste naar andere uiterste
gegaan.
Theodore Roosevelt (VS) hij vond dat er een progressieve erfbelasting moest komen. Er
zijn rijke mensen met grote vermogens en die moeten aangepakt worden.
Andrew Carnegie had zelf een groot vermogen en zelfde visie als Roosevelt. Hij heeft
vermogen zelf bij elkaar gebracht en hebben een visie op de volgende generatie, zij vinden
het slecht als kinderen op een eenvoudige positie komen. De opvolgende generatie lijdt dan
dus eigenlijk onder het geld.
Meritocracy mensen worden beoordeeld op basis van hun verdiensten.
- Verwervers, ervers, bedervers. Mensen verdienen geld en de erfgenamen bederven
het geld.
Waren Buffet het is mooi als je je capaciteiten tot bloei kan brengen, maar niet goed als je
zo veel hebt en er dan niet mee om kan gaan.
Sander Schimmelpenninck vermogensongelijkheid neemt toe; kloof wordt steeds groter
tussen arm en rijk. Hij vindt dat erfbelasting omhoog moet.
Thomas Piketty vermogensongelijkheid neemt alleen maar toe.
Successiewet
In de Successiewet bestaan twee heffingen: erfbelasting en schenkbelasting. Voor 2010 was
er ook nog overgangsbelasting, maar dit is opgeheven, omdat dit recht niet goed in orde was
en het niet heel veel geld opleverde.
- Erfbelasting wordt geheven als iemand komt te overlijden en als diegene op het
moment van overlijden een Nederlandse inwoner was.
- Schenkbelasting wordt geheven als een Nederlandse inwoner een bedrag schenkt.
Is het logisch bij wie wordt gekeken? Waar neemt de draagkracht toe? Dat is de verkrijger.
Bij de schenker en erflater wordt de draagkracht juist lager. Dus in dat perspectief klopt de
wet niet.
,Meestal in tentamen het is onlogisch om aan te knopen bij erflater of schenker we
zouden eigenlijk bij erfgenaam/begiftigde moeten aanknopen, omdat die verrijkt en als die
in Nederland woont zou die de belasting moeten voldoen en niet de erflater/schenker.
- Boedelbelasting (VS/VK) aan de ene kant en aan de andere kant verkrijgingsbelasting.
Verkrijgingsbelasting houdt in dat we ons richten op de verkrijger, ieder afzonderlijk,
en dat principe geldt in Nederland. Het feit dat we aanknopen bij erflater/schenker is
een restverschijnsel, omdat we vroeger een boedelbelasting hadden. We zijn
opgeschoven naar verkrijgingsbelasting, maar we kijken wel voor het belastbare feit
of iemand is overleden in Nederland, want anders komen we niet aan heffing toe. Als
schenker niet in Nederland woonde of geacht werd te wonen, kunnen we niet heffen.
o Wij kennen verkrijgingsbelasting in de Successiewet. Iedere afzonderlijke
verkrijging wordt belast.
o Enkel wat je krijgt uit schenking of erfrecht is belast, dus bijvoorbeeld niet wat
je krijgt uit huwelijksvermogensrecht.
- Stel A en B krijgen een schenking van €50.000 en zij wonen beide in Nederland. A
krijgt het van tante uit Amerika en B krijgt het van een tante uit Nederland. A wordt
dan niet in heffing betrokken, want schenker woonde niet in Nederland, en B wordt
wel in heffing betrokken. Dat is gek, want draagkracht wordt bij beide hoger. Dat is
het gevolg van het feit dat we aanknopen bij schenker/erflater om een belastbaar feit
vast te stellen.
- Sonneveldt het is niet goed wat wij doen, maar we moeten het niet veranderen.
Dat is omdat de meeste landen aanknopen bij de erflater/schenker. Als wij dat
veranderen, wordt dat heel lastig in het internationale kader. Dan kloppen de
gesloten verdragen niet meer.
o Europese Commissie heeft aanbeveling gemaakt waarin landen gerangschikt
worden op grond van criteria hoe ze belasting heffen. Op laatste plaats staat
land dat aanknoopt bij land van verkrijger. Als we ons systeem zouden
omgooien, zakken we dus naar de laatste plaats en dat zou niet goed zijn voor
onze inkomsten.
o Dus: minder inkomsten door zakken naar laagste plaats, meeste landen
sluiten aan bij woonplaats erflater, gesloten verdragen doen het niet meer als
we kijken naar plaats erfgenamen, beter controleerbaar om aan te sluiten bij
erflater.
Vraag op tentamen kan dan ook zijn: wat is een makkelijker systeem; boedelbelasting of
verkrijgingsbelasting?
We kijken naar iedere verkrijging afzonderlijk. Stel nalatenschap van €100.000 en €50.000 bij
A en B. Zij zijn de twee erfgenamen. Hoe bereken je dan de erfbelasting? We kijken naar
overledene en A en overledene en B. Als A echtgenote is, dan geldt er een hoge vrijstelling
en een laag tarief. Als B buurvrouw is, dan geldt er een lage vrijstelling en een hoog tarief.
Het is dus belangrijk om te weten wie verkrijger is en hoeveel deze krijgt.
Hoe werkt boedelbelasting (VS/VK)? We zijn niet geïnteresseerd in wie wat krijgt. De
€100.000 wordt gewoon belast. De boedel wordt belast en we kijken niet wie wat krijgt. De
aanslag staat dan gewoon op naam van overledene.
- Een zuivere boedelbelasting bestaat niet, want we kijken toch altijd wel naar
verkrijgers. Bepaalde verkrijgers spelen namelijk wel een rol. Langstlevende partner
, in Amerika is vrijgesteld van heffing, dus in boedelbelasting moet je wel even kijken
naar wie het gaat. Goede doelen zijn ook vrijgesteld. Is het niet een van beide, dan
wordt de boedel belast.
Hoe kan het dat er twee stelsels zijn? Boedelbeschrijving meer in anglo-amerikaans recht en
verkrijgingsbelasting meer in continentale landen.
- In anglo-amerikaanse recht kennen ze niet het fenomeen dat erfgenamen meteen in
schoenen stappen van erflater (saisine-regel). Met terugwerkende kracht tot
moment overlijden worden erfgenamen in de voetsporen te treden van erflater. Er
zit geen tijd tussen. In anglo-amerikaans recht is er eigenlijk een tijdje niets anders
dan de nalatenschap die zij dan zien als een soort eigen persoon. Daardoor is het
logisch dat zij naar de boedel kijken en wij kijken naar de mensen die treden in
voetsporen van erflater.
- Nederlands recht kent een tweevoudige progressie: 1) het tarief en de vrijstellingen
zijn afhankelijk van de verwachtschap/relatie overledene/schenker en
erfgenaam/begiftigde en 2) hoe meer erfgenaam/begiftigde krijgt, hoe hoger het
tarief is.
o Verwantschap hoe dichter je bij erflater staat, hoe minder je betaalt.
o Verkrijging hoe meer je krijgt, hoe meer je betaalt.
Verschil/overzicht
Continentaal Europees
Boedelbelasting Verkrijgingsbelasting
Kijken naar boedel/erflater Kijken naar iedere verkrijging apart (saisine)
Probate (openbaar en bevriezing van alles) Knopen aan bij erfrecht en schenking
Anne Alstott zeer geleerde Amerikaanse
Ze heeft zich afgevraagd: hoe ziet ideale verkrijgingsbelasting eruit?
- Het klopt niet dat als je dichtbij staat, je minder betaalt. Het is afhankelijk van keuze
en geluk. Als je in een rijke familie geboren wordt, dan heb je geen keuze. Als je dan
een laag tarief hebt, is dat geluk omdat je dan veel geld overhoudt.
- Ze vindt dat je iets goeds moet doen en als je dan iets krijgt, geldt het lage tarief.
- Stel je hebt een rijke ouder en ruzie daarmee, maar wel erfgenaam, dan houd je met
het lage tarief veel over. Stel buurvrouw helpt arme familie en bij overlijden geldt
een hoog tarief, maar dan zou je eigenlijk een laag tarief willen laten gelden, omdat
die persoon iets goeds heeft gedaan.
Rechtsgronden voor heffen erfbelasting
1. Budgettair aspect
o Er is ergens een gat en dat moet gevuld worden. De schatkist moet gevuld
blijven.
o In 2010 is Successiewet gereviseerd. In oude SW was er een vrijstelling van
een groot bedrag als ouder iets erft van kind en in nieuwe SW was dat weg en
daar kwamen mensen tegen in opstand. Als je iets erft van een kind geldt een
hoog tarief en als er dan ook nog eens vrijstelling is, dan is dat extra zuur. Ze
wilden oude vrijstelling terug. Hierdoor is accijns op rode wijn omhoog
gegaan om gat te vullen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vanhemertjulia. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen