Hoofdstuk 1 Algemene inleiding: wat is bestuursrecht?
1.1 Het verband tussen besturen en bestuursrecht
Bestuursrecht houdt verband met ‘besturen’. Hierbij kun je denken aan het bestuur van een
sportvereniging, waarbij het bestuur de leiding geef. Het bestuur neemt bijvoorbeeld besluiten over
belangrijke investeringen.
Ook Nederland wordt ‘bestuurd’. Dit is een bijzonder type bestuur en noem je het openbaar bestuur.
Het begrip openbaar bestuur staat in verband met het begrip overheid.
Het begrip overheid is ruimer dan het begrip openbaar bestuur.
Overheid: bestaat uit verschillende onderdelen. Er is dus niet één overheid.
Denk aan:
− Gemeentelijke overheid
− Provinciale overheid
− Rijksoverheid
Openbaar bestuur: dat deel van de overheid dat zich bezighoudt met besturen.
Andere instantes die deel uitmaken van de overheid zijn: rechtbanken, gerechtshoven en Hoge Raad.
Deze instantes zijn bedoeld om recht te spreken, dus niet om te besturen.
Wetgever in formele zin: bestaat uit regering en de Staten-Generaal (= Eerste en Tweede Kamer)
(art. 81 Gw).
- De wetgever in formele zin heef als taak het maken van weten (meestal algemene regels).
Trias politca: de scheiding van de machten wetgeving, rechtspraak en bestuur binnen de overheid.
1.1.1 Verschillende bestuursniveaus
Nederland wordt bestuurd op verschillende niveaus.
We kennen openbare besturen op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau.
Het openbaar bestuur van Nederland bestaat dus uit verschillende besturen.
Gemeentelijk niveau:
− Er is een college van burgemeester en wethouders (college van B&W):
- Is belast met het dagelijks bestuur op gemeentelijk niveau. (art. 160 lid 1 en onder a Gemw).
- Wordt gecontroleerd door de gemeenteraad (art. 169 Gemw).
− Gemeenteraad:
- Wordt eens in de vier jaar gekozen door inwoners van die gemeente.
- Vertegenwoordigt de inwoners van de gemeente (art. 7 Gemw).
Bestuursorganen: de onderdelen van een bestuursorganisate. Op gemeentelijk niveau zijn dat dus
het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad.
Rijksniveau:
− Regering:
- Het dagelijks bestuur op landelijk niveau.
- Bestaat uit de Koning en de ministers (art. 42 Gw) ministers worden door het parlement
(Eerste en Tweede Kamer) gecontroleerd.
, Waterschap: houdt zich bezig met het onderhoud van dijken en het beheren van beken en rivieren.
− Het bestuur van een waterschap bestaat uit een algemeen bestuur, dagelijks bestuur en
voorzitter.
− Algemeen bestuur: heef de bevoegdheid om verordeningen te maken die het nodig heef voor
de taken die aan het waterschap zijn opgedragen.
(!) De wet geef regels voor de organisate van het openbaar bestuur, verschaf het bestuur
bevoegdheden en stelt regels aan het bestuur, MAAR geef niet tot in detail aan wat het bestuur
precies moet doen of hoe het moet handelen.
De wet geef dus hoofdlijnen qua manier van besturen.
1.1.2 Het openbaar bestuur behartigt het algemeen belang
Verschillen tussen het openbaar bestuur en een vereniging:
Vereniging:
- Privaatrechtelijke rechtspersoon.
- Het bestuur van deze privaatrechtelijke rechtspersoon behartgt het privaatrechtelijke
eigenbelang.
Openbaar bestuur:
- Mag géén eigenbelang behartgen. (Er mag geen sprake zijn van vriendjespolitek)
- Moet een algemeen belang behartgen. ‘publieke belangen’.
1.2 Wat doet het openbaar bestuur ter behartging van het algemeen belang?
Er bestaan verschillende bestuurslagen. Al die lagen bij elkaar = Nederlandse bestuursorganisate.
Belangen die gemeentebestuur behartgt:
- Milieu (afvalinzameling);
- Ruimtelijke ordening (aanwijzen van grond die bestemd is voor wonen, landbouw, recreate, etc.);
- Volkshuisvestng (realiseren van voldoende betaalbare huurwoningen);
- Welzijn en recreate (onderhoud en beheer van gemeentelijke speeltuin en zwembad);
- Cultuur (subsidie voor lokale harmonie);
- Sociale zaken (bijstandsuitkeringen).
1.2.1 Reguleren en sturen van activiteiten van burgers en het verrichten van publieke taken
Het openbaar bestuur reguleert en stuurt onder meer actviteiten van burgers met het oog op
een bepaald algemeen belang.
Van reguleren en sturen is sprake wanneer gemeentebestuur subsidie toekent aan een
sportvereniging, omdat het beoefenen van sport volgen de overheid bevorderd moet worden
met het oog op de volksgezondheid.
Daarnaast verricht het bestuur publieke taken.
Publieke taken: taken die niet (alleen) aan burgers kunnen worden overlaten. aanleggen van
wegen of defensietaken.
Feitelijke handelingen van het bestuur of opdracht: uitrukken van een brandweer of het
repareren van de stoep.
1.2.2 Bestuursactiviteiten van het gemeentebestuur
− Beslissingen van het gemeentebestuur:
Verlenen van vergunningen voor bedrijven, verlenen van vergunning voor de sloop van een oud
kerkgebouw, het wijzigen van belastngen en vaststellen van bestemmingsplannen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veerku. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.