History of biology
Samenvatng
College 1: Hoe en waarom? Snijden in de geschiedenis.
Redenen van geschiedenis:
1. Leren van je fouten (bijv. eugenetca).
2. Identteit (bijv. helden van de biologie).
3. Wat zijn onze problemen? (bijv. problemen die steeds terugkomen).
4. Wat zijn we vergeten? (bijv. waardevolle kennis verliezen).
Wallace is samen met Darwin de ontdekker van de evolutetheorie. Lamarck zat er compleet naast.
Hij dacht dat kenmerken die tjdens het leven verworven werden zouden kunnen overerven.
Helden (geniale grote mannen) zijn selectef en in de boeken wordt vaak niet aardig over verliezers
gesproken, terwijl zij soms ook een grote bijlage hebben geleverd. Vaak is er in de boeken weinig
maatschappelijke context (weinig omgeving er omheen, veel grote namen). Vaak is het geschreven
voor het gebruik van nu.
Meeste geschiedenis van de biologie begint bij Aristoteles.
- Eerste persoon die in detail ging observeren.
- Ging de natuur precies omschrijven.
- Maakte een classifcate van ongeveer 500 soorten.
- Ging embryo’s bekijken (van o.a. bij eieren).
- Leerde van vissers, boeren en jagers (personen die veel wisten over hun vak).
- Probeerde de natuur te verklaren aan de hand van de essente van het organisme. Waar
streef het naar?
Hectocotylus (paringsorgaan van de octopus) is ontdekt door Aristoteles en herontdekt door Cuvier.
Cuvier zag Aristoteles als grote held door zijn nauwgezete empirische onderzoek en gebruikte zijn
werk om zichzelf groter te maken (gebruik geschiedenis voor waar je nu mee bezig bent!).
Plato zocht meer naar antwoorden van God, terwijl Aristoteles de antwoorden meer op aarde zocht.
Maar was Aristoteles wel de eerste?
- China lag heel lang voor op het westen. Suanpan (telraampje) komt uit de 11 e eeuw, terwijl
we in dezelfde tjd in het Westen hier nog veel moeite mee hadden.
- Mesopotamië (nu Irak) hadden al telraampjes in ongeveer 2000 voor Christus. Ook de
grootschalige landbouw en de astronomie is hier ontdekt.
- In Egypte deden ze al aan mummifcate vanaf 3300 voor Christus.
Aristoteles is voor onze cultuur belangrijk. Het blijf een bron van autoriteit in het Westen.
Het begin is afankelijk van wat je cruciaal vindt aan de biologie (empirisch @ Aristoteles,
gedetailleerde kennis @ boer, jager, medicijnman, enz.)
Presentsme: misbruik maken van de geschiedenis om de doelen van nu mee te onderlijnen. Het is
zeer moeilijk om dit te omzeilen, want:
1. Niet alle bronnen zijn nog aanwezig.
2. Alle geschiedenis is selecteff je kunt geen heel leven vertellen.
3. Geschiedenis is meer dan alleen een opeensomming van feitjes. Het is een verzameling van
feiten waaruit we iets proberen te leren.
Ana-chromisme: iets wat je gebruikt in de geschiedenis wat er toen nog niet was. Een voorbeeld is de
biologie bij Aristoteles. Het woord biologie is pas rond 1800 door Lamarck bedacht.
,Met andere vragen krijgen we een andere geschiedenis. Precies uitzoeken hoe het zit leidt tot een
doodlopende straat. Men komt dan zonder lessen terug en blijf in de geschiedenis hangen. Je gaat
als het ware tussen de feiten en de (misschien) verdraaide waarheid inziten om een les te leren.
Alexander de Grote wist het hele midden-oosten te veroveren in enkele tentallen jaren. Hij kon het
echter niet allemaal in stand houden. Generaals maakten ruzie met elkaar en het rijk werd in drieën
verdeeld. Drie generaals nemen de macht. Eén generaal (Ptomaeus Soter) neemt kennis mee vanuit
Griekenland naar Alexandrië in Egypte. Alexandrië is het nieuwe metropool:
- Er werd een bibliotheek opgericht in het huis van de Muzen (Museum) waar zich ongeveer
500.000 rollen bevonden. Wanneer een schip binnenkwam werd het doorzocht op boeken
en moesten ze die afgeven, zodat de voorraad in de bibliotheek groter werd.
- Er werd een vuurtoren gebouwd. Dit was belangrijk voor de economie (handel) en
architectuur.
- In de biologie werden hier dissectes verricht door o.a. Herophilus (hij zag de hersenen als
brein, niet het hart).
- Hypata was een vrouwelijke wetenschapster in Alexandrië. iij wordt nu gezien als belangrijk
voor het feminisme. ie werd destjds beschuldigd van hekserij en op de brandstapel gegooid.
ie werd gezien als concurrente van de christelijke interpretate van de wereld. Er is verder
weinig over Hypata bekend.
Na de dood van Cleopatra verliezen de Egyptenaren van de romeinen. De romeinen legden de
nadruk op de praktsche kennis van de Grieks-Helleense kennis.
- ie probeerden planten in te delen (Dioscorides is een kruidengeneeskundige en wordt
legerartsf hij schrijf een medische kruidenencyclopedie).
- Plinius de Oudere schrijf de eerste encyclopedie uit 37 boeken (hij overleed aan syflis door
zijn interesse in alles).
- Celsus schrijf ook een encyclopedie.
ie maakten samenvatngen en overzichten.
d. Galenus.
- Opgeleid in Pargemon (westen van Turkije) aan een medische school.
- Wordt in Rome arts van de keizers (legerarts). Hij heef de meeste kennis opgedaan als arts
van de gladiatoren. In mensen snijden was voor de romeinen eigenlijk onaanvaardbaarf hij
spiekte door de vensters van de wonden. Sectes op apen en varkens mocht wel en dat deed
hij dan ook veel. Aderlaten heef zelfs invloed gehad tot in de 19 e eeuw. Hij werd gezien als
dé medische wetenschapper.
De cultuur van Griekenland maakte studie mogelijk, zoals het lyceum van Aristoteles. Dit is
geplunderd onder romeinse bezetng. Het lyceum overleef het wel, maar de romeinen nemen het
over. Onder druk van Bisschoppen (kerk) werden de laatste flosofe-scholen in Griekenland
opgedoekt. De bibliotheek van Alexandrië is verbrand.
De Griekse kennis gaat fink achteruit. Er is een dramatsche achteruitgang wanneer het west
romeinse rijk valt. Het oost romeinse rijk neemt de kennis mee naar Constantnopel (Constantjn de
Grote maakte hier zijn hoofdstad). Het werk van Galenus wordt bewaard en meegenomen naar het
Byzantjnse rijk en belandt dan in het Arabische rijk. iij vertaalden het in het Arabisch. Er zijn geen
Griekse en Latjnse versies meer over. Na de val van het Byzantjnse rijk nemen de Arabieren niet
alleen het werk van Galenus, maar vrijwel alle klassieke kennis over. Arabieren hebben de oude
Griekse kennis bewaard en lange tjd onderzoek gedaan.
De kalifaten breidden het Arabische rijk uit tot zelfs vrijwel heel Spanje. Kalifaten hebben veel
wetenschappelijk onderzoek gedaan en het schrijven van boeken gesteund (status!). Het was een
groot rijk waarin allerlei kennis werd ontwikkeld op basis van Griekse teksten. Tot in de 14 e eeuw was
de Arabische cultuur wetenschappelijk heel ver vooruit.
,Ondertussen in Europa hadden we de duistere Middeleeuwenf veel kennis ging hier verloren. De
romeinen wisten bijvoorbeeld hoe ze beton moesten maken, maar het heef tot in de 19 e eeuw
geduurd voordat we dit weer hebben uitgevonden. Dit zijn we in de Middeleeuwen vergeten.
Praktsche vormen van kennis verdwenen in de Middeleeuwen. In de Middeleeuwen was de
Islamitsche cultuur erg rijkf ze hadden veel boeken. Het westen was duisterf zij hadden weinig
boeken. De bibliotheek van Alexandrië onder Cleopatra had ongeveer 500.000 rollen (enorm veel en
indrukwekkend)f veel is verloren gegaan.
Lichtpuntjes tjdens de Middeleeuwen:
- Karel de Grote gaf een kleine culturele opleving.
- De eerste universiteiten werden gebouwd: flosofe, theologie en rechten (12 e-13e eeuw).
- Men werd meer bewust van individuele verantwoordelijkheid, omdat men steeds meer inzag
dat God wellicht niet op elk moment ingrijpt.
- De kerk en de theologie hielen de kennis in het westen verder.
De kruistochten (1095-1291) Middeleeuwen.
- De paus preekt in Frankrijk dat er vooral moest worden opgetreden tegen de Islamieten in
het oosten. iij hadden Jeruzalem verovert. ie wilden Jeruzalem terugveroveren.
- Ruwe Westerse ridders gaan de strijd aan tegen een goed ontwikkelde Islamitsche cultuur.
- De kruistochten waren zeer gewelddadig. Voor islamieten ligt dit nog steeds gevoelig en
heef het nog veel betekenis.
- De mongolen (uit het oosten) hebben het Islamitsche rijk uiteindelijk echt vernielt.
De Griekse kennis gaat naar Alexandrië in het Romeinse rijk; gaat naar Bisantimm dan nemen de
arabieren het over; vervolgens gaat het via Andalissië naar Noord-Italië waar op dat moment de
renaissance begint (het is een spiraal rond de middellandse zee naar Italië).
Oorzaak/gevolg als de economie slecht gaat, stort ook de kennis in. Grote rijken stmuleren de
kennis.
De renaissance (1350-1600).
- Economische opbloei (handel rond de middellandse zee) in Italiaanse stad-staten.
- Rijke families stmuleren kunst, flosofe en wetenschap.
- De klassieken worden verheerlijkt. De Grieken en Romeinen werden gezien als
oppermensen. Men wilde herstellen wat men toen al wist, maar al gauw probeert men ook
nieuwe dingen te vinden. Vooral in de biologie/botanie probeert men kennis uit te breiden
(1600-1650) met meer empirische studies en pogingen tot kleine experimentjes. Ook
taxonomie is erg belangrijk.
Leonardo da Vinci.
- Was schilder, beeldhouwer, techneut, astronoom en anatomist.
- iijn dissectes waren gedreven door kunst en kennis.
- Kwam vaak in moeilijkheden. Hij moest lijken jaten en stekem dissectes uitvoeren, doordat
dit tegen de normen van de cultuur was.
- Anatomische kennis combineerde hij met kunst. Doordat hij niet veel invloed heef gehad is
er weinig van zijn werk overgebleven.
Paracelsus.
- Was erg geïnteresseerd in gif. Hij ontdekte dat alles een gif kan zijn en dat dit afangt van de
dosis.
, - Hij vond dat men zelf moest onderzoeken en deed een aanval op de tradite om alles aan te
nemen. Hij verbrandde boeken van Galenus. Hij heef hierdoor ook veel moeilijkheden
gehad.
- Was geïnteresseerd in alchemie (onderdeel van wetenschappelijk denken). Alchemie is nu
synoniem met bijgeloof (lood in goud veranderen e.d.). Alchemie heef te maken met een
relate tussen microcosmos en macrocosmos. Dit zou een samenhang in de wereld zijn die
men moest proberen te doorgronden. Alchemisten hadden het moeilijk. iij probeerden de
micro- en macrocosmos op elkaar af te stemmen. Als je op het juiste moment iets zou doen
maakte je een grotere kans. Newton heef kracht op afstand uit de alchemie overgenomen
(zo heef hij aantrekkingskracht beschreven).
Andreas Vesalius.
- Arts opgeleid in Padua (een van de eerste universiteiten).
- Verrichte zelf sectes.
- Voor de tjd van Vesalius verliep een secte als volgt: het lichaam van een misdadiger lag op
tafel en een assistent sneed hem open. Ondertussen stond de professor achter de katheder
en las voor uit Galenus. De assistent nam iets uit het lichaam en liet dit zien (dit kwam soms
niet overeen met wat beschreven werd).
- Vesalius wilde het anders. Hij deed de secte zonder assistent en sneed zelf. Hij zag
bijvoorbeeld dat het hart er heel anders uitzag dan Galenus beschreef (Galenus beschreef
een varkenshart, want mocht niet in mensen snijden).
- In de tjd van Vesalius beeldde men het menselijk lichaam af met een landschap op de
achtergrond. Dit was het begin van de boekdrukkunst.
- Galenus produceerde foute kennis. Tot zelfs na Vesalius bleef iedereen in het werk geloven
(1300 jaar!). Dit kwam door:
1. Autoriteit van klassieke teksten. Twijfelaars kregen problemen. Iedereen keek op naar de
klassieke wereld en wilde dit herstellen.
2. Vaak was het moeilijk om legaal aan lijken te komen.
3. Afwijkingen werden weggeredeneerd. Men zei dat het wel misvormd zou zijn. Grieken en
Romeinen waren de perfecte mensen en wij waren gedegenereerd.
4. Snijden was uitbesteed aan assistenten. De professor zag het zelf niet.
Ook nu zijn er machtsprocessen in de wereld. Overkomt het ons nu misschien ook?
De wetenschappelijke revolute (17e eeuw).
- Tijd van de grote wetenschappelijke doorbraak.
- Er kwamen nieuwe insttutes: academies, waar mensen verstandig met elkaar kunnen
communiceren zonder last te hebben van universiteiten, vervelende structuren en het
gewone volk.
- Cruciale kenmerken:
1. Wetenschappelijke autoriteit staat steeds meer ter discussie.
2. Experimentele praktjken.
3. Mathematsering.
4. Versnellen van de ontdekkingen.
- De wetenschappelijke revolute als term komt uit 1937. De revolute duurde 150 jaar. Echter
de revolute was niet op alle kennisgebieden even groot en daarna was er een terugval (in de
18e eeuw)f er ontstond zelfs schimmel op de boeken.
William Harvey.
- Engelse arts die de bloedsomloop bestudeerde.
- Studeerde in Padua en Cambridge.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisazonnenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.