Jullie kunnen de kennis over directe en indirecte sociale beïnvloeding toepassen op
casuïstiek;
Directe sociale beïnvloeding
Je moeder vraagt je om de badkamer netter achter te laten. Dat is een vorm van directe
beïnvloeding. Ze probeert jouw gedrag te beïnvloeden.
Indirecte sociale beïnvloeding
Er komt een bijzonder aantrekkelijk iemand je ruimte binnen. Je schrikt ervan of je denkt
‘oeps’ en gaat aan je haar friemelen zonder dat je dat in de gaten hebt. In zulke situaties is
er sprake van indirecte beïnvloeding van jouw gedrag.
Conformeren: het veranderen van mening of gedrag onder invloed van de reële of
veronderstelde invloed van anderen. Indirect.
Gehoorzaamheid: bij deze vorm van sociale beïnvloeding spreken we over een directe
controle. Bij gehoorzaamheid gehoorzaam je een opdracht, bevel. Direct.
Twee belangrijke oorzaken van beïnvloeding:
Informatieafhankelijkheid: je hebt informatie nodig; docent-leerling.
Effectafhankelijkheid: een bepaald effect, beloning; facebook liken.
Afhankelijkheidsrelatie is: je hebt dus iets nodig van de ander.
Sociale controle: gedrag van individuen afstemmen op sociale waarden en normen. Dat
gedrag wordt afgestemd door straf of beloning. Is het op elkaar letten of er al dan niet
normoverschrijding gedrag plaatsvindt.
Sociologen gebruiken vaak het woord sancties. Psychologen spreken over beloningen en
straffen, die ook wel positieve of negatieve reinforcement genoemd worden. Reinforcement
betekent bekrachtiging.
Bij een positieve sanctie (of beloning) kun je denken aan het geven van prijzen, het
instemmend knikken van je vrienden of het feit dat je bij die (speciale) groep mag horen.
Voorbeelden van een negatieve sanctie of straf zijn afkeurende blikken, boze reacties of
‘rotte tomaten’. Het zijn middelen die gebruikt worden om bepaald gedrag aan te moedigen
of juist af te leren.
, Jullie herkennen de verschillende vormen en middelen van macht en kunnen dit
toepassen op casuïstiek;
Macht is de kracht om een andere partij te beïnvloeden.
Uit de definitie van macht blijkt ook dat er zoiets bestaat als potentiële macht: iemand
heeft de mogelijkheid om macht te gebruiken. Macht hoeft dus niet altijd actief gebruikt
te worden.
Macht is een relatief begrip in de ene situatie kun je je behoorlijk machtig voelen, terwijl
je in de andere situatie weinig invloed hebt.
De meest voorkomende vormen van het gebruiken van macht:
Dwang
De meest duidelijke, herkenbare vorm van macht. Bij dwang wordt geen rekening
gehouden met de wensen of behoeften van de partij met minder macht. Dwang is de
meest vergaande vorm van macht.
Gezag
Hierbij wordt de uitgeoefende macht geaccepteerd door de partij met minder macht. Je
noemt dit ‘legitieme macht’. De mindere macht ervaart de macht als juist en rechtvaardig.
Manipulatie
De macht is als het ware onzichtbaar. Bij manipulatie wordt macht uitgeoefend zonder
medeweten van de betrokkenen. Je speelt hier in op het gevoel: bijvoorbeeld reclames!
Ook wel bedrog genoemd.
Overreding is meer op samenwerking gericht daarbij probeer je de ander te overtuigen
van de juistheid van jouw visie. Overreding is een voorbeeld van coöperatief
machtsmisbruik: met overtuigingskracht proberen we iets te bereiken, terwijl we
tegelijkertijd de samenwerking met de ander goed willen houden.
Bij confronterend machtsmisbruik worden negatieve sancties of negatieve
machtsmiddelen ingezet. Ik krijg niet alleen een boete voor fout parkeren, er wordt ook
meteen een sanctie aangekondigd voor het geval ik de boete niet op tijd betaal.
Daarnaast kom je vaak formeel machtsgebruik tegen. Je wijst iemand op de regels,
afspraken en procedures, zonder sancties te gebruiken of actief samenwerking te zoeken.
Leidinggevenden beschikken over positiemacht. Zij kunnen allerlei machtsmiddelen
gebruiken op grond van hun positie binnen de organisatie. Daarmee beschikken
leidinggevenden ook over sanctiemacht. Mensen kunnen ook macht hebben op grond van
hun persoonlijke aantrekkelijkheid of charisma.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper felicenoverraz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,09. Je zit daarna nergens aan vast.