SamenvatninMensnennOrianisasaeen7
Socisaoloiisae
Boekn–nsamenlevisanien
Hoofdstukn1nt/mn11nm.u.vnhoofdstukn7
Hoofdstuk 1
Wat is sociologie
Socisaoloiisaenisasndenwetenschapnvanndenmanisaerennwaaropnmensennmetnelkaarnsamenleven.n
Socisaon=nsamenn
Loiosn=nkennisas
Grondleiiersnzoalsnmarxneennweber
Vaaknwordtnbisajnsocisaoloiisaendenvoliendenbeirisappennienoemd:
- Maatschappisajn(kentnverschisallendenbetekenisassen)n
- Wetenschapnvanndenmenselisajkeniroepn(eennverzamelisaninmensenndisaeneenniemeenschappelisajkn
isandeneteisatnhebben,nwisaj-ievoel)
- Denstudisaenvannsocisaalennetwerkenn(eenntenonderscheisadennieheelnvannrelaeesntussennactoren)
Inndensocisaoloiisaenwordtnerniezochtnnaarnovereenkomstennverschisallenntussennuisateenlopenden
vormennvannmenselisajknsamenleven,nalsnooknnaarnsamenhanien.
Voorbeeldnsamenhani:nhoeneconomisaschenontwisakkelisaniennsamenhaniennmetniodsdisaenseien
overtuisaiisanien
Socisaoloiisaenisasneennbreednterreisan,nernzisajnnooknveelnspecisaalisasescheniebisaeden,nzoalsnbisajvoorbeeldn
arbeisadssocisaoloiisae
Socisaoloiisaenkentnooknverschisallendenverwantschappen,nzoalsnhisastorisacisa,npsycholoiisae,ncultuur-
antropoloien.
Verklarennvanndensocisaoloiisae:n
Hetndoennvannuisatsprakennoverncausalensamenhanienntussennsocisaalenprocessen.n
Bisajnverklarennkomtntheorisaenennempisarisaschnonderzoeknsamen,nbeisadennzisajnnzenvannbelani.n
Theorisaevormisani:nhoudtnisanndatnieneralisaserendenuisatsprakennovernhetnsocisaalenlevennwordenn
iedaanndisaenmetnelkaarnisanneennsystemaeschnverbandnwordennieplaatst.nn
Onderzoekntoetstndentheorisae.n
Socisaoloiisaenkannmetnéénnwoordnwordennaanieduisadnenndatnisasnsocisaaal
Disatnstaatnvoornallesnwatnzisachntussennmensennafspeelt,nennallesnwatnmensennmetnelkaarn
verbisandt.nSocisaaalnomvatnookndeniebisaedennpolisaeeknenneconomisasch.nSocisaaalnverwisajstnooknnaarn
confisacten.
Socisaaalnstaatnnisaetnrechtnteienovernisandisavisadueel.nWantnisaedereennheefnnamelisajknbisandisanien,nenn
zisajnndoornmensennbeïnvloed
Mensennzisajnnmetnelkaarnverbonden
,Drie belangrijke begrippen voor de sociologie:
1. Interacee
Mensennzisajnnalejdnmetnelkaarn‘maatschappisaj’.nMensennzisajnndoornenndoornsocisaaal.nZenzisajnnmetn
elkaarnverbonden,nopnelkaarnierisacht,ndoornelkaarnievormdnennvannelkaarnafankelisajk.nMensenn
zisajnnopnelkaarnierisacht,nletennopnelkaar,norisaënterennzisachnopnelkaarnennstemmennhunniedrainopn
elkaarnaf.n
n
Interaceen=nhetnreaierennvannmensennopnelkaar,nzodatnhetnhandelennvanndenéénnden
disarectenaanleisadisaninisasnvoornhetnhandelennvanndenander
- Interaceenkannverbaalnofnnon-verbaalnzisajn,nofnbeisadennteielisajk
- Kannheelnmisanisamaalnzisajn
- Inneennomievisaninmetnmensennreaierennmensennalejdnopnelkaar
- Hetnbeirisapnsocisaaalnhandelennkomtnbisajnisanteraceenkisajken.nMaxnWebernomschrisajfnsocisaaaln
handelennalsnvolit:nhandelenndatnieorisaënteerdnisasnopnhetniedrainvannanderenmensen.n
2. Cultuur
Gewoonten,ndenkwisajzennennievoelensnzisajnnsterknbepaaldndoorneerderensocisaalenervarisanien.nDisatn
druktnzisachnuisatnisanncultuur
Cultuurn=nHetniedraisrepertoisarenenndendenkbeeldenndisaenmensennaanieleerdnhebbennenn
disaenzisajnisanneennbepaaldeniroepnofnsamenlevisaniniemeennhebben
- Socisaalisasaee,nhetnprocesnvanncultuuroverdracht.n
- Socisaalisasaeenisasnhetnleren,nbedoeldnennonbedoeld.nOnbedoeldnvisandtnvooralnplaatsndoornisamisataee,n
hisaerbisajnvisandtnvaaknooknisandeneicaeenplaats,nhetnkisandnwisaltnzonzisajnnzoalsndeienenndisaenhetn
isamisateert.nBedoeldniaatnhetnvaakniepaardnmetndwani,ndoornbelonennennstrafen.n
- Socisaalisasaeenwordtnvaakndoornoudersnalsnieslaaidniekenmerkt,nalsnhetnkisandndenreielsnuisatn
zisachzelfnopvolit,ndisatnwordtnooknwelnieïnternalisaseerdnienoemd.n
- Socisaalisasaeenleisadtntotnovereenkomstennennverschisallen
- Subculturennisasneennvarisaantnopndendomisanantecultuurnmaarnooknafwisajktnn
- Iknbesef,nzelfeeldnwordtnontwisakkeltndoornisanteracee
- Teienstellisanintussennnatuurnenncultuurnofnooknnaturenofnnurture.nMenselisajkniedrainisasn
aanieborennennaanieleerd.n
n
3. Interdependenee
Mensennzisajnnvannelkaarnafankelisajk.n
Interdependeneen=nonderlisanienafankelisajkheisadn
- Iedereennisasnvannelkaarnafankelisajk,nmensennzondernbisandisaniennbestaannnisaet.n
- Voorbeeldennhoenwenafankelisajknzisajnnvannelkaar:nhetnetenndatnweneten,nisasndoornisaemandn
ieproduceerd,nbewerktnennvervoerd.nMensenndisaenieennwerknhebbennzisajnnafankelisajknvanneenn
uisatkerisani.nEennbabynisasnvolledisainafankelisajknvannzisajnnoudersnenz.n
- EerstenhooileraarnsocisaoloiisaenisannEuropanEmisalenDurkheisamnpleisatendatnernnooisatnisaemandn
onafankelisajknheefnieleefd.n
- Ernkannvannisandisavisadualisaserisaninwordenniesprokennwanneernerneenntendensnisasndatnmensennzisachn
belanirisajkenkeuzesnisannhunnlevennmisandernlatennleisadenndoorndruknvanuisatnhunndisarectensocisaalen
omievisaninennmisanderniebondennrakennaannvastensocisaalenkaders.
- Interdependeneenisasnisannbeweiisani,ndisatnkomtndoorndenbisandisanien
,De vier typen bindingen
1. Economisaschenbisandisanien
mensennzisajnneconomisaschnafankelisajknvannelkaar
- Mensennzisajnnopnelkaarnaaniewezennomnisannhunnonderhoudntenvoorzisaen.n
- Sommisaiendoordatnzenieennarbeisadnkunnennleveren,nzoalsnzisaeken,njonienkisanderen,nouderen,nenz.
- Ernisasnarbeisadsdelisani,nmensennleiiennzisachntoenopnspecisaalenarbeisadstaken,nenndaaromnhebbennzen
anderennnodisainomnisannhunnlevensbehoefenntenvoorzisaen.
2. Polisaeekenbisandisanien
Afankelisajkhedenndisaenbetrekkisaninhebbennopndenfysisaekendwanindisaenmensennopnanderenmensen
kunnennuisatoefenen
- Innlaatstenisanstaneenberustnhetnopndreisaiennmetnennhetniebruisakmakennvannieweld
- Mensennhebbennbeschermisaninnodisai.n
3. Afeceevenbisandisanien
- Afankelisajkhedenntussennmensenndisaenbetrekkisaninhebbennopndenposisaeevenennneiaeeven
ievoelensndisaenzenvoornelkaarnkoesteren
- Emoeonelenwarmte,niroepen,n
- Mensennhebbennelkaarnnodisainvoornieneienheisad,nsteun,nlisaefdendusnbevredisaiisaninvannhunn
behoefenaannafecee
4. Coinisaeevenbisandisanien
- Afankelisajkhedenndisaenvoortvloeisaennuisatnprocessennvannkennisasvormisaninennkennisasoverdracht
- Mensennlerennvannennaannelkaar
n
Samenhang interactee cultuur en interdependente
Doornisanteraceenwordtncultuurnievormd,noveriedraiennennveranderd
Interaceesnwordennmedenbepaaldndoornwatnzenisanneerderenisanteraceesnieleerdnhebben
Doornvroeierensocisaalisasaeenhebbennzenieleerdnzisachnopnanderenntenorisaënteren
Interaceenisamplisaceertnisanterdependenee,nmaarnisanterdependeneenhoudtnnisaetnautomaeschn
isanteraceenisan
Cultuurnennisanterdependeneenzisajnnooknmetnelkaarnverbondenn
Eennvoorwaardenvoorndenoverdrachtnvanncultuurnisasneennafeceevenbisandisanintussennkisanderennenn
volwassennopvoedersnennverzoriers.n
Metnnamenisanndencoinisaeevenennafeceevenbisandisaniennkomenncultuurnennisanterdependeneen
samen
Kennisasnmaaktndeelnuisatnvanncultuur,nenndenievoelensndisaenmensennvoornelkaarnkoesterennenn
manisaerennwaaropnzendaaraannuisatdrukkisaninieven,nzisajnnisannsocisaalisasaeeprocessennievormd.n
Basisgegevens voor menselijk samenleven
Ernmoetnaanneennaantalnvoorwaardennmoetennwordennvoldaannvoordatnmenselisajknsamenleven
moielisajknisas.n
Sommisaienvanndezenvoorwaardennzisajnnbelanirisajknomdatnzensocisaalenconsequeneesnhebben
Ernzisajnndrisaentypennbasisasieievens
1. Bisaoloiisaschenfeisaten
- Menselisajknsoortnisasnverdeeldnisanntweenieslachten,ndezenzisajnnallentweennodisainvoornhetn
voortplanten
- Mensennverschisallennisannleefisajd
, - Mensennhaniennaannbovenstaandenfeisatennbetekenisas,ndaarnaastnbreniennzenverschisallenden
iedraismoielisajkhedennmetnzisachnmee.n
2. Demoiraische
- Ernzisajnnveranderisaniennisanncisajfersnisannieboorte,nsterfenennmisairaee,ndezencisajfersnhebbenneenn
belanirisajkenisamplisacaeesnvoorndenaardnvannhunnisanterdependenees
3. Geoiraische
- Denfysisaekenomievisaninwaarisannmensennlevennisasnbeïnvloedbaarnennmensennkunnenndisatn
vormievennhoenzendatnzelfnwisallen.
Beheersing van problemen bij het samenleven
Mensennproberennopntweenmanisaerenndenconenuïteisat nenndenordenvannhunnsamenlevisaninte
waarborienndoornverzoriisaninennbestrafen
Verzoriisaninvoornmensenndisaennisaetnisannhunnonderhoudnkunnennvoorzisaen
Bestrafennvannmensenndisaenzisachnnisaetnaannbepaaldenreielsnhouden
Verzoriisaninennbestrafennwordennaanieduisadnmetndentermnsocisaalencontrole.n
Mensennstellennreielsnopnenndennalevisanindaarvannafntendwisanienndoornsancees.
Conclusies:
Visaernsoortennbisandisanien:neconomisasch,npolisaeek,nafeceef,ncoinisaeef
Drisaensoortennbasisasieievens:ndemoiraisch,nieoiraischnennbisaoloiisasch
Twee n soorten n arraniementen n ter n beheersisani n van n samenlevisanisproblemen: n verzoriisani n en
bestrafen
Hoofdstuk 2
Economisaschenbisandisanien
Wensprekennvanneconomisaschenbisandisanienntussennmensennvoornzovernzisajnvannelkaarnafankelisajknzisajnnisann
hetnproducerennenndisastrisabuerennvannschaarsenmisaddelennternbevredisaiisaninvannhunnbehoefen
Arbeisadsdelisanin=nisaedereennheefneennanderenfuncee,nhisaerdoornzisajnnmensennieplaatstnisanneenn
enormnnetwerknvanneconomisaschenbetrekkisanienndatnzisachnoverndenhelenwereldnuisatstrektnenn
waarvannzenelknvoornzisachnsteedsneennmisanisaemniedeeltenkunnennoverzisaen
Ernisasnafankelisajkheisadnopnwereldschaal
Ontstaan van economische afankelijkheid
jaiersnennverzamelaars
- Mensennleefdennisannkleisaneniroepen,n
- warennafankelisajknvannwatndennatuurntenbisaedennhad
- kondennvuurnmaken,
- self-sufcisaentn=nwatndeniroepnzelfnverzameltnennvoorbrenit,nconsumerennzenooknzelf
- opnelkaarnaaniewezen
- geografisch=hblisajvenneennejdjenopndezelfdenplek,ntotdatnzenhisaernnisaetnmeernienoeinvoedseln
kunnennvisandennenntrekkenndannverder
- ierisanienarbeisadsdelisani
- weisanisainbezisat,nnaarnwestersenmaatstavennerinarm
Airarisaschenrevoluee
- Mensennleerdenniewassenntenverbouwennenndisaerenntentemmen,ndoornklisamaatveranderisanienn
ennbevolkisanisiroeisandaardoornvoedselntekort
- Groepennwerdenniroter
