Samenvatting
Samenvatting hoorcolleges Verdiepend Formeel Strafrecht
Dit is een samenvatting van alle hoorcolleges van het vak Verdiepend Formeel Strafrecht. Ik heb met het leren van deze samenvatting het vak gehaald!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 95 pagina's
Voorbeeld 4 van de 95 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Verdiepend formeel strafrecht hoorcolleges ‘23Introductiecollege; maandag 6 november ’23 deel I
Strafprocesrecht bestaat uit het geheel van regels die betrekking hebben op de
toepassing van het strafrecht in een concreet geval. Het is de schakel tussen het strafbare
feit en de reactie daarop.
Strafvordering zorgt voor realisatie van het materiële strafrecht en is uiteindelijk gericht op
de totstandkoming van een beslissing van de strafrechter
Strafprocesrecht
- Doel van het strafprocesrecht is tweezijdig:
o Er moet worden opgetreden tegen strafbare feiten (1) maar de mensen die
niets ermee te maken hebben moeten zo min mogelijk met het
strafprocesrecht belast worden (2)
- Het strafprocesrecht draait niet meer alleen om de verdachte. Het slachtoffer heeft
een niet meer weg te denken positie gekregen in ons strafprocesrecht. Het slachtoffer
heeft nu een eigen autonome positie in ons strafrecht. Het is een deelnemer in het
strafprocesrecht maar geen procespartij.
- Doel van het strafprocesrecht primair waarheidsvinding en zo juiste toepassing
van het materiele strafrecht (op de werkelijk schuldigen), maar toch ook
nevendoelstellingen: een adequate overheidsreactie voor alle betrokkenen, recht
op een eerlijk proces en een zekere beperking, in elk geval regulering van
overheidsmacht.
- Let op: belangen (positie en rechten) van de ene procesdeelnemer kán ten koste
gaan van de belangen van de andere. In het bijzonder spanning tussen uitbreiding
rechten slachtoffer en positie verdachte.
De modernisering van het wetboek van strafvordering ziet op Het gaat in het
strafprocesrecht (nog steeds) erom dat de strafwet wordt toegepast op werkelijk schuldige en
niet op de onschuldige, maar (neven)doelstellingen zijn verbreed
Algemeen: strafrecht is meer dan alleen berechting en bestraffing; jurisprudentie en
wetgeving over procespositie verschuift. Concentratie op wat er in de concrete zaak op het
spel staat ipv telkens automatische toepassing van algemene regels.
Vraag: hebben we een Europees wetboek van strafrecht? = nee, het is onmogelijk om voor
27 landen een wetboek te maken. Je hebt wel verschillende richtlijnen.
Let op: Als slachtoffer zich voegt in een civiele partij, dan is hij wel procespartij. Bij
benadeelde partij is het slachtoffer dus wel procespartij binnen die vordering.
Copyright © 2024 Cheyenne Bernice
,Verdiepend formeel strafrecht hoorcolleges ‘23
Rol van partijen in het strafrecht
“Procespartij = degene die een rechtens te respecteren belang en positie heeft bij de
eindbeslissing van de strafrechter”. Het slachtoffer is deel van de procedure.
Partijen in ruime zin = inclusief procesdeelnemers (ook in nevenprocedures)
Procespartijen (in enge zin) = OvJ en verdachte (incl. raadsman, vormt de verdediging)
In de vordering van de benadeelde partij zijn procespartijen: de benadeelde partij als ‘eiser’
en de verdachte als ‘gedaagde’.
Let op: het strafproces is geen partij-proces. De positie van de strafrechter moet niet
vergeten worden.
Er zijn verschillende procesdeelnemers:
1. Verdachte
2. (Diens) raadsman
3. Officier van Justitie
4. Rechter-commissaris
5. Getuige & deskundige
6. Slachtoffer (in div. hoedanigheden, waaronder benadeelde partij; art. 51a en art. 51fSv)
7. Rechter in eerste aanleg
8. Rechter in hoger beroep
9. Cassatierechter
10. Derde belanghebbende (b.v. niet-verdachte beslagene)
Copyright © 2024 Cheyenne Bernice
,Verdiepend formeel strafrecht hoorcolleges ‘23
Deel II; de oorsprong van ons strafproces tot de modernisering van het
Wetboek van Strafvordering
Wat is belangrijker: materieel of formeel strafrecht? = is de norm die je gesteld hebt
belangrijker of het feit dat je die norm ook handhaaft? Normen zijn belangrijk maar de
handhaving van die normen is nog belangrijker. Het handhaven is belangrijker, omdat
mensen zich niet aan normen gaan houden als er geen handhaving is.
Oorsprong strafprocesrecht
Het strafprocesrecht heeft twee doelen:
1. Adequate rechtshandhaving (effectieve bestrijding van criminaliteit)
2. Daadwerkelijke rechtsbescherming van burgers die met het strafrecht in aanraking
komen (als verdachte, slachtoffer of anderszins)
Evenwicht tussen beide belangen geeft het strafprocesrecht legitimiteit de regeling van
het strafproces(recht) is ontworpen als een zorgvuldig afgestemd geheel waarin organen in
interactie met elkaar handelingen verrichten, een rol spelen.
Vraag: valt het slachtoffer niet eigenlijk onder het eerste streepje? = slachtoffer heeft rechten
die gerespecteerd moeten worden. Slachtoffer kan belang hebben bij adequate opsporing.
De oorsprong van ons strafproces
Het Nederlandse strafproces(recht) kent een tijdperk vóór de Franse tijd (1795-1813) en erna
- Franse bezettingstijd kent drie perioden: 1795-1806 (Bataafse Republiek), 1806-1810
(Koninkrijk Holland: Lodelijk Napoleon), 1810-1813 (Deel van Frankrijk)
- Het belang van de Franse tijd:
o Eenheid in het landsbestuur
o Uniformiteit in het recht
o Codificatie van wetboeken: o.a. Crimineel Wetboek voor het Koningrijk
Holland (1809) en het Wetboek op de Regterlijke instellingen en
rechtspleging in het Koningrijk Holland (1809)
Ons strafprocesrecht en rechterlijke organisatie komen uit Frankrijk:
o De Napoleontische wetboeken worden ingevoerd in Nederland in 1811
- De gedachten van de Franse wetgever over het strafproces, en over de organen die
daarin een bepalende rol spelen:
o Reactie op de recente Franse geschiedenis
o Uniforme regeling van strafproces, waarborgen tegen willekeur/misbruik:
legitimiteit
- De regeling van het vooronderzoek als systeem van checks and balances
o Organieke benadering van de regeling van het strafproces
Een organieke benadering van het strafproces (vooral het vooronderzoek)
Copyright © 2024 Cheyenne Bernice
, Verdiepend formeel strafrecht hoorcolleges ‘23
- De regeling van het strafproces kan worden gezien als een soort scenario;
- In dat scenario spelen procesdeelnemers (politie, officier van justitie, rechter-
commissaris, raadsman en verdachte) een rol;
- Om een rol in het strafproces te kunnen spelen, krijgen die organen bepaalde taken;
om die taken te vervullen, zijn bevoegdheden nodig. Uit de combinatie van
taken en bevoegdheden volgen verantwoordelijkheden voor de organen.
- Door de (inter)actie van de roluitoefening van organen beweegt het strafproces zich
voort – naar het doel: het vinden van de materiële waarheid
- Belangrijk voor het goed kunnen spelen van de rol is natuurlijk ook het karakter van
het orgaan: bijv. elementen als de mate van onafhankelijkheid, onpartijdigheid.
Het oude Franse strafproces is een inquisitoir strafproces:
- Verdachte is ‘voorwerp van onderzoek’; geheim onderzoek; geen toegang tot dossier;
nauwelijks verdedigingsrechten
Maar: regeling van het strafproces sterk ingegeven door de plicht van de Staat om een
zorgvuldige waarheidsvinding te waarborgen. Daarom zijn er veel checks & balances.
De uitvoering van de organieke benadering in de oude Franse wetgeving:
- Vier taken in het strafproces:
o Opsporing, vervolging(sbeslissing), rechterlijk (voor)onderzoek, berechting
- Vervuld door vier verschillende organen:
o Politie, officier van justitie, onderzoeksrechter en zittingsrechter
- Ondergebracht in vier opeenvolgende fasen:
o Opsporingsonderzoek, vervolging(sbeslissing), gerechtelijk vooronderzoek,
onderzoek ter terechtzitting
Wanneer is de fase van gerechtelijk vooronderzoek door de onderzoeksrechter?
- Na het nemen van de vervolgingsbeslissing
o (Vervolging is het op vordering van de OvJ betrekken van een rechter bij de
zaak)
Toepassing van voorlopige hechtenis
Toepassing van andere dwangmiddelen
Op grond van ‘ernstige bezwaren’ tegen de verdachte: een sterke
verdenking van schuld aan het plegen van een misdrijf
o De vervolgingsbeslissing maakt dat een onafhankelijke en onpartijdige rechter
het onderzoek moet voortzetten: de onderzoeksrechter en zijn gerechtelijk
vooronderzoek hebben een controlerende, verifiërende functie.
Checks and balances in de structuur van het wetboek
- Door een gelaagde opbouw, waarin de strafzaak van hand tot hand gaat en organen
elkaar opvolgen in de beoordeling van de inhoud
Copyright © 2024 Cheyenne Bernice
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Cheyennebernice. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen