Dit is een samenvatting van Kiezen voor het jonge kind H3. De belangrijkste woorden zijn groen gemaakt en er is een foto toegevoegd ter verduidelijking. Met deze samenvatting is het boek niet meer nodig. De samenvatting is duidelijk en overzichtelijk.
Hoofdstuk 3. Het belang van spel voor de ontwikkeling van jonge kinderen
Voor kinderen is spel de natuurlijkste manier om hun emotes te verwerken of om grip te krijgen op
de werkelijkheid. Wanneer een kind bang is geweest bij de tandarts kan hij dat op school naspelen.
Hierdoor heef hij de controle en komt hij over de angst heen.
Vygotsky was een van de eerste ontwikkelingspsychologen die de waarde van het spel voor de
ontwikkeling van jonge kinderen sterk benadrukte. Spel noemt hij dan ook leidende actviteiten. Dit
laat zien dat kleuters en peuters moeten spelen, omdat ze nog niet hoeven te leren. Ze leren door
het spel. Door spel krijgen ze kennis over de wereld en breiden hun handelingsmogelijkheden uit. Bij
intense, betrokken spelactviteiten zullen kinderen boven hun eigen kunnen komen.
3.1 Wat is spel?
Deskundigen zeggen dat wanneer actviteiten waarbij alle mogelijkheden van tevoren vastgelegd of
bekend zijn en waarvan het verloop dus voorspelbaar is, buiten het begrip ‘spel’ moet vallen.
In een klas waarin de leerkracht veel aan de fantasie en de creatviteit van kinderen overlaat, wordt
dus meer gespeeld dan in een klas waarin bijna alles voor kinderen is vastgelegd.
Volgens de ontwikkelingspsychologe Kohnstamm heef spel de volgende kenmerken:
1. Als een kind speelt, wil het daar niet speciaal mee bereiken. Het bezig zijn is doel in zichzelf.
2. Bij het spelen is het kind actef.
3. Een spelend kind heef plezier in wat hij doet.
4. Bij het spelen is een kind vrijwillig bezig. Het spel moet van binnenuit komen.
Alleen als alle vier de kenmerken te zien zijn is er spel.
Ook onderwijskundige Janssen-Vos noemt kenmerken:
- Kinderen moeten bij het spel zelf betekenis geven aan materialen en middelen.
- Het spel heef niet alleen vrijheid van handelen, maar ook zelfgemaakte regels die kinderen
in de werkelijkheid ook zien.
- Het spel is open en feeibel en gericht op het proces en dus niet op het product.
In deze visie is er ook sprake van spel als actviteiten resultaten of producten opleveren. Het blijf een
spelactviteit als de kinderen zelf de eisen aan die producten of resultaten kunnen stellen.
Kohnstamm zegt dat er geen spel meer is zodra het tot een resultaat leidt. Janssen-Vos zegt dat er
dan nog wel spel is als kinderen hun eigen betekenis mogen geven en hun eigen bedoelingen mogen
volgen.
Langeveld maakte een onderscheid in doelvrije en doelloze actviteiten. Iets is doelvrij als het
eindresultaat nog onbestemd is.
Plezier wordt ook wel gezien als intense betrokkenheid en een zekere spanning. Spel is dan niet altjd
leuk maar wel intrinsiek bevredigend waardoor je er helemaal in op kunt gaan.
Essenteel is dat degene die speelt ook zijn eigen uitdagingen bepaalt. Al spelend doen we dingen die
alleen voor onszelf van belang zijn en creëren we een wereld die voldoet aan onze eigen maatstaven.
In die wereld bepaalt de speler wat er gebeurt en hoe het gebeurt.
3.2 Spel in de gevarenzone
Spel is alleen spel als het geen andere bedoelingen heef dan spelen. Spel is voor een kind van
levensbelang, maar hij doet het voor de lol.
Spel dreigt steeds meer uit te sterven. In onze cultuur van efciënte en doelmatgheid wordt spel niet
erg gewaardeerd.
, We kunnen ons moeilijk voorstelen dat doelvrij bezig zijn iets kan opleveren.
Al wordt er nog een keer gekeken naar de kenmerken dan is er te zien dat er aan de traditonele
taakopvatng die nu speelt in het onderwijs gesleuteld moeten worden om spel in de klas te laten
komen:
- Een leerkracht is gewend doelen te stellen en die te toetsen. In spel maken kinderen hun
eigen doelen. Wat dit oplevert is niet te zien in een eindproduct, maar in het proces.
- Een leerkracht is gewend kinderen te beoordelen. In een spel heef een kind vrijheid nodig
om volgens zijn eigen criteria te handelen.
- Een leerkracht is gewend actviteiten voor kinderen te plannen Bij het spel is het de
planning van kinderen zelf die telt.
Leerkrachten die spel willen stmuleren, moeten de regie dus voor een deel uit handen geven.
Emotonele intelligente
De Amerikaanse psycholoog Goleman zegt dat er meer aandacht moet worden besteed aan
de emotonele intelligente. Door het leren van emotonele vaardigheden aan het toeval
over te laten, lopen we het risico dat we de mogelijkheden die de langzame rijping van de
hersenen ons bied om kinderen een gezond emotoneel repertoire bij te brengen,
grotendeels ongebruikt laten.
Ontwikkeling van kinderen wordt beïnvloed door de culturele omgeving waarin ze opgroeien. In een
cultuur waarin voor spelen weinig waardering is, komt het dan ook steeds vaker voor dat kinderen
weinig spelervaring hebben. De leefomgeving van jonge kinderen is niet altjd stmuleren. Maar wat
van nog groter belang is: hoe reageert de sociaal-culture omgeving op de geneigdheid van het jonge
kind tot spelen. Het is belangrijk dat ouders en verzorgers de waarde inzien van spel en spelen, zodat
ze kinderen de ruimte geven om te kunnen spelen en hen de veiligheid bieden om ook te durven
spelen. Wanneer het spel als kinderachtg wordt gezien zal een kind minderen spelen omdat het toch
reageert op de waardering van de volwassenen.
3.3 De waarde van het spel voor de ontwikkeling
Vygotsky meent dat spelen voor jonge kinderen de beste manier is om hogere mentale functes te
ontwikkelen. Andere benadrukken hoe nutg het spel is voor de ontwikkeling van psychische
gezonde persoonlijkheden.
Spel is van grote waarde voor verschillende ontwikkelingsgebieden:
- De emotonele ontwikkeling
- De sociale ontwikkeling
- De intellectuele ontwikkeling
3.3.1 De waarde van het spel voorde emotionele ontwikkeling
Spelen is een van de manieren om emotoneel analfabetsme te bestrijden (emotonele intelligentee.
In het spel kunnen jonge kinderen hun gevoelens uitspelen zoals volwassen praten.
Als kinderen zich veilig en onbedreigd voelen, spelen ze argeloos over datgene wat diep, soms
woordloos en onbewust aanwezig is in hun gevoelsleven.
Emotes zijn voor degene die ze ondergaat niet altjd goed te begrijpen. Als een kind over zijn
problemen speelt, verdwijnen die niet, maar worden ze wel beter hanteerbaar. Katharsiswerking
van het spel. Dit is een nutge werking, want emotes die onbewust blijven kunnen ons later lelijk
opbreken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pietjepiet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
