Strafprocesrecht dwangmiddelen
HC1 Inleiding/opsporingsonderzoek algemeen
Gastdocenten colleges worden niet opgenomen!!
Studiemateriaal
Nestor: digitale klapper
-oefententamens van vorig jaar met antwoorden
-casus: de verschoven vaatwasser
-literatuur
-jurisprudente
-overig materiaal (modernisering wvs)
Arrest bespreken op college, die niet voorgeschreven is, dan rechtsregel vooral belangrijk.
Overzicht onderwerpen
1. inleiding: opsporingsonderzoek algemeen
2. grondrechten in relate tot dwangmiddelen: privacy
3. inbeslagneming
4. binnentreden en zoeken
5. bijzondere opsporingsbevoegdheden; stelselmatg inwinnen informate, observate
6. strafrecht en praktjk: TCI praktjk college ovj; 1 criminele inlichtngen
7. posite R-C bijzondere onderwerpen: bijv. vanuit posite personen, rc.
8. dwangmiddelen in bijzondere weten
9. strafrecht en praktjk: de r-c
1 . posite verschoningsgerechtgden
11. bevel uitlevering/nemeo tenetur
12. voorarrest I
13. voorarrest II
14. voorarrest III
Onderdeel 1
Opsporingsonderzoek algemeen
1. Startpunt van strafvordering, art. 1 sv belangrijke bepaling, het strafvorderlijke
legaliteitsbeginsel.
2. Opsporingsbegrip ontwikkeling daarin. Geldend recht moet je goed kennen, maar soms
moet je stapjes terug doen om te begrijpen hoe het zo is gekomen. Dat kan verklaren hoe
het nu werkt.
3. Casus: de verschoven vaatwasser
,Starpunt: art. 1 Sv
‘strafvordering heef alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien’
Wat is strafvordering?
Strafvordering:
‘Gebruikt de wetgever ter aanduiding van de gehele procedure in strafzaken, omvatende derhalve
zowel de opsporing als de vervolging als ten slote de tenuitvoerlegging.’
zijn alle elementen die in wetboek van strafvordering geregeld worden, die drie aspecten.
Strafvordering is dus een procedure die drie opeenvolgende fasen omvat.
1. Opsporing
2. Vervolging
3. Tenuitvoerlegging
binnen dit vak gaat het om de opsporing.
Al die fasen mogen alleen plaatsvinden bij de wet geregeld.
Startpunt: art. 1 Sv
“bij de wet”
› Is wet in formele zin (vgl. art. 1 7 Gw) wet die parlementaire bemoeienis heef gehad,
door TK is gegaan en door EK en koning zet er handtekening onder. Relate met Art. 1 7 GW
de wet (formele wet) regelt het burgerlijk recht en strafrecht in algemene wetboeken.
Achtergrond art. 1 Sv waarom hebben we een legaliteitsbeginsel? Twee aspecten rato: Art. 1
bevordert de:
› Rechtseenheid
niet meer heel actueel.
› rechtszekerheid / rechtsbescherming
interessanter aspect. Uitdrukking van rechtstaat gedachte; overheid oefent alleen in
gebondenheid macht uit. Bij uitoefenen macht door overheid, dient de overheid zichzelf te
binden aan regels, die regels bieden de burgers rechtszekerheid. Die behoefe aan
rechtsbescherming tegen machtsuitoefening door overheid neemt toe naarmate de overheid
dieper/verder kan ingrijpen in persoonlijk leven van de burgers. Daarom regeling bij wet in
formele zin. ook wel democratebeginsel, want zulke ingrijpende bevoegdheden waardoor
bemoeienis parlement vereist is.
,Startpunt: art. 1 Sv
Art. 1 Sv: harde regel dat strafvordering alleen mag plaatsvinden op wijze bij formele wet voorzien?
› Delegate mogelijk. voorbeelden:
61a lid 3 Sv: maatregelen bij ophouden voor onderzoek, nadere regels in amvb
51b lid 5 Sv: kennisneming van processtukken door slachtofer, hoe dat gaat zie ander
amvb, dus niet wet in formele zin.
› belang jurisprudente (voorbeelden?) de strafvordering als zodanig is heel veel
jurisprudenterecht. Heel veel aspecten van strafvordering vind je niks over in het wetboek,
maar is ontwikkeld door de HR. Voorbeeld: wat is een uos? Daarover zwijgt de wetgever.
voeging ad informandum. Binding aan beginselen van behoorlijke procesorde. Beginselen
proportonaliteit en subsidiariteit vind je niet in de wet.
› internatonale verdragen EVRM enorm van invloed op strafrecht. Heef directe werking in
ons rechtsstelsel, redelijke termijn e.d. daarover vind je bijna niks in de wet.
Strijd met art. 1 Sv? Waarschijnlijk niet, kijk maar naar achtergrond/rato art. 1 sv, tast
rechtseenheid niet aan. Hoe zit het met de Rechtsbescherming en rechtszekerheid? Perspectef van
de burger; betref vaak aspecten fair trial e.d. die rechtsbescherming versterken, dus ze werken op
achtergrond juist mee met het verstevigen van de rato van art. 1 sv. dus geen strijd met art. 1 sv,
alleen maar versterking.
dus strafvordering vind niet alleen plaats op de wijze bij wet voorzien.
Modernisering WvSv
Conceptmemorie v Toelichtng Boek 1:
- Erkenning toename regeling strafprocesrecht in lagere wetgeving (amvb’s)
- Uitgangspunt: kern ‘duurzame’ strafvorderlijke normering in Wetboek; daarbuiten (t.a.v. ook
regelmatg aangepaste/aan te passen regels) amvb als instrument
Delegate kan een probleem zijn, regering kijkt daar beslissend naar ipv formele wetgever, qua
constructe klopt het vaak wel, staat niet bij of krachtens, maar bij wet in formele zin. Hier wordt
momenteel over nagedacht. In toekomstg recht zie je uitdrukkelijke erkenning van aspecten wvs in
amvb’s. strafproces mag waarschijnlijk ten dele in lagere regelingen geregeld worden. Wetgever
gaat knoop doorhakken om het te erkennen, want dat heef voordelen.
Opsporing
Startpunt strafvordering (zie art. 1 Sv) opsporing is startpunt van strafvordering. Hoe is opsporing
geregeld in wvs?:
- Tweede boek (Strafvordering in eerste aanleg)
- Titel I (Het opsporingsonderzoek)
- Eerste afdeling (Algemene bepalingen)
- art. 14 e.v. Svhier regelt de wetgever de strafvordering
Modernisering:
Boek 1 = Strafvordering in het algemeen
Boek 2 = Het opsporingsonderzoek
,We beginnen met eerste artkelen:
141 Sv (de gewone opsporingsambtenaren)
Met de opsporing van strafare feiten zijn belast: wie mogen opsporen?
a. de ofcieren van justte doet dat in de praktjk liever niet, hij heef het gezag over de
opsporing, de zeggenschap. Hij bepaalt de kwaliteiet van het opsporingsonderzoek. Heef
een belangrijke toetsenrol. Soms machtging nodig voor een bepaald dwangmiddel.
b. de ambtenaren van polite, bedoeld in artkel 2, onder a, van de Politewet 2 12, en de
ambtenaren van polite, bedoeld in art. 2, onder c en d, van die wet, voor zover zij zijn
aangesteld voor de uitvoering van de politetaak; personen die zijn belast met de
uitvoering van de politetaak art. 3 politewet. Omschrijving van politetaak.
› zie ook art. 2a Politewet 2 12 polite die je op straat ziet in uniform en recherche
wetgever start eerst met personen die zijn belast met de opsporing. Wie mag wat in welke situate
doen? gewoon is geen wetelijke term, gebruiken dat in de praktjk om ze te scheiden van de
opsporingsambtenaar art. 142; buitengewone opsporingsambtenaren.
Politetaak
Art. 3 Politewet 2012 (voorheen art. 2 Politewet)
“De polite heef tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegd gezag en in overeenstemming met
de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het
verlenen van hulp aan hen die deze behoeven.”
Strafrechtelijke Handhaving rechtsorde
Art. 12 Politewet 2012
1. Indien de polite optreedt ter strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde, dan wel taken
verricht ten dienste van de justte, staat zij, tenzij in enige wet anders is bepaald, onder
gezag van de ofcier van justte.
2. De ofcier van justte kan de betrokken ambtenaren van polite de nodige aanwijzingen
geven voor de vervulling van de in het eerste lid bedoelde taken.
(vgl. art. 1 lid 2 Politewet 2 12)
ovj is diegene onder wier gezag de polite optreedt.
Art. 141 Sv (vervolg) nog meer opsporingsambtenaren
(…)
c. de door onze Minister van Veiligheid en Justte in overeenstemming met Onze Minister van
Defensie aangewezen militairen van de Koninklijke marechaussee;
d. de opsporingsambtenaren van de bijzondere opsporingsdiensten, bedoeld in artkel 2 van de Wet
op de bijzondere opsporingsdiensten.
,Bijzondere opsporingsdiensten
- beperkte taak onderscheid maken; enerzijds algemene opsporingsbevoegdheid, maar
feitelijk hebben ze een beperkte taak. Ze hangen onder departementen/ministeries.
Beperkte opsporingstaak, Ze houden zich feitelijk maar met smal deel van strafare feiten
bezig.
- algemene opsporingsbevoegdheid ambtenaren die onder art. 141 vallen, hebben een
algemene opsporingsbevoegdheid. Bevoegd tot opsporing alle denkbare strafare feiten. Ze
mogen alle feiten opsporen
- Politewet 2 12 niet van toepassing
4 bijzondere opsporingsdiensten:
1. Belastngdienst/FIOD
Belastngdienst/FIOD (Fiscale Inlichtngen en Opsporingsdienst) (tot 2 1 : FIOD/ECD werd genoemd)
FIOD houdt verdachte aan in onderzoek naar btw-fraude en witwassen
Op 1 april heef de FIOD een 54-jarige man uit Amsterdam aangehouden die wordt verdacht van
omvangrijke btw-fraude, witwassen en valsheid in geschrife. De FIOD doorzocht twee woningen en
een bedrijfspand in Amsterdam en Haarlem. Daarbij werden onder meer administrate, computers,
geld en een auto in beslaggenomen. (…)
(bron: fod.nl)
fraude, witwassen, valsheid in geschrif daarom algemene opsporingsbevoegdheid, dus
kunnen met samenhangende delicten in aanmerking komen.
2. NVWA/IOD
Inlichtngen- en opsporingsdienst van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
NVWA-IOD houdt 2 mannen aan in fpronil-onderzoek
De inlichtngen en opsporingsdienst van de NVWA (NVWA-IOD) heef vandaag 2 verdachten
aangehouden in het strafrechtelijk onderzoek onder leiding van het Openbaar Ministerie (OM) naar
de fpronil-kweste. Het gaat om de 2 bestuurders van het bedrijf dat het middel vermoedelijk heef
toegepast in pluimveebedrijven. De NVWA-IOD doorzocht in totaal 8 locates in Nederland. Het is een
gecoördineerde acte van de Nederlandse en Belgische opsporingsdiensten. (…)
(bron: nvwa.nl, bericht 1 /8/2 17)
horeca, schandaal met eieren.
3. ILT/IOD
Inlichtngen- en opsporingsdienst Inspecte eefomgeving & Transport
ILT en polite doorzoeken transportbedrijf in onderzoek naar manipulate tachografen
(…) Bij het transportbedrijf worden tachografen gekeurd. Uit eerder onderzoek door de I T, polite en
Rijksdienst voor het Wegverkeer rees het vermoeden dat het hiermee sjoemelt. De verdenking is dat
bij het bedrijf gemanipuleerde tachografen worden ingebouwd. Niet alleen in eigen vrachtwagens,
maar vermoedelijk ook voor andere bedrijven. (…)
(bron: transport-online.nl (31/1/2 18))
komt niet heel vaak in het nieuws. Inval bij bedrijf dat sjoemelt met registrate dingen die bijhoudt
hoelang chaufeurs hebben gereden, je sjoemelt dan dus met gezondheid chaufeurs.
, 4. Inspecte SZW/DO
Directe Opsporing van de Inspecte Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Verdachten aangehouden voor schijnrelates met Vietnamese vrouwen
De Recherche Inspecte SZW heef vandaag (18 oktober) één man en drie vrouwen in Purmerend
aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij mensensmokkel en valsheid in geschrife. De
hoofdverdachte heef vermoedelijk Vietnamese vrouwen naar Nederland laten komen door het
arrangeren van schijnhuwelijken, dan wel het tekenen van fcteve werkgeversverklaringen. De
hoofdverdachte exploiteert meerdere nagelstudio’s in Amsterdam en omgeving.
(bron: inspecteszw.nl, 18/1 /2 17)
szw: sociale zaken en werkgelegenheid, mensensmokkel.
algemene opsporingsbevoegdheid, mogen alles opsporen wat je kunt bedenken, maar beperkte
taak. Bijv. belastngdienst.
vorige uur gekeken naar gewone opsporingsambtenaren. Nu buitengewone.
Buitengewone opsporingsambtenaren/boa’s
142 Sv
› Ambtenaren niet belast met de politetaak (politetaak = art. 3 politewet vallen ze dus niet
onder)
› niet in dienst van een BOD (bijzondere opsporingsdienst, want dan zouden ze vallen onder
art. 141. )
- ze hebben beperkte opsporingsbevoegdheid (wet/akte) dus niet een algemene
opsporingsbevoegdheid. Waartoe ze zij aangesteld/wat ze mogen opsporen dat vind je of terug in
wet of in akte van opsporing die is uitgereikt, bijv. boswachter, conducteurs in de trein (bevoegd om
mensen aan te houden bij zwartrijden e.d.). geen bijzondere opsporingsbevoegdheid, alleen op
heterdaad maar dan geen opsporingsbevoegdheden.
- n.b. art. 142 lid 2 (na puntkomma) het zou kunnen zijn, dat de opsporingsbevoegdheid die in de
basis beperkt is van ene boa dat die door allerlei wetgeving en aktes uiteindelijk is uitgebreid tot een
algemene opsporingsbevoegdheid, die mogelijkheid is er. Ze blijven dan nog steeds boa’s, maar qua
opsporingsbevoegdheid doen ze niet onder aan gewone opsporingsambtenaren.
- soms bevoegdheden ex Politewet 2 12 Boa kan bijv. bevoegdheden krijgen op basis van de
politewet, die zijn dan van overeenkomstge toepassing verklaard. Dus je weet het dan vaak niet,
maar hij heef dan dis gewoon geweldbevoegdheden, bijv. art 7 lid 1 politewet.
soms staat in gedelegeerde wetgeving wie boa is, kan ook in akte liggen die is uitgereikt aan
iemand.
Geweldsbevoegdheden
Art. 7 lid 1 Politewet 2012:
De ambtenaar van polite die is aangesteld voor de uitvoering van de politetaak, is bevoegd in de
rechtmatge uitoefening van zijn bediening geweld of vrijheidsbeperkende middelen te gebruiken,
wanneer het beoogde doel dit, mede gelet op de aan het gebruik hiervan verbonden gevaren,
rechtvaardigt en dat doel niet op een andere wijze kan worden bereikt. Aan het gebruik van geweld
gaat zo mogelijk een waarschuwing vooraf.