goede en uitgebreide samenvatting van het hele boekje in maar een paar pagina's. heb een heel goed cijfer met deze samenvatting gehaald. zeker een aanrader!
1.1 de zieke man van Europa
Vanaf de zestende eeuw was het Midden-Oosten onderdeel van het uitgestrekte
Ottomaanse Riimk.i In de achttiende eeuw brokkelde de Otomaanse macht snel af. Deze
achteruitgang had verschillende oorzaken:
Een groeiende technologische achterstand op het Westen
De opkomst van Rusland. begin achttiende eeuw drongen de Russische door tot de
Zwarte zee, de noordrand van het Otomaanse Rijk.
Economisch raakte het Otomaanse Rijk op achterstand: er groeide een
wereldeconomie waaraan het Otomaanse rijk niet deel nam.
Veel van de sultans in de achttiende en negentende eeuw misten
leiderscapaciteiten.
In de negentende eeuw ontwaakte er onder de niet-Turkse onderdanen een vurig
natonalisme.
Ook Noord-Afrika ging verloren. De oorzaak daarvan lag in het modern imperialisme,
men zocht naar grondstofgebieden en afzetmarkten.
1.2 Briten kopen het kanaal en ruiken olie:
In 1869 vond de opening van het Suezkanaal plaats. Door het Suezkanaal was het strategisch
belang van het Midden-Oosten enorm toegenomen. Omdat de toenmalige Egyptsche
heerser zijn land wilde moderniseren klopte hij voor geld aan bij buitenlandse fnanciers. Hij
bood in ruil zijn persoonlijk aandelenkapitaal van de Suezkanaalmaatschappij te koop aan
De Britse premier kocht de aandelen. Groot-Britannië was koploper in de imperialistsche
race.
het Suez-Kanaal was voor Groot-Britannië een belangrijke doorgang van de riten naar
Azië.
In 1882 braken er in Egypte antwesterse rellen uit. Een invasie van Britse troepen drukte de
rellen de kop in. Zo begon een Britse bezetting die tot 1956 zou duren. Egypte werd een Brits
protectoraat (leterlijk:gebied onder bescherming)..
Spoedig kwam er echter een belangrijke factor bij: olie('het zwarte goud').. Het gegeven
dat én het strategische Suezkanaal én de al even strategische oliereserves in het Midden-
Oosten lagen zorgden voor veel conficten.
1.3 De Jong-Turken grijpen de macht
Het Otomaanse rijk was politek en economisch in de greep van Europese mogendheden.
Tevergeefs probeerde sultan Abdoel Hamid II zijn gezag te versterken. Hij dreigde zelfs met
de mihad, de heilige oorlog van de moslims, om zo het westerse imperialisme het hoofd te
bieden.
modern imperialisme: veroveringen in gebieden in Afrika en Azië met als doel,
grondstoffen, afzetmarkt enoof macht te veroveren.
Na het verlies van de Balkan en Noord-Afrika(verval van het Otomaanse rijk). groeide het
natonalisme onder de Turkssprekende bevolking er was geen plaats voor andere
natonaliteiten met een eigen taal en cultuur. Het sterkst leefde dit eng-Turkse natonalisme
onder officieren van het Otomaanse leger, de Jong-Turken genoemd.
, de Jong turken waren in hun visie op het westen ambivalent Zij streefden naar
modernisering van de staat en afschaffing van de voorrechten voor buitenlandse
ondernemers. Enerzijds bewonderden zij de westerse techniek en vooruitgang, anderzijds
koesterden ze haat tegen de Europese overheersing.
In 1908 pleegden de Jong-Turken een staatsgreep. Sultan Hamid II werd in 1909 vervangen
en een militair driemanschap en de Jong-Turken maakten nu de dienst uit. Ze volgden een
harde politek van Turkifiate. De Arabieren vormden de grootste niet-Turkse
bevolkingsgroep. Als reacte op de turkifcate ontwikkelden de Arabieren een zelfewustzijn,
dat later Arabisme wordt genoemd.
1.4 De Armeense genocide
In 1914 (WOI). besloot het jong-Turkse driemanschap de kant van Duitsland en Oostenrijk -
Hongarije te kiezen. Zo kwam men in oorlog met Rusland, Frankrijk en Groot-Britannië.
Hoewel de verwachtngen hoog gespannen waren liep de oorlog toch anders en leed men
zware verliezen. Het driemanschap nam wraak op de christelijke Armeniërs. In april 1915
besloot men om de hele bevolkingsgroep te deporteren naar de Syrische woestjn (
genocide)..
1.5 De verdeling van het Midden-Oosten
Mc Mahon Papers 1915: De Britse hoge commissaris in Egypte geef aan de Arabische vorst
Hoessein Ibn Ali de belofe dat hij een onafankelijk koninkrijk mocht stchten op het
Arabisch schiereiland en in Syrië en Irak in ruil voor een opstand tegen de Jong-Turken.
Het Midden-Oosten was te rijk aan olievoorraden en lag te strategisch, om het zomaar
cadeau te doen aan Hoessein. Achter de rug van de Arabieren om sloten de Briten en de
Fransen in 1916 de zogenaamde Sykes-Picot-overeenkomst. Ze spraken in het geheim af om
samen het Midden-Oosten onder elkaar te verdelen In het verdrag van Sevres (1920).
werd beslist dat de Arabieren geen eigen koninkrijk kregen. Hun gebieden werden
losgescheurd van het Otomaanse Rijk en kwamen in Brits-Franse handen.
De voormalige Arabische delen van het rijk werden mandaatgebieden (een mandaat is een
volmacht om een bepaald gebied te beheren).. De Volkenbond (1919). kreeg het toezicht. De
mandatenregeling was een typisch staaltje van modern imperialisme.
1.6 Turkije onder Kemal Atatürk
Turkije bestond na het verdrag van Sèvres alleen nog maar uit een klein deel. Bij het verdrag
van Lausanne in 1923 werden de nieuwe grenzen van Turkije internatonaal erkend. Mustafa
Kemal zete in 1923 de laatste sultan af, en riep Turkije uit tot republiek. Hijzelf werd
president en Ankara werd de nieuwe hoofdstad.
Modernisering was zijn doel en Europa diende als voorbeeld. Toch ging de droom van Kemal
- een volk alfabetseren en bewegen tot westers denken en handelen - nooit in vervulling.
Een groot deel van de bevolking bleef bovendien tegenstander van een westerse koers. De
fundamentalistsche onderstroom bleef bestaan.
Het extreme natonalisme het feit dat Kemal met een eenpartjstelsel regeerde, en de
persoonsverheerlijking van Kemal gaven aan zijn dictatuur fascistsche trekken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimtangena. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.