Samenvatting Ondernemnngsrecht
7 aprnl 2018
Week 1
Hoofdstuk 1, Ondernemingsrecht en bedrijfskundige aspecten
De stukken tekst die GEEL zijn gemarkeerd, staan niet in de artkeeeneijstt
Een traditioneee indeeing van iorganisates is de indeeing is profit- en non-profitorgannsaties. In een
miodernere benadering van iorganisates iordt gekeken iof de iorganisate handeet vioegens de drne P’s:
people, planet en profitt Een andere indeeing van iorganisates is de indeeing in bedrijfseeven, niot-fior-
priofitnsteeeingen en iorganisates in de pubeieke sectior. sngeacht de indeeing geedt dat bij iedere
iorganisates sprake is van systemen, modellen en bedrnjfsprocessen.
De iorganisate ioefent inveioed uit iop haar iomgeving, maar andersiom ioiok. Dit iordt verduideeijkt in
het DESTEP-model (demiografische, ecioniomische, siociaae-cuetureee, technioeiogische, ecioeiogische en
pioeitek-juridische factioren.. eet- en regeegeving iorden zijn externe pioeiteke inveioeden die vaak
van inveioed zijn iop een iorganisate. eet- en regeegeving iorden ingedeeed in specifieke ionderdeeen
van het recht; rechtsgebnedent
Er is samenhang tussen rechtsgebieden at in siommige gevaeeen ionduideeijkheid schept. siok is er
samenhang tussen het vakgebied recht en diverse andere vakgebieden.
De interne sturing van een bedrijf gebeurd iop strategnsch (hioe haaet de iorganisate bepaaede dioeeen.,
tactisch (inrichten en meerjarenpean. en operationeel (uitvioering binnen een jaar. nnveau. De
genioemde indeeing in drie eagen is gemaakt aan de hand van Kapean en Niortion, dat ioiok bekend staat
aes de strategiefiocus. Het dioee van het miodee is het inkaderen van de besturing van de iorganisate iop
kiorte, middeeeange en eange termijn. Het gaat hier iom de afstemming va de interne bedrijfspriocessen
van de iorganisate, ziodat de k aeiteit van de iorganisate en van prioducten en diensten tioeneemt.
sm deze afstemming uit te kunnen vioeren kan een ionderzioek peaatsvinden aarvan de uitkiomsten
kunnen iorden eergegeven in de SWOT-analyse (strengths eaknesses, ioppiortunites en threats..
De sturende strategische, tactsche en ioperationeee priocessen gaan iover het peannen, ciontrioeeren,
evaeueren en bijsturen van een iorganisate. Deze priocessen iorden managementpriocessen
genioemd.
Aan de hand van de SesT-anaeyse kan een strategnsch plan iorden iopgesteed. Dit pean kan aan de
hand van een miodee iorden getioetst iop feasibieity (miogeeijkheid.. De factioren die daarbij passen
kunnen uit het FOETSJE model iorden gehaaed (financieee, iorganisatiorisch,
ecioniomisch, technioeiogisch, siociaae, juridisch en ethisch haaebaar.. Ke
an
Ondernemnngsrecht is het vakgebied dat iorganisates juridische structuur t
biedt. Bedrnjfskunde richt zich iop bedrijfspriocessen van iorganisates. eet- en
Bedrnjfsethnek gaat iover de aarden en niormen van een iorganisate en het regeegeving
daaruit vioiortveioeiende ge enste gedrag.
Met complnance iordt aangeduid iof een iorganisate erkt cionfiorm de
Bedrijfsethiek
geedende et- en regeegeving. Vioegens siommige auteurs is ciompeiance het
nakiomen van juridische niormen. Ciompeiance kan een integraae ionderdeee zijn van maatschappeeijk
verant ioiord iondernemen iom de ge enste iorganisatedioeesteeeingen te reaeiseren.
Hoofdstuk 3, Ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid
1
, Eenmanszaak
Een van de viormen aarin je kunt beginnen aes iondernemer, is die van de eenmanszaak. De
eenmanszaak is een ionderneming aarvan één natuurlnjke persoon de eigenaar is. Vioior de
ioprichtng van de eenmanszaak geeden geen fiormeee eisen. eee mioet de ionderneming iorden
ingeschreven in het Handelsregnster (art. 5 Hr ., en mioet een admnnnstratie iorden iopgesteed en
be aard (art. 3:15i Be.. Juridisch gezien is er geen schendnng tussen prnvévermogen en het zakelnjke
vermogent Ten aanzien van schuedeisers is hij dan ioiok met zijn geheee vermiogen aansprakeeijk vioior
de schueden (art. 3:276 Be.. Bij sprake van faieeissement is er dus faieeissement van het geheee
vermiogen.
Maatschap
De maatschap is een samenwerknngsovereenkomst die vaak iordt gebruikt dioior persionen die een
vrij berioep uitioefenen. Maten zijn aeeemaae zeefstandig iondernemer en gezameneijk viormen zij de
maatschap (art. 7A:1655 ev Be.. Het is niet eteeijk vereist iom de maatschapsovereenkomst
schrifeeijk vast te eeggen. De maatschap iontstaat iop het mioment dat de overeenkomst iordt
geseioten, tenzij in die iovereenkiomst een ander mioment is aangegeven (art. 7A:1661 Be..
Er zijn t ee verschieeende viormen van een maatschap: de stille maatschap en de openbare
maatschapt Een iopenbare maatschap dient zich in te schrijven in het Handeesregister, de steee
maatschap niet.
Essenteee vioior de maatschap is dat de samenwerknng tussen de maten peaatsvindt iop basis van
geeijk aardigheid en dat het inkiomen van de maten bestaat uit de inst die iordt behaaed met de
actviteiten van de maatschap. Er is geen sprake van een gezagsverhoudnng en het eioion is de inst.
Fnnancnernng van de eerste maatschapactviteiten vindt vaak peaats met de inbreng van de individueee
maten. De inbreng kan bestaan uit geld, goederen, genot van goederen en arbend (art. 7A:1662 Be..
De hioiogte van de inbreng kan van inveioed zijn iop de verdeeing van de inst en vereies.
De nnbreng van goederen kan peaatsvinden iop drie manieren:
1t Jurndnsche nnbreng, de maat die gioederen inbrengt, draagt vioegens de et gioederen mede aan
de andere maten in eigendiom iover. Er is dan sprake van een gebionden mede-eigendiom.
2t Zunver gebrunksrecht, de maat hioudt de gioederen, maar steet deze ter beschikking aan de maat.
3t Economnsche nnbreng, inbreng van het gioed en iordt ter beschikking gesteed aan de maatschap.
Een eventueee aardeverschie kiomt vioior rekening en risicio van de maatschap.
Gemaakte inst/vereies kunnen iorden verdeeed vioegens een onderlnnge afspraak iof vioegens de
wettelnjke verdeelsleutel. De verdeeing vindt dan peaats naar verhiouding van ieders inbreng (art.
7A:1670 eid 1 Be.. Aes de maten geen afspraak hebben gemaakt iover de verdeeing van inst/vereies,
geedt de eteeijke verdeeing. Van ege ciontractvrijheid die de etgever hier aan maten biedt, is er in
de praktjk een griote variate in de afspraken iover verdeeing van inst/vereies.
Aes een maat aeeeen arbeid inbrengt, iordt deze inbreng vioior de berekening van inst/vereies dioior
de et geeijkgesteed aan de inbreng van de maat met de klennste nnbreng (art. 7A:1670 eid 2..
Met betrekking tiot de vrijheid die te maten hebben in de verdeeing van inst/vereies, speeen t ee
artkeeen d ingendrechteeijk een rioe. iij viormen dus een beperknng op de contractvrnjhend:
- Art. 7A:1671: de vaststellnng van de grootte van neders aandeel in de inst dioior één maat iof een
derde is iongeedig.
- Art. 7A:1672: de afspraak dat maar één maat gerechtigd ns tot de wnnst, ns ongeldng. eee mag
iorden afgesprioken dat één maat het vereies aanzuivert.
2
,smdat een maatschap een samen erkingsiovereenkiomst is, is er geen sprake van vermiogen en kan
een maatschap dus niet faieeiet verkeaard iorden.
Binnen een maatschap iorden taken, bevioegdheden en verant ioiordeeijkheden verdeeed iop basis
van de onderlnng gemaakte afspraken, ziodat cioördinate van erkzaamheden peaatsvindt. De
spreekt niet van taken, bevioegdheden en verant ioiordeeijkheden, maar van beschikken en beheer.
snder beheer iordt het uitvioeren van niormaee actviteiten gezien. Het eteeijke uitgangspunt is dat
iedere maat bevioegd is tiot het verrnchten van beheersdaden (art. 7A:1676 Be.. Hier kan dioior
iondereinge afspraken van iorden afge eken. siok kunnen één iof enkeee maten met het beheer
iorden beeast (art. 7A:1673 en 7A:1674 Be..
Beschnkknngsdaden zijn aeee feiteeijke en rechtshandeeingen die niet behioren tiot de niormaee
maatschapactviteiten. Een maat is daartioe pas bevioegd aes hij vioemacht heef gekregen van de
andere maten.
Eeke maat is aansprakelnjk voor een evenredng deel (art. 7A:1679 Be en art. 7A:1680 Be..
Aes een maat zich niet aan de regees hioudt, dan is hij echter aeeeen aansprakeeijk vioior de schueden. In
de vioegende gevaeeen eeidt de desbetrefende handeeing, iondanks de ionbevioegdheid, tioch tiot
binding en daardioior tiot evenrednge aansprakelnjkhend van de andere maten:
1t Aes de ioverige maten de dioior de ionbevioegde maat verrichte handeeing achteraf bekrachtigen
(art. 3:69 Be..
2t Aes vioior de maatschap financneel voordeel iontstaat uit de verrichte handeeing (art. 7A:1681 Be..
3t Aes de derde te goeder trouw is afgegaan iop de dior de medematen iopge ekte schijn dat de
handeeende maat vioior de heee maatschap miocht ioptreden.
Aansprakeeijkheid vioior maten iontstaat niet aeeeen uit een iovereenkiomst, ioiok uit een onrechtmatige
daadt Vioior de schade zijn aeee maten evenredig aansprakeeijk, ioiok aes het een ionrechtmatge daad
van een erknemer betref (art. 6:170 Be..
De maatschapiovereenkiomst kan enndngen, de ioiorzaken zijn genioemd in art. 7A:1683 Be en art.
7A:1684 Be. Een maatschap mioet dus beëindigd iorden aes één van de maten privé faieeiet is
verkeaard. Dit is echter vaak ion enseeijk. Daariom kunnen de maten kiezen vioior een
voortzettingsbednng, een afspraak aarbij de maat niet meer tiot de maatschap behioiord. Het is
verstandig iom aan het vioiorzetngsbeding een vermiogensbeding te kioppeeen iom zio het feiteeijke
functioneren van de maatschap veieig te steeeen. sp griond van een vermiogensbeding kan de
maatschap in gevae van uitreding van een maat bepaaede gioederen behiouden.
Het traject van beëindiging van de maatschap iordt vereffennng genioemd.
Vennootschap onder frma
De samenwerknngsovereenkomst vennootschap onder firma iordt vaak gebruikt dioior persionen die
aes zeefstandig iondernemer een bedrijf uitioefenen. De eteeijke regeeing van de viof is te vinden in
het eetbioek van Kioiophandee vanaf art. 15. Bij een viof is er sprake van het uitioefenen van een
bedrijf ionder een gemeenschappeeijke naam.
De viof is net aes de maatschap vormvrnj, en kan daariom mondelnng iorden iopgericht (art. 16 evk en
art. 7A:1655 Be.. Echter aes zijn zich mioeten aantionen bij bijvioiorbeeed de Beeastngdienst, mioet er
ee een vennootschapsakte iorden iovereegd (art. 22 evk.. Dit artkee is een regee van be ijsrecht.
Na ioprichtng hebben de vennioten de verpeichtng iom de viof in te schrijven in het Handeesregister
3
, (art. 23 evk.. Het evk verbindt iondernemingsrechteeijke sanctes aes de viof niet is ingeschreven
ant de viof iordt ee gezien aes aangegaan (art. 29 evk..
De inbreng bij ioprichtng en de inst- en vereiesdeeing is hetzeefde geregeed aes bij de maatschap. Bij
de iondereinge verdeeing van taken, bevioegdheden en verant ioiordeeijkheden is het eteeijk anders
geregeed. Het verschie tussen beschnkken en beheren bestaat niet bij de viof. Vioegens evk art. 17 eid 1
en 2 is eeke vennioiot, binnen het dioee van de viof vertegen ioiordigingsbevioegd. Hiervan kan
afge eken iorden dioior iondereinge afspraken. Aes de vennioten een afwnjkende regelnng hebben
afgesprioken, verkrijgt deze regeeing externe erking aes deze is ingeschreven in het Handeesregister
(art. 25 Hr .. Aes een vennioiot vioior het seuiten van een iovereenkiomst de gioedkeuring iof
handtekening niodig heef van een andere vennioiot, iordt dit in de praktjk de
‘tweehandtekennngenclausule’ genioemd.
Handeet een vennioiot aes vertegen ioiordiger van de viof ionbevioegd, dan kan de vennioiotschap tioch
gebionden zijn aan de iovereenkiomst aes er sprake is van bekrachting, baattrekknng iop opgewekte
schnjn, zioaes ioiok bij de maatschap tioegeeicht.
Aes vaststaat dat de viof gebionden is aan een iovereenkiomst, dan zijn aeee vennoten volledng
aansprakelnjk vioior de schued die hieruit vioiortveioeit. (art. 18 evk.. Dit is een d ingend rechteeijke
bepaeing.
Er is bij de viof sprake van een afgeschenden vermogen. Dat betekend dat de crediteuren hun
viorderingen rechtstreeks iop de viof kunnen viorderen. Het afgescheiden vermiogen is dioior de
vennioten geviormd dioior bij de ioprichtng van de viof vermiogen in de viof te brengen en zio af te
scheiden van hun eigen vermiogen. Een crediteur zae in de praktjk eerst de viof aansprakeeijk steeeen
en aes dat niet eukt, de vennioten zeef.
Een viof kan dioior het afgescheiden vermiogen fanllnet iorden verkeaard. Aes dat faieeissementsvionnis is
uitgesprioken, zijn ioiok de vennioten faieeiet verkeaard.
De wettelnjke oorzaken van beinndngnng, zijn vioior de viof dezeefde aes die bij de maatschap (art.
7A:1683 Be en art. 7A:1684 Be..
Commanditaire vennootschap
Een cv iordt aangegaan tussen een persioion iof meerdere hoofdelnjk aansprakelnjke vennoten, en
een iof meer andere persionen aes geldschneters. De regeeing van de cv is te vinden in het evk vanaf
art. 19. Dioior deze eteeijke iomschrijving bestaan niet aeeeen t ee sioiorten ciommanditaire
vennioiotschappen, maar ioiok twee soorten vennoten:
- Beherende vennoot, is beeast met de interne en externe eeiding en vertegen ioiordiging van de
vennioiotschap. Hij is hioiofdeeijk aansprakeeijk vioior de schueden van de vennioiotschap.
- Commandntanre vennoot, een persioion die dioior middee van een samen erkingsiovereenkiomst
afspreekt iom een bepaaed bedrag te investeren in de ionderneming. Hij heef ee recht iop
terugbetaeing van zijn inbreng.
iio ee natuureijke persionen aes rechtspersionen kunnen ioptreden aes geedschieter. Hetzeefde geed
vioior de beherende vennioiot.
siok de cv kan mondelnng iorden iopgericht. Het is echter verstandig iom het een en het ander vast te
eeggen in een vennioiotschapsakte.
De iondereinge verhiouding is hetzeefde geregeed aes in een maatschap. Het bestaat uit t ee deeen: de
nnbreng bnj oprnchting en de wnnst- en verlnesverdelnngt
4
