Samenvatting Praktisch Bestuursrecht
Mr. Y.M. Visscher
4e druk – ISBN 978-90-01-84508-7
1 Kennismaking met het bestuursrecht
Openbaar bestuur (organen van de overheid) treedt op in verschillende hoedanigheden en behartigt
daarbij het algemeen belang (ieders belang)
Het bestuursrecht bevat regels (rechtsnormen) met betrekking tot
• Organisatie van openbaar bestuur
• Verlenen van bestuursbevoegdheden aan bestuursorganen
• Rechtsnormen waaraan het openbaar bestuur zich moet houden bij de uitoefening van die
bestuursbevoegdheden
• Rechtsnormen die gelden voor de burger en regels voor de handhaving ervan
• Juridische bescherming voor de burger tegen het optreden van het openbaar bestuur
Rechtsregels zijn te onderscheiden in
• Publiekrechtelijk → relatie overheid-burger staat centraal
o Bestuursrecht
o Staatsrecht
o Strafrecht
• Privaatrechtelijk
Legaliteitsbeginsel
• Openbaar bestuur mag alleen als openbaar bestuur optreden als dit wettelijk is vastgelegd →
wetmatigheid van bestuur
Omgevingsvergunning
• Toestemming van openbaar bestuur voor het uitvoeren van projecten in de fysieke
leefomgeving (art. 2.1 en 2.2 Wabo)
• Vaak vergezeld met een Verklaring van geen bedenkingen (Vvgb)
Specialiteitsbeginsel
• Een bestuursorgaan kan bij het voorbereiden van een besluit alleen die belangen afwegen
die vallen binnen het kader van de bijzondere wet
Bronnen van bestuursrecht
• Wet- en regelgeving en verdragen
• Jurisprudentie
• Ongeschreven recht, met name enkele algemene beginselen van behoorlijk bestuur
1
,Hiërarchisch normenstelsel
Verdrag Staat der Nederlanden
EU-verordening en EU-richtlijn Europees Parlement/Raad/Commissie
Grondwet Formele wetgever
Wet in formele zin Formele wetgever
Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) Regering
Ministeriële regeling Minister
Provinciale verordening Provinciale Staten
Gemeentelijke verordening/ Gemeenteraad/waterschapsbestuur
waterschapsverordening
Beleidsregels Op alle niveaus van het openbaar bestuur
Vergunningvoorschriften Op alle niveaus van het openbaar bestuur
• Verdragen, EU-verordening en EU-richtlijn
o EVRM
o EU-Verdrag
o EU-Werkingsverdrag
o Verdragen en EU-verordeningen hebben rechtstreekse werking
o EU-richtlijnen hebben rechtstreekse werking, maar meestal wordt dit pas duidelijk
als de Nederlandse of Europese rechter uitspraak gedaan heeft
• Grondwet, wet in formele zin en AMvB
o Wetten in formele zin → vastgesteld door de formele wetgever (Regering en Staten-
Generaal)
• Verordening/regeling
o Ministeriële regelingen → hoofdzakelijk algemeen verbindende voorschriften voor
burgers en kunnen daarnaast bevoegdheden toekennen aan bestuursorganen
o Provinciale verordeningen → gelden alleen binnen de provincie
o Gemeentelijke verordening → gelden alleen binnen de gemeente
▪ Algemene Plaatselijke Verordening (APV) → gemeentelijke verordening met
normen voor iedereen in de gemeente
o Waterschapsverordeningen → grondgebied van het waterschap
Alle lagen van openbaar bestuur kunnen ook nog beleidsregels en vergunningvoorschriften
vaststellen
• Beleidsregels → eigen richtlijnen voor openbaar bestuur; gelden alleen voor het orgaan dat
ze heeft vastgesteld of waarvoor ze zijn bedoeld
• Vergunningvoorschriften → normen die gelden in het individuele geval (dus voor degene die
een vergunning heeft gekregen)
Gelede normstelling
• Normen voor een bepaald geval, worden (mede) bepaald door normen in verschillende
regelingen die vaak een onderlinge hiërarchische verhouding hebben
Algemeen en bijzonder bestuursrecht
• Algemeen bestuursrecht
o Regels die op alle terreinen van het bestuurlijk optreden van toepassing zijn
• Bijzonder bestuursrecht
2
, o Regels die speciaal zijn opgesteld voor de bijzondere gebieden waarop het openbaar
bestuur actief is
▪ Ordende overheidstaken zoals politie, defensie etc.
▪ Verzorgende overheidstaken zoals onderwijs, cultuur, wetenschap etc.
▪ Rechtsgebieden in bijzonder bestuursrecht: sociaalzekerheidsrecht,
ruimtelijk bestuursrecht, milieurecht, vreemdelingenrecht,
gezondheidsrecht, economisch bestuursrecht en fiscaal bestuursrecht
• Coördinatiewet
o Bepalingen die in alle regelingen op een bepaald gebied van het bestuursrecht
voorkomen, vb.
▪ Sociale zekerheid → Wet administratieve lastenverlichting en
vereenvoudiging in socialeverzekeringswetten (Walvis)
▪ Belastingen → Algemene wet inzake rijksbelastingen (Awr) en
Invorderingswet
▪ Fysieke leefomgeving → Wabo, omgevingsvergunning
Algemene wet bestuursrecht
• Algemene regels van bestuursrecht, grondslag in art. 107 lid 2 Gw.
• Doel
o Bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving
o Vereenvoudiging van bestuursrechtelijke wetgeving
o Opnemen in de wet van ontwikkelingen in de bestuursrechtelijke rechtspraak
o Treffen van algemene voorzieningen voor onderwerpen die zich niet lenen voor
regeling in een bijzondere wet
• Is een aanbouwwet → wet komt in fasen (tranches) tot stand door steeds meer onderdelen
toe te voegen
• Indeling Awb: gelaagde structuur → eerst algemene bepaling, daarna de bepalingen voor de
meer bijzondere gevallen
• Relatie tot het bijzonder bestuursrecht
o Als een regel in de bijzondere wet afwijkt van die in de Awb, dan gaat de regel in de
bijzondere wet voor, behalve als de afwijking onnodig is
2 Spelers in het veld van het bestuursrecht
Openbaar bestuur bestaat uit overheidsorganisaties
• Openbare lichamen
o Staat, de provincies, de gemeenten en waterschappen
▪ Vormen openbaar bestuur voor het grondgebied (territorium) of taakgebied
(functie) waarvoor zij zijn ingesteld → territoriale of functionele openbare
lichamen
o Openbaar lichaam voor beroep of bedrijf
▪ Gericht op bepaalde beroepen of ondernemingen of op een bijzonder
bestuurlijk gebied, bv. Nederlandse Orde van Advocaten (beroep) of Horeca
en Catering en het productschap voor Bier (bedrijf)
• Art. 2:1 BW kent aan openbare lichamen rechtspersoonlijkheid toe → ingesteld door een wet
of lagere regeling
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LS23. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.