HOOFDSTUK 10 – Attraction and Relationships
LO 10.1 ‘Describe how people decide whom they like and want to get to
know better’
Propinquity Effect = hoe meer je bepaalde mensen ziet en met ze omgaat, hoe
groter de kans dat ze je vrienden worden. Ook wel proximity genoemd.
Mere Exposure Effect = hoe meer we aan een stimulus worden blootgesteld, hoe
meer we geneigd zijn deze leuk te vinden. Ook wel familiarity genoemd.
Om diepere betekenisvollere relaties te vormen is similarity nodig. Dit gaat over
gelijkenis in persoonlijkheid en meningen, interesses en ervaringen, uiterlijk, en
genen. Verschil tussen daadwerkelijke gelijkenis en waargenomen gelijkenis: wat je
gelooft over hoe gelijk je bent met een ander is vaak belangrijker dan hoe groot de
gelijkenis daadwerkelijk is.
Alleen al weten dat iemand je leuk vindt, versterkt je aantrekkingskracht tot die
persoon reciprocal liking (wederzijds): of je persoon A leuk vindt, is de mate
waarin je denkt dat persoon A jou leuk vindt.
Bij een eerste impressie is fysieke aantrekkelijkheid belangrijk. Bij mannen en
vrouwen ongeveer gelijk, maar mannen tonen in hun attitudes meer dat ze het
belangrijker vinden, maar in gedrag valt dit wel mee.
Wat is fysiek aantrekkelijk? Symmetrie in het gezicht.
Halo-effect = cognitieve bias: aanname dat iemand met één positief kenmerk
(bijvoorbeeld schoonheid) ook andere (niet-gerelateerde) positieve kenmerken bezit
(bijvoorbeeld erg sociaal zijn).
Vrouwen moeten zorgvuldiger overwegen wanneer en met wie ze zich moeten
voortplanten, omdat ze zwangerschap moeten doorstaan, en moeten zorgen voor het
kind tot het volwassen is. Voortplanting is voor mannen meer een lage kosten, korte
termijn investering.
Mannen zoeken meer naar fysieke aantrekkelijkheid, en vrouwen zoeken meer naar
een goede baan.
Om de psychologie van aantrekking en partnerkeuze te begrijpen moeten we kijken
naar factoren uit nature én nurture.
LO 10.2 ‘Explain how new technologies shape attraction and social
connections’
Onderzoek: wanneer mensen in een groep zitten en er een mobiel apparaat bij
aanwezig was, gaven ze een lagere score op verbondenheid dan als er geen mobiel
apparaat aanwezig was.
Ook in de onlinewereld is similarity belangrijk: mensen contacten online eerder
andere mensen van hetzelfde level aantrekkelijkheid, of hetzelfde level populariteit.
Dating websites werken niet altijd zo goed als ze lijken:
- We zijn niet altijd nauwkeurig als het gaat om het voorspellen van de
partnerkenmerken die tot een goede relatie zullen leiden.
- Meeste onlinedatingsites zijn gericht op mensen matchen dmv
persoonlijkheidskenmerken, maar de meeste goede voorspellers van
relatietevredenheid (communicatiestijl en seksuele compatibiliteit) kunnen pas
worden beoordeeld als mensen elkaar daadwerkelijk leren kennen.
- Online profielen zijn niet altijd accuraat. Mensen liegen vaak over bepaalde
eigenschappen.
, LO 10.3 ‘Examine the cultural, personality, and biological factors that are
associated with different types of love’
Companionate love = gevoelens van intimiteit en affectie die we voor iemand
hebben en die niet gepaard gaan met passie of fysiologische opwinding.
Passionate love = een intens verlangen naar een persoon, gepaard met
fysiologische opwinding.
Cross culturele verschillen: in individualistische culturen is
trouwen meer een persoonlijke keuze, in collectivistische
culturen is het erg belangrijk wat je familie en vrienden van je
partner vinden.
In individualistische culturen meer belangstelling voor
passionate love en in collectivistische culturen meer
belangstelling voor companiate love.
Attachment Styles = verwachtingen die mensen ontwikkelen
over relaties met anderen, gebaseerd op de relatie die ze
hadden met hun verzorger toen ze nog een baby waren. Drie
soorten:
- Secure Attachment Style: vertrouwen, niet zo’n
zorgen om in de steek gelaten te worden, de gedachte dat iemand het waard
en geliefd is.
- Avoidant Attachment Style: problemen bij het ontwikkelen van intieme
relaties, omdat eerdere pogingen om intiem te zijn, zijn afgewezen
- Anxious/Ambivalent Attachment Style: de zorg dat anderen jouw
verlangen naar intimiteit niet zullen beantwoorden erg hoog niveau van
angst.
Twee hersengebieden die actief worden bij het zien van je partner en niet bij andere
mensen: ventraal tegmentaal gebied (VTA) en caudate nucleus, gebieden die gaan
over beloning (dopamine).
LO 10.4 ‘Analyze different theories of measuring relationship satisfaction
and research regarding romantic breakups’
Social Exchange Theory = gevoelens van mensen over een relatie hangen af van
hun perceptie van de beloningen en kosten ervan, het soort relatie dat ze verdienen,
en hun kansen op een betere relatie met iemand anders.
Hoe gelukkig je bent in je relatie hangt ook af van
- Comparison Level: wat je verwacht over het niveau van beloningen en
kosten die je waarschijnlijk zal ontvangen in een relatie.
- Comparison Level for Alternatives: wat je verwacht over het niveau van
de beloningen en kosten die je zou kunnen ontvangen in een alternatieve
relatie.
Investment model = toewijding van mensen aan
een relatie hangt ook af van hoeveel je hebt
geïnvesteerd in de relatie, wat verloren zou gaan
als je de relatie zouden beëindigen.
Als mensen eigenlijk niet meer tevreden zijn met
de relatie, blijven ze toch vaak bij hun partner als de investment hoog is.
Equity theory = het idee dat mensen het gelukkigst zijn met relaties waarin de
beloningen en kosten voor beide partijen ongeveer gelijk zijn.
Exchange relationships = de behoefte voor equity. Romantische relaties
Communal relationships = belangrijkste zorg is zo veel voor de ander zorgen als
nodig. Familie & vrienden.
