SOA’s
Cijfers 2022:
- 164.715 consulten
- 24.684 chlamydia diagnoses (stijging van 21% t.o.v. 2021)
- 10.600 gonorroe diagnoses (stijging van 33% t.o.v. 2021)
- 1574 Syfilis diagnoses (stijging van 2,3% t.o.v. 2021)
Soa’s blijven dus toenemen in Nederland. Er wordt te weinig gebruik gemaakt van een condoom.
Seksuele voorlichting
RIVM en de GGD’s:
- Weer campagnes opstarten die wijzen op het gebruik van een condoom om een soa
te voorkomen
- Uitdelen condooms bij introductieweken van Hogescholen en Universiteiten
- Positieve boodschap: Geniet van seks maar doe het wel veilig!
Wat als jij denkt een SOA te hebben?
Ga naar je huisarts of GGD voor een soa-test:
- Als je klachten van een soa hebt.
- Als je seks hebt gehad zonder condoom en denkt dat je een soa hebt
- Als je seks hebt gehad met iemand die een soa heeft
Hoe voorkom je een soa?
Gebruik je een condoom? Dan is de kans kleiner dat je een soa krijgt of aan iemand anders
geeft. Gebruik condooms:
- Bij seks in de vagina
- Bij seks in de anus
- Als je iemand pijpt of gepijpt wordt
- Als je iemand beft of gebeft wordt. Knip het condoom open en leg het op de vagina
voordat je iemand likt of gelikt wordt. Je kunt ook een beflapje gebruiken
Verschillende SOA’s
Chlamydia
Veroorzaakt door: bacterie, infectie van urinebuis, baarmoederhals, endeldarm en/op keel.
Kan uitbreiden naar bijballen, baarmoeder of eileiders
Verschijnselen (vrouw)
- Meer of andere afscheiding dan normaal
- Pijn bij plassen
- Abnormaal bloedverlies
- Pijn bij het vrijen
- Pijn in onderbuik
- Onvruchtbaarheid
- Verhoogd risico op buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Verschijnselen (man)
- Pijn of branderig gevoel bij plassen
- Afscheiding uit plasbuis (vooral ‘s morgens)
- Pijn in balzak
- Irritatie of jeuk bij anus, (bloederige afscheiding bij ontlasting en diarree
- Bijbalontsteking of ontsteking prostaat
Behandeling: antibioticakuur en laat alle partners onderzoeken en eventueel behandelen
, Gonorroe (druiper)
Veroorzaakt door bacterie die leeft op en in de slijmvliezen van de vagina, penis, anus, keel
en ogen. Door orale seks kunnen zowel mannen als vrouwen een gonorroe-infectie in de keel
hebben. Gonorroe kan drie weken na (onveilig) seksueel contact worden vastgesteld
Verschijnselen (vrouw)
- Meestal geen klachten
- Soms meer afscheiding dan normaal
- Afscheiding kan onaangenaam ruiken en ziet er uit als pus
- Plassen kan pijn doen
- Infectie anus geeft meestal geen klachten. Soms is er wat slijm, pusachtige
afscheiding of bloed bij de ontlasting
Verschijnselen (man)
- Enkele dagen tot twee weken eerste klachten
- Pusachtige afscheiding (vaak gelig of groenig)
- Branderig of geïrriteerd gevoel bij het plassen
- Regelmatig kleine beetjes plassen
Gevolgen vrouw
- Eileiderontsteking
- Kans op onvruchtbaarheid
- Kans op buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Gevolgen man
- Bijbalontsteking
- Ontsteking prostaat
Behandeling
Gonorroe wordt in één keer behandeld met één of meer injecties of pillen. Na een week
terug voor een nacontrole. Als na de behandeling de klachten niet zijn verdwenen, ga dan
terug naar de arts. Het kan zijn dat je tegelijk ook een chlamydia-infectie had of dat de
gonorroe niet gevoelig was voor de gebruikte medicijnen.
Syfilis
Veroorzaakt door bacterie. Bacterie nestelt zich in vagina, de penis, de anus en soms in de
mond. Vooral bij mannen die seks hebben met mannen. Waar infectie zit is afhankelijk van
manier waarop er seksueel contact heeft plaatsgevonden.
Geschiedenis: Een zweertje op het voorhoofd werd Venus kroon genoemd en met trots
gedragen. Zweren statussymbool die aangaf dat drager seksueel zeer ervaren was. Eind 15e
eeuw pronkten edelen met hun syfiliswonden. Aan deze ‘mode’ kwam een einde toen
mensen de ernst van de ziekte inzagen. Het dragen van pruiken was het gevolg van het kaal
worden door syfilis
- Primaire syfilis (Stadium I)
Pijnloos ulcus (zweer) in de genitaalstreek, anus of mond. Zweer geneest spontaan in
3- 6 weken maar betekend niet dat je genezen bent! Vaak zwelling lymfeklier
- Secundaire fase (Stadium II)
Na 3-6 weken huidafwijkingen op handpalmen, voetzolen, romp. Jeuk, Koorts,
Spierpijnen, Malaise
- Latente fase
Na secundaire fase geen klachten en niet besmettelijk. Antistoffen in bloed wel
aantoonbaar. Spirocheet heeft zich teruggetrokken in milt en lymfklieren. Deze fase
kan maanden of tientallen jaren duren. Ongeveer 1/3 van de patiënten ontwikkelt
uiteindelijk tertiaire syfilis