Complete, volledige en duidelijke samenvatting van het boek: Monografiën privaatrecht, deel 4: onrechtmatige daad (7e druk, meest recent). Prof. mr. A.J. Verheij.
Monografeën Privaatrecht –
Onrechtmatige daad
Samenvatng 7 e druk
Inhoudsopgave
Hoofdstuk I: Inleiding..................................................................................................................3
1 Afwentelingsmechanismen..................................................................................................3
2 Kenmerken en onderlinge verhouding................................................................................3
3 Bronnen van verbintenissen en samenloop........................................................................3
4 Onrechtmatige daad: persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid en vestigings- en
omvangsfase...........................................................................................................................4
6 Aansprakelijkheidsverzekering en verzekerbaarheid..........................................................5
7 Van schuld naar risico..........................................................................................................5
8 Functies van het aansprakelijkheidsrecht............................................................................6
9 Verjaring...............................................................................................................................6
10 Drie thema’s: Europeanisering, afwikkeling van schade en claimcultuur.........................8
11 Plan van behandeling; wat niet of minder uitvoerig wordt behandeld............................9
Hoofdstuk II: Persoonlijke aansprakelijkheid............................................................................10
A Voorwaarden voor persoonlijke aansprakelijkheid...........................................................10
12 Algemeen.........................................................................................................................10
13 Onrechtmatigheid: historisch overzicht...........................................................................11
14 Onrechtmatigheid: strijd met een wetelijke plicht en relativiteit..................................11
15 Onrechtmatigheid: inbreuk op een recht........................................................................12
16 Onrechtmatigheid: strijd met de maatschappelijke zorgvuldigheid...............................13
17 Toerekening.....................................................................................................................15
18 Causaliteit: condicio sine qua non-verband.....................................................................16
19 Causaliteit: omkeringsregel..............................................................................................18
20 Causaliteit: toerekening naar redelijkheid (art. 6:98 BW)...............................................19
21 Meer daders.....................................................................................................................21
22 Groepsaansprakelijkheid..................................................................................................22
B Enkele bijzondere onrechtmatge daden...........................................................................23
23 Nalaten.............................................................................................................................23
24 Sport en spel, ‘ongelukkige samenloop van omstandigheden’ en aansprakelijkheid in de
privésfeer..............................................................................................................................24
1
, 25 Hinder...............................................................................................................................25
26 Profteren van wanprestatie............................................................................................26
27 Niet-nakoming overeenkomst vormt onrechtmatige daad jegens derden.....................27
28 (Omgekeerde) doorbraak.................................................................................................27
29 Aantasting eer en goede naam en privac ......................................................................28
30 Relativering van de vereisten van de onrechtmatige daad; afrondende opmerkingen..28
Hoofdstuk III: Kwalitatieve aansprakelijkheden.......................................................................29
31 Inleiding............................................................................................................................29
32 Kinderen...........................................................................................................................30
33 Ondergeschikten..............................................................................................................31
34 Niet-ondergeschikte opdrachtnemers en vertegenwoordigers......................................32
35 Gebrekkige roerende zaken.............................................................................................33
36 Gebrekkige opstallen.......................................................................................................34
37 Gevaarlijke stofen, stortplaatsen en boorgaten.............................................................35
38 Dieren...............................................................................................................................35
39 Gebrekkige producten.....................................................................................................36
40 Motorrijtuigen..................................................................................................................38
Hoofdstuk IV: Overige aansprakelijkheden..............................................................................39
41 Oneerlijke handelspraktijken...........................................................................................39
42 Misleidende en vergelijkende reclame............................................................................39
43 Aansprakelijkheid bij elektronisch rechtsverkeer............................................................40
Hoofdstuk V: Schadevergoeding...............................................................................................41
44 Inleiding............................................................................................................................41
45 Aard van het schadebegrip, soorten schade en de vorm van schadevergoeding...........41
46 Vermogensschade: gemaakte kosten..............................................................................41
47 Vergoeding van immateriële schade...............................................................................42
48 Schadebegroting..............................................................................................................44
49 Voordeelstoerekening......................................................................................................45
50 Eigen schuld.....................................................................................................................46
51 Letsel- en overlijdensschade............................................................................................47
52 Matiging en limitering......................................................................................................49
2
,Hoofdstuk I: Inleiding
1 Afwentelingsmechanismen
Vier afwentelingsmechanismen om je in te dekken tegen het noodlot:
1. Sociale zekerheid
2. Particuliere verzekering
3. Fondsen
4. Aansprakelijkheidsrecht
2 Kenmerken en onderlinge verhouding
Sociale zekerheid: publiekrechtelijke vorm van collectieve solidariteit. De wetgever bepaalt de
voorwaarden voor en de hoogte van de uitkering. Sociale zekerheid beoogt een bepaald
bestaansminimum te garanderen. Dit heef twee grote gevolgen:
1. Een slachtofer heef ook aanspraak indien hij zelf schuld heef aan hetgeen hem is overkomen of
wanneer het ongeval is veroorzaakt door natuurgeweld.
2. Sociale zekerheid verschaf mensen geen compensatie voor hun emotionele leed door middel van
de toekenning van smartengeld.
Particuliere verzekering: een privaatrechtelijke overeenkomst waarbij een partij zich verzekert tegen
allerhande onheil. De omvang van de bescherming en de voorwaarden voor uitkering worden in de polis
opgenomen. Onderscheid wordt gemaakt tussen:
1. Schadeverzekering: het risico op bepaalde schadeposten wordt voor een zekere omvang
verzekerd.
2. Sommenverzekering: de uitkering van een bedrag is gebaseerd op bijv. een procentuele
invaliditeit die een persoon overhoudt aan een ongeval. Er is geen relatie tussen de schade en
uitkering.
Fondsen: worden veelal door de overheid opgericht omdat het aansprakelijkheidsrecht geen soelaas
biedt. Een voorbeeld is het Schadefonds Geweldmisdrijven: slachtofers met lichamelijk letsel als gevolg
van geweldsmisdrijven kunnen hun schade hier verhalen als zij dit op geen andere wijze vergoed kunnen
krijgen. Andere (ad hoc) schadefondsen zijn:
3. Hulpfonds Gedupeerden Bijlmerramp (1999-2004)
4. Instituut Asbestslachtofers
Aansprakelijkheidsrecht: afwenteling van de schade op de veroorzaker daarvan. Het grootste verschil met
de hiervoor genoemde s stemen is dat de schade dus niet wordt afgewenteld op een grote groep
mensen, maar enkel op de veroorzaker.
Doordat de aansprakelijke zijn aansprakelijkheidsverzekering aanspreekt, vindt alsnog
afwenteling op een grote groep plaats.
Doelstelling van het aansprakelijkheidsrecht is volledige compensatie van de schade van de benadeelde.
Het gaat dus niet slechts om het creëren van een bestaansminimum, en tevens kan smartengeld worden
uitgekeerd.
Er is sprake van balans tussen de vier genoemde mogelijkheid tot afwenteling van nadeel. Heef een
benadeelde namelijk schade vergoed gekregen, dan kan hij niet nogmaals schadevergoeding eisen. Dit is
ook met zoveel woorden omschreven in art. 6:100 BW, met betrekking tot voordeelstoerekening.
Particuliere en sociale verzekeraars hebben op grond van art. 7:962 BW de mogelijkheid tot subrogatie: zij
hebben een verhaalsrecht op de aansprakelijke persoon ten aanzien van het bedrag dat zij hebben
uitgekeerd als gevolg van de door deze aansprakelijke persoon veroorzaakte schade.
3 Bronnen van verbintenissen en samenloop
Vijf bronnen van verbintenissen die leiden tot een verplichting tot betaling van schadevergoeding:
4 Onrechtmatige daad: persoonlijke en kwalitatieve
aansprakelijkheid en vestigings- en omvangsfase
4.1 Algemeen
Titel 6.3 biedt verschillende grondslagen voor de onrechtmatige daad. Het staat de benadeelde vrij om te
kiezen op welke grondslag hij zijn vordering baseert. Grondslagen:
5. Onrechtmatige daad (art. 6:162 BW)
6. Groepsaansprakelijkheid (art. 6:166 BW)
7. Aansprakelijkheid voor kinderen (art. 6:169 BW)
8. Aansprakelijkheid voor ondergeschikten (art. 6:170 BW)
9. Aansprakelijkheid voor niet-ondergeschikten (art. 6:171 en 172 BW)
10. Aansprakelijkheid voor gebrekkige roerende zaken (art. 6:173 BW)
11. Aansprakelijkheid voor gebrekkige opstal (art. 6:174 BW)
12. Aansprakelijkheid voor gevaarlijke stofen (art. 6:175-178 BW)
13. Aansprakelijkheid voor dieren (art. 6:179 BW)
4.2 Persoonlijke en kwalitateve aansprakelijkheid
Persoonlijke aansprakelijkheid is aansprakelijkheid in eigen persoon, je hebt zelf het schadeverwekkend
gebeuren doen ontstaan. Persoonlijke aansprakelijkheid is ook wel schuldaansprakelijkheid: degene die
aansprakelijk is, is ook schuldig aan de schade.
Onrechtmatige daad is een persoonlijke aansprakelijkheidsgrond
Kwalitatieve aansprakelijkheid is aansprakelijkheid in een bepaalde hoedanigheid, omdat men instaat
voor personen (als ouder, werkgever) of zaken (als eigenaar, producent). Kwalitatieve aansprakelijkheid is
ook wel risicoaansprakelijkheid: de schade komt voor risico van de aansprakelijke, ook al heef hij geen
aandeel of schuld in de schade.
4.3 Vestgings- en omvangsfaase
Vestiging van de aansprakelijkheid: zodra aan de vereisten van een bepaalde grondslag van
aansprakelijkheid is voldaan, is de aansprakelijkheid gevestigd.
Omvang van de aansprakelijkheid: vestiging van de aansprakelijkheid betekent nog niet dat de
aansprakelijke gehouden is tot volledige vergoeding van de schade. Dat onderdeel wordt bepaald door de
omvangsfase, nader uitgewerkt in art. 6:95 e.v. BW.
5 Verbod en aansprakelijkheid voor rechtmatie daad
De verbodsactie houdt in dat men optreedt tegen een dreigende onrechtmatige daad of een herhaling
van een onrechtmatige daad (art. 3:296 BW). Vereist is het volgende:
14. Er is sprake van een reële dreiging
15. De eiser heef belang bij een verbod
16. Het verbod is voldoende bepaald
Niet vereist is dus dat onrechtmatig is gehandeld, schade is ontstaan en er sprake is van schuld. Een
verbodsactie heef echter alleen zin als het kwaad nog niet is geschied.
Maatschappelijke belangen (art. 6:168 BW): een gedraging is zeer wenselijk, maar brengt schade toe aan
een beperkte groep mensen. Compensatie van deze groep hoef dan niet volledig te zijn; zij worden
vergoed voor zover zij onevenredige schade hebben geleden.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mam95. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
