OE654 Supply Chain Samenvatting
BOEK WERKEN MET SUPPLY CHAIN MANAGEMENT -
HOOFDSTUK 1 SUPPLY CHAIN MANAGEMENT DE BASIS
1.1 DE NOODZAAK VAN SUPPLY CHAIN MANAGEMENT
TWEE DEFINITIES VAN HET BEGRIP SUPPLY CHAIN:
'A supply chain consists of all stages involved, directly or indirectly, in fulfilling a customer request. The supply
chain not only includes the manufacturer and supplier, but also transporters, warehouses, retailers, and
customers themselves. (Chopra and Meindl, 2003)
'A supply chain is the network of organisations that are involved, through up- stream and downstream linkages,
in the different processes and activities that produce value in the form of products and services in the hands of
the ultimate consumer' (Christopher, 1998)
Er kan onderscheid gemaakt worden tussen supply chains:
- korte supply chain, bestaande uit een onderneming, een leverancier en een klant;
- uitgebreide supply chain, die ook de leveranciers van de leverancier en de klanten van de klant omvat
- ultieme supply chain, die uit alle organisaties bestaat die betrokken zijn bij de 'upstream and / or
downstream flows of products, services, finances and/or information from the ultimate supplier to the
ultimate customer. Figuur 1.2 geeft
een gestileerd plaatje van de ultieme
supply chain.
VALUE CHAIN
Elke partij koopt producten en/of diensten in, voegt waarde toe en verkoopt zijn producten en/of diensten
vervolgens aan een volgende schakel in de voortbrengingsketen totdat het product of de dienst geconsumeerd
wordt door de uiteindelijke klant of gebruikt wordt door de afnemer. Om die reden wordt soms gesproken over
een value chain, waarbij elkaar opvolgende partijen waarde toevoegen aan het product en/of de dienst en die
waarde uiteindelijk door de klant wordt beloond met een vergoeding voor de kosten plus een winstmarge.
De supply chain is een push bestuurde keten, waarbij de productie proactief is en anticipeert op een te
verwachte vraag zonder dat de vraag al bekend is.
1
,OE654 Supply Chain Samenvatting
DEMAND CHAIN
Soms ook wordt de term demand chain gekozen boven de term supply chain. Dit omdat het in een supply chain
allemaal draait om de behoefte- bevrediging van de uiteindelijke afnemer, dus om de vraag in plaats van het
aanbod.
“ A demand chain is a supply chain that emphasizes market
mediation to a greater degree than its role of ensuring efficient
physical supply of the product.” > Treville, Shapiro en Hameri
(2004)
De demand chain is een pull gestuurde keten > er wordt eerst
afgewacht wat de vraag is en aan de hand daarvan wordt
bepaald hoeveel er geproduceerd moet worden.
Een combinatie van supply en demand chain is het beste in de
praktijk.
Ketenomkering = de consument is de dirigent van de keten en dat betekent dat de vraag en daarvan de
replenishment orders van de detailhandel voor de aansturing van activiteiten in DC zorgen.
1.2 DE ESSENTIE VAN SUPPLY CHAIN MANAGEMENT = SCM
Bij SCM zijn meerdere organisaties bij betrokken, dit zijn kenmerken van supply chain management:
- Bedrijfsoverstijgend
- Gericht op upstream en downstream relaties
- Gebaseerd op vrijwilligheid
- Meer dan logistiek
- Gericht op waardecreatie en kostenreductie
- Gericht op prestatie van het geheel
- Pie growing
1.3 VOORWAARDEN VOOR SUPPLY CHAIN
MANAGEMENT
VOORWAARDEN SCM:
- Er moet sprake zijn van interne integratie
- Ketenpartners moeten elkaar vertrouwen
- Er moet klantgericht gedacht worden
- ICT-mogelijkheden moeten voldoende benut worden
- Er moeten afspraken gemaakt worden over
prestatiemeting
Als er aan deze voorwaarden is voldaan kan er sprake zijn van SCM.
1.4 WINST DOOR SAMENWERKING
Hoe kan samenwerken tussen organisaties resulteren in winst voor de keten als geheel?
2
,OE654 Supply Chain Samenvatting
Waarde = waarde is verbonden aan het belang dat de finale afnemer of eindconsument aan iets (een product
of een dienst of een combinatie van beide) hecht. Hij zal die waarde uitdrukken in het geld dat hij bereid is te
betalen, om het product en/of de dienst in bezit te krijgen.
Verschillende soorten waarden:
- Customer benefits, public acceptability, ecological impact, corporate liability
- Financial margin, porters value chain
- Social margin, ecological margin, risk margin
Toegevoegde waarde van een onderneming = de waarde van producten en/ of diensten die verkocht worden
minus de waarde van producten en/ of diensten die ingekocht moeten worden.
Winst = het verschil tussen het geld dat afnemers bereid zijn te betalen voor producten en/ of diensten en de
kosten die gemaakt worden om producten en/ of diensten te leveren.
SAMENWERKEN MET HET OOG OP WAARDECREATIE
Wanneer door samenwerking in een supply chain het belang dat uiteindelijke afnemers hechten aan de
opgeleverde producten en/ of diensten groter wordt is er sprake van een samenwerking die tot extra
waardecreatie leidt.
SAMENWERKEN MET HET OOG OP KOSTENREDUCTIE
Als de finale afnemers niet bereid zijn meer te beetalen voor producten loont dit de samenwerking, omdat
daarmee kosten omlaag gebracht kunnen worden, waardoor en groter deel van de toegevoegde waarde in
uitdrukking komt tot de winst.
Verspillingen supply chain:
- Verspilling door onnodig transport
- Verspilling door overproductie en overbodige en overtollige voorraden
- Verspilling door overbodige activiteiten
- Verspilling door onnodige fouten en controles
HOE KAN SAMENWERKEN TUSSEN ORGANISATIES RESULTEREN IN WINST VOOR DE KETEN?
Samenwerking tussen organisaties resulteert in winst voor het geheel wan- neer het belang dat de uiteindelijke
afnemers hechten aan de opgeleverde producten en/of diensten groter wordt (waardoor zij bereid zijn er een
hoge- re prijs voor te betalen) en / of wanneer de kosten gereduceerd worden, dus verspillingen verminderd of
zelfs vermeden worden door de samenwerking.
HOOFDSTUK 2 SAMENWERKEN IN SUPPLY NETWERKEN
2.1 ACTOREN IN DE VOORTBRENGINGSKETEN
Wie zijn de belangrijkste actoren in de voortbrengingsketen?
- Oerproducenten > raw materials, leveren aan B2C en vaak aan B2B
- (toe)leveranciers (fabrikanten van halffabricaten) >
- Fabrikanten eindproducten
- Groothandelaren
- Detaillisten
- Transporteurs, logistiek dienstverleners
- Luchthavenbedrijven, financiële dienstverleners marktonderzoekbureaus
3
, OE654 Supply Chain Samenvatting
Fabrikanten worden ook wel aangeduid als Original Equipment Manufacturer (OEM) bestaan uit:
- Tier 1 suppliers of first tier suppliers, de directe leveranciers van de fabrikanten van eindproducten
- Tier 2 suppliers of second tier suppliers, de leveranciers van de Tier 1 suppliers
- Material suppliers, die de materialen leveren.
GROOTHANDELAREN
Groothandelaren zijn partijen die grootschalig producten afnemen en vervolgens doorverkopen aan
detailhandelaren of zakelijke gebruikers. Een groothandel is vaak een tussenschakel tussen fabrikanten en
afnemers.
VAL = Value Added Logistics
DETAILLISTEN
Detaillisten of retailers zijn distribuanten, die producten, meestal in klein- verpakkingen, aan de consumenten
leveren. Een detaillist is de één na laatste schakel in de supply chain. De laatste schakel is de consument zelf.
Een detaillist kan veel functies vervullen. De belangrijkste zijn: assortimentssamenstelling en -beheer,
marketing en verkoop, opslag en voorraadbeheer.
Detaillisten kunnen worden onderscheiden naar eigendom. We onderscheiden dan winkelketens,
onafhankelijke detaillisten, franchiseorganisaties en coöperaties (verenigingen, die opkomen voor de materiële
belangen van hun leden).
LOGISTIEK DIENSTVERLENERS
Een logistiek dienstverlener (logistic service provider (LSP) levert logistieke diensten aan producenten,
groothandelaren, retailers of andere logistiek dienstverleners. Hierbij kun je denken aan opslag (warehousing),
maar ook aan value added activiteiten als in-, om- en verpakken en etiketteren. Logistiek dienstverleners
kunnen ook regiediensten aanbieden, denk aan het regelen van het transport, het beheren van voorraden en
de douane-afhandeling.
3PL Een andere benaming van logistiek dienstverleners is third party logistic providers (3PL's), omdat ze als
derden ingehuurd worden door verladers (of shippers: de fabrikanten of handelaren, die opdracht geven tot
het vervoer van hun goederen).
4PL Er zijn ook fourth party logistic providers (4PL's). De 4 in het begrip 4PL betekent niet dat er vier partijen bij
de dienstverlening betrokken zijn. Fourth party logistic providers hebben zelf de touwtjes in handen, ze worden
daarom ook wel beschouwd als ketenregisseurs die voor hun klanten de beste oplossingen zoeken. Ze voeren
zelf geen fysiek transport- of warehouseactiviteiten uit, die worden aan een 3PL uitbesteed.
5PL In het kader van e-commerce wordt nu af en toe ook over fifth party logistic providers (5PL's) gesproken,
waarbij een 5PL wordt gedefinieerd als een partij, die supply netwerken ontwikkelt en regisseert. Deze term is
redelijk nieuw en combineert de uitvoering van de transport- en logistieke diensten van 3PL en de supply chain
optimalisatie van 4PL.
De expediteur (of freight forwarder) is een voorbeeld van fourth party logistic provider (4PL). De expediteur,
die soms wordt aangeduid als een 'reisbureau voor goederen; zorgt ervoor dat goederen op internationale
trajecten ongeschonden en volgens tijdsafspraken van A naar B worden vervoerd. Hij doet dat in opdracht van
een verlader. Vaak biedt de expediteur zijn opdrachtgever groupagediensten aan, waarbij kleinere zendingen
van meerdere verladers tot een grotere lading worden samengevoegd.
De expediteur vervult een centrale rol in internationaal transport. Hij onderhandelt met
beroepsgoederenvervoerders voor het vervoer van goederen, regelt opslag, boekt ladingen bij rederijen of
4
