Thema 1
Perceptie en motor gedrag
Kolb & Wishaw (2015). Chapter 26: Neurological Disorders.
26.1 Neurologische examination
Een neuroloog is een arts gespecialiseerd in de behandeling van breinschade of dysfunctie. De neuroloog
kijkt naar de geschiedenis van de patiënt, maakt een algemene assessment van de patiënts fysieke conditie
of raadt additionele testen aan.
Patiënt geschiedenis: vragen over het probleem, informatie verkrijgen over de achtergrond van de
patiënt met aandacht voor de geschiedenis van ziekte, ongelukken en symptomen zoals hoofdpijn,
verlies van bewustzijn en slaapverstoringen. Er wordt ook gekeken naar familieachtergrond. De
neuroloog observeert het gedrag, beoordeelt mentale status, kijkt naar gezichtskenmerken voor
abnormaliteiten of asymmetrie, luistert naar spraak abnormaliteiten en observeert postuur. Bewijs van
hallucinaties of wanen wordt gerapporteerd. De neuroloog kan ook sommige simpele aspecten van
geheugen en spraak testen.
Fysieke examination: er worden veel tools gebruikt om de functionering van het zenuwstelsel te
beoordelen. Een belangrijk deel is de studie van het hoofd; algemene kenmerken, zoals vorm een
grootte en een onderzoek van sensorische en motor functionering van de cranial nerves. Ook worden
motor systemen in andere delen van het lichaam onderzocht (bv. reflexen, coördinatie, onvrijwillige
spierbewegingen). Een sensorische examination bevat gevoeligheid tot pijnlijke stimulatie, aanraking
en temperaturen en analyseren allerlei senses. Veronderstelde zenuwstelsel problemen worden verder
onderzocht door EEG, CT-scans en MRI. Een laatste fase is herstel.
26.2 Cerebrale vasculaire stoornissen
Vasculaire problemen kunnen gezond CNS functioneren aanpassen, want bloedvat ziekte of schade kan de
zuurstof en glucose stroom naar het brein voor een groot deel of zelfs helemaal verminderen. Als dit langer
dan 10 minuten duurt, sterven alle cellen in het gebied. Meeste ziektes van cerebraal vasculair
systeemontwikkeling in het arterieel systeem. Ziekte van aderlating komt niet vaak voor in het CNS.
Types van cerebrale vasculaire ziektes
Een cerebraal vasculair accident (CVA) of beroerte (=stroke) is het plotselinge voorkomen van
neurologische symptomen als resultaat van verstoorde bloedstroom. Beroertes kunnen resulteren uit
verschillende vasculaire stoornissen, maar niet alle stoornissen produceren een beroerte. Het kan ook een
infarct produceren. Dit is een gebied van gestorven of stervend tissue resulterend uit een obstructie van de
bloedvaten voor dat gebied. Als de stroom door kleine vaten verstoord is heeft dit meer gelimiteerde
effecten. Een kleine vasculaire laesie in een gezond brein zal een goede prognose hebben voor substantieel
herstel van functie. De gedragssymptomen volgend op laesies hangen af van de locatie van de schade.
Cerebrale ischemie: ischemie is een groep van stoornissen waarin de symptomen veroorzaakt worden
door vat blokkade waardoor er geen voldoende voorraad aan bloed naar het brein kan.
∞ Trombose zorgt voor een bloedprop of stolling dat blijft op de plek van formatie.
∞ Embolie is een bloedprop of stolling die meegaat met de bloedstroom vanuit een groter vat naar
een kleiner vat.
∞ Cerebrale arteriosclerose zorgt voor verdikking en verharding van de aders.
∞ Cerebral vascular insufficiency of transient ischemia is wanneer ischemia tijdelijk is.
Migraine beroerte: zijn verantwoordelijk voor een significante proportie van beroertes in mensen
onder de 40 jaar, met name in vrouwen. De onmiddellijke oorzaak is waarschijnlijk een vorm van
vasospasme – constrictie van bloedvaten – maar de onderliggende oorzaak in niet duidelijk. Een
migraine beroerte kan leiden tot infarcten en permanente neurologische deficits. De klassieke migraine
beroerte wordt ervaren als een transient ischemische aanval met een verscheidenheid aan
neurologische symptomen, waaronder een verminderde sensorische functie, gevoelloosheid van de
huid, bewegingsmoeilijkheden en afasie.
1
, Cerebrale hemorrhage (=hersenbloeding): dit is een grote bloeding in de substantie van het brein. De
meest frequente oorzaak is hoge bloeddruk of hypertensie. Andere oorzaken zijn defecten in
hersenslagaders, bloedaandoeningen zoals leukemie, hersentrauma en toxische chemicaliën. Onset is
vaak wanneer een persoon wakker en actief is.
Angioma’s en aneurysma: angioma’s zijn congenitale collecties van abnormale vaten die normale
bloedstroom afleiden. Deze arteriovenous malformations (AVM’s) zijn massa’s van vergrote en
kronkelige corticale vaten die worden aangevoerd door 1 of meer grote slagaders en worden afgetapt
door 1 of meer grote aderen, meestal op het gebied van de middelste hersenslagader. Angioma’s
kunnen leiden tot een beroerte of inadequate distributie van bloed. Aneurysma zijn vasculaire dilataties
die het gevolg zijn van gelokaliseerde defecten in de elasticiteit van een bloedvat. Ze komen vaak door
congenitale defecten, maar kan ook door hypertensie, arteriosclerose, embolieën of infecties. Een
symptoom is ernstige hoofdpijn vanwege druk op de dura mater.
Behandelen van cerebrale vasculaire stoornissen
Anticoagulans therapie wordt gebruik bij ischemische episodes om een bloedprop te verwijderen of op te
lossen. Volgend op een beroerte worden neuro beschermende drugs gegeven die de veranderingen leidend
tot cel afsterving limiteren. Deze zijn onder andere drugs die calcium kanalen blokkeren, oedeem
verminderen en neurale activiteit reguleren. Chirurgische technieken zijn niet altijd praktisch. De meest
effectieve aanpak tot vasculaire stoornissen is preventie. Leeftijd is een onvermijdbare risicofactor, samen
met de groeiende incidentie van het metabolische syndroom, een combinatie van medische stoornissen,
waaronder obesitas en insuline abnormaliteiten, welke samen het risico op cardiovasculaire ziekte en
diabetes verhoogd. Voorkomende maatregelingen zijn onder andere levensstijl keuzes, zoals gezond dieet
en gewichtscontrole, beweging, stress controle, gemiddelde consumptie van alcohol en vermijding van
roken. Ook bevat het drug therapie om bloeddruk te controleren.
26.3 Traumatisch breinletsel (TBI)
TBI resulteert vaak van auto- of industriële ongelukken, oorlogsschade, sportletsel en letsel door andere
ongelukken. Cerebraal trauma of letsel door een klap tegen het hoofd is de meest voorkomende vorm van
brein schade in mensen onder 40 jaar. De twee belangrijkste factoren zijn leeftijd en geslacht. Kinderen en
ouderen hebben meer kans op hoofdletsel van vallen dan van andere. Mannen tussen 15 en 30 jaar hebben
meer kans op breinletsel, met name door auto- of motorongelukken. Hoofdletsel kan breinfunctie
beïnvloeden door het brein direct te beschadigen, door bloedtoevoer te verstoren, door het veroorzaken
van een bloeding, door toegenomen intracranial druk, door zwelling (infectie) en door littekenweefsel in
brein tissue.
Open hoofdletsel: dit zijn TBI waar de schedel doordrongen is, bijvoorbeeld door een kogel, of waarin
fragmenten van een bot het brein penetreren. In veel gevallen is er geen verlies van bewustzijn. Open
hoofdletsel produceert meestal onderscheidende symptomen die snel en spontaan herstel ondergaan.
Gesloten hoofdletsel: resulteren van een klap tot het hoofd, welke het brein blootstelt aan
verschillende mechanische krachten.
∞ Schade aan de kant van de klap, een kneuzing genaamd een coup, wordt opgelopen wanneer het
brein wordt samengeperst doordat het bot naar binnen geduwd wordt, zelfs wanneer de schedel
niet is gebroken.
∞ De druk die de coup produceert kan het brein tegen de tegenovergestelde kant van eind van het
schedel drukken, wat een additionele kneuzing produceert, ook wel bekend als contrecoup.
∞ Brein bewegingen kunnen microscopische laesies produceren, met name in de frontale en
temporale kwabben. Draaien en scheuren kan het major vezels trajecten beschadigen, met name
in het midden, bijvoorbeeld de corpus callosum.
∞ Kneuzingen en spanningen veroorzaakt door de impact kan cerebrale bloeding veroorzaken.
Omdat het bloed vast zit in de schedel, handelt het als een groeiende massa of hematoom, welke
druk uitoefent op de omringende structuren.
∞ Klappen tot het brein veroorzaakt edema (zwelling) wat ook een bron van druk is.
Gesloten hoofdletsel resulterend uit verkeersongelukken zijn met name ernstig, omdat het hoofd beweegt
na de klap. Gesloten hoofdtrauma gaat vaak samen met coma’s. De duur van bewustzijn kan dienen als een
meting van de ernst van de schade, omdat het direct correleert met mortaliteit, intellectuele beperking en
tekorten in sociale skills. Er kunnen twee gedragseffecten resulteren:
2
