Samenvatting thema's maatschappijleer vwo - Hoofdstuk 1 en 2. Kijk andere advertentie voor hoofdstuk 3 en 4. Deze samenvatting bevat plaatjes en uitleg om een goed cijfer te halen.
Maatschappijleer
Bij discussie tussen mensen botsen vaak de waarden dat zijn uitgangspunten of
principes die mensen belangrijk vinden in hun leven en die ze daarom willen
nastreven. De waarden leiden tot gedragsregels en die vormen weer normen dat zijn
regels over hoe je je op grond van een bepaalde waarde behoort te gedragen. Omdat
je uit waarden normen krijgt kun je het beter zo zeggen dan normen en waarden.
Je spreekt van een maatschappelijk vraagstuk als je:
• Grote groepen in de samenleving de gevolgen ervan ondervinden
• Er sprake is van tegengestelde belangen en visies
• Een gemeenschappelijke aanpak nodig is waarbij de overheid vaak een rol heeft
De vraagstukken zijn op macroniveau dat betekent dat het grootschalig is maar de
gevolgen merk je als persoon: microniveau. Er bestaan veel visies omdat
tegenovergestelde partijen ook een belang hebben.
Een belang is het voordeel dat iemand ergens bij heeft. Een belangentegenstelling
ontstaat dat kan te maken hebben met de maatschappelijke positie. Je kan ook te
maken hebben met een dilemma bijvoorbeeld als je telkens in de file staat dan wil je
een bredere snelweg maar dat gaat ten koste van de natuur. Je spreekt van een
lastige keuze uit twee of meer alternatieven die allemaal duidelijke nadelen hebben.
Vaak is het tussen persoon en samenleving.
Bij een gemeenschappelijke aanpak gaat het om de hele samenleving. De overheid en
politici zijn er meestal verantwoordelijk voor die sluiten en compromis, een
overeenkomst waarbij alle partijen iets toegeven. De overheid bestuurders,
volksvertegenwoordigers en ambtenaren zijn verantwoordelijk voor het opstellen, de
uitvoering en de naleving van alle wetten. Omdat de samenleving steeds verandert
zijn er andere maatschappelijke vraagstukken waardoor de waarden en normen
veranderen dynamiek van de samenleving.
Macht is het vermogen om het gedrag of denken van anderen te beïnvloeden,
desnoods met dwang. Je ouders hebben ook macht die bepalen regels of je een
vanmoof mag. Je accepteert dat je dat mag, je accepteert de macht, gezag. De macht
van docenten noem je formele macht. Als je een gesprek met mensen voert over je
mening beïnvloedt je elkaar dat heet informele macht. De ene persoon heeft meer
machtsbronnen waardoor hij meer macht kan uitoefenen.
Sociale ongelijkheid een ongelijke verdeling van kennis, financiële middelen en
politieke macht.
• Wordt geassocieerd met hiërarchie
• Verschillen in sociale waardering, de posities die mensen hebben.
• Waardering en criteria kunnen wijzigen
Je hebt vaak ook te maken met kansongelijkheid verschil in mogelijkheden die
mensen met bepaalde kenmerken vanuit hun positie hebben.
Sociale cohesie de mate waarin mensen met elkaar verbonden zijn. Je hebt dat op
verschillende schalen in je wijk of nationaal. Mensen hebben ook een sociaal
kapitaal mensen die je kent, je sociale netwerk.
Desinformatie onjuiste of misleidende informatie die expres wordt gemaakt en
verspreid om geld te verdienen, de publieke opinie te beïnvloeden en om iemand, een
groep mensen, een organisatie te beschadigen. Dit komst steeds vaker voor dat komt
omdat er nu sociale media is terwijl dat 50 jaar geleden niet bestond. Er is sprake van
manipulatie het opzettelijk verdraaien of weglaten van feiten. Bij desinformatie
wordt soms ook gebruikt gemaakt van propaganda bewust eenzijdige informatie te
, geven om mensen te beïnvloeden. Indoctrinatie is de meest extreme vorm van
manipulatie daarbij krijgen mensen langdurig, systematisch en dwingend eenzijdige
opvattingen opgedrongen met de bedoeling dat zij deze opvattingen kritiekloos
overnemen. Daardoor kunnen complottheorieën ontstaan.
Door de uitvinding van telefoons en sociale media leven we in een
informatiesamenleving waarin iedereen een zender of ontvanger van informatie
kan zijn. De filterbubbel is het verschijnsel waarbij hetgeen iemand online
aangeboden krijgt is afgestemd op wat hij eerder heeft opgezocht. Bedrijven
gebruiken een algoritme en bouwen een profiel van je op. Je kan ook beperkte
informatie zoeken of een beeld van iets hebben dat heet een stereotype een
vaststaand beeld van een groep mensen die je allemaal hetzelfde kenmerk of dezelfde
kenmerken toeschrijft.
Hoe kun je de betrouwbaarheid controleren/beoordelen?
• Zender, is het een expert heeft degene een bepaalde overtuiging
• Doel, is het om te vermaken enzovoort
• Actueel, is het wel op dit moment
• Bronnen, worden er officieel sites gebruikt zoals het cbs
• Verschillende kanten belicht of vanuit 1 standpunt
• Andere bronnen, misschien komt het totaal niet overeen met andere bronnen
De mensen di edit ook zoeken zijn journalisten en die hebben journalistieke
normen: feiten controleren, onderscheid maken tussen feiten en meningen, hoor en
wederhoor, meerdere bronnen. Het is goed om kritisch te blijven kijken en niet naar de
pulpnieuwssites te luisteren want die controleren elkaar niet en hebben alleen
sensationeel nieuws. Als je een zorgvuldige zender en een kritische ontvanger bent
ben je een mediawijs.
Een stelling is een geformuleerd standpunt om die te onderbouwen gebruik je een
argument dat is een uitleg waarom je iets vindt om vervolgens een argument te
vormen gebruik je verbindingswoorden. Als je verplaatst in een standpunt moet je het
van meerdere kanten bekijken en dat zorgt voor meer begrip bij elkaar. Je kan je
standpunt heroverwegen dat betekent dat je opnieuw gaat kijken en je mening
aanpast.
Hoofdstuk 2.
Een rechtstaat is een staat waarin je als burger met grondrechten wordt beschermd
tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid. In een autoritaire staat waarin
1 iemand of een klein groepje aan de macht is heb je geen bescherming. Nederland is
een democratische rechtstaat dus mensen mogen stemmen en hebben daardoor
invloed op wie de machthebbers zijn. Nederland is ook nog een sociale rechtstaat
dat betekent dat het de voorzieningen en welvaart bevordert.
In een rechtstaat gaan de begrippen vertrouwen en wederkerigheid samen, de
mensen verwachten dat iedereen zich aan de wet houdt en dat zorgt voor
rechtszekerheid.
Doordat de drukkerij in de vijftiende eeuw was uitgevonden kon er nieuwe kennis
worden verspreid en realiseerden mensen dat het leven wat ze nu hebben niet het
leven van god is. Door gezond verstand kwam de rede. De vrijheid was de eerste maar
die kon alleen maar komen als de macht van de vorst, staat en de macht die de
burgers over elkaar uitoefenen stopt.
3 mensen hadden een rol daarin Thomas Hobbes, John Locke en Jean-Jacques
Rousseau. Iedereen wordt geboren met vrijheid maar in de praktijk blijft daar weinig
van over want iedereen moet eten. Daarom moet een sociaal contract worden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wandelaarsteenkolen_0l. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
