Samenvatting
Geschiedenis Samenvatting Tijdvak 5 - Tijd van ontdekkers en hervormers
Geschiedenis samenvatting Boek: Feniks / Geschiedenis Werkplaats Tijdvak: 5 Niveau: VWO
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
5.1 De wereld wordt groter- Het begin van de Europese overzeese expansie
- Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe
wetenschappelijke belangstelling
Kapiteins en geleerden wisten in de Middeleeuwen al dat de aarde rond was, door eigen
ervaringen en kennis uit Oudheid.
Door handelsnetwerken tussen de Middellandse gebieden en de Hanze en kruistochten werd
steeds meer kennis over zeeroutes, zeestromingen en windrichtngen bekend.
Ontdekkingsreizen verbeterden het wereldbeeld.
Portugezen wilden concurreren met de Arabische landen in slaven, goud en ivoor en
organiseerden daarom ontdekkingsreizen, veroverde eilanden als Madeira en gebruikten
deze als uitvalsbases.
Portugezen en Spanjaarden gebruikten:
o Karvelen
o Kompassen
o Astrolabium
Bartolomeus Diaz (1488) als 1e om zuidpunt Afrika, Vasco de Gama (1497) bereikte zo de
westkust van India. Portugezen hielden geheim en bewaakt, versterkten met forten en
soldaten; factorijen zorgden voor handel met bevolking handel in specerijen, zijde en
edelstenen.
o High Risk, High Reward: 114 schepen voor 55 terug.
1249 Portugese Reconquista voltooid, maar wilden verder voor geloof
o Johannes als christenvorst in Afrika, pact tegen moslims
Bestond niet
o Christelijke Indische bevolking vanuit westen aanvallen tegen de moslims
Waren niet christelijk
Portugal hield vast aan specerijenhandel via handelsroutes via Arabische gebieden en via
zeeweg langs Kaap de Goede Hoop, ondanks kosten in strijd tegen de moslims in Noord-
Afrika.
Reconquista Spaanse ontdekkingsreizen, na 1492 laatste islamitsche gebied op Iberisch
schiereiland veroverd richten zij zich op overzeese ontdekkingstochten; 3 karvelen voor
Christofel Columbus om naar het westen te reizen.
Hij gebruikte Toscanelli’s kaart, 5 weken later Indianen ontdekt. Amerigo Vespucci
constateerde 10 jaar later (1502) dat hij de Nieuwe Wereld had ontdekt, Waldseemüller 1507
gebruik makend van ‘America’ of ‘terra Americi’.
1519 vertrok Ferdinand Magalhaes voor verbinding tussen Atlantsche en Indische Oceaan,
ging foktop: bemanning ging dood door ziekten, honger en Magalhaes ging dood in een
gevecht met lokale heersers. In 1522 terugkeer naar Sevilla, “operate gelukt, missie
onmogelijk” en dus aandacht op Amerika.
, Azteken en Inca’s bloeiende culturen.
o Priesters hoog in aanzien
o Handelaren en ambachtslieden hielden economie op gang
o Boeren verbouwden belangrijk voedsel
Zoete aardappelen, maïs, avocado’s en tomaten
Irrigatesystemen
Terrassen tegen berghellingen voor akkers
Geen dieren geschikt als trekdier; boeren zelf zware werk met werktuigen.
o Inca’s vrij communistsch: land verdeeld maar gemeenschappelijk, oogst verdelen en
deel naar priesters en tempelonderhouders, deel naar keizer, ambtenaren en
soldaten en wat overbleef ging in een schuur wegens voorbereiding op slechte oogst.
o Conquistadores trokken gewapend het binnenland in.
Hernán Cortés viel in 1519 Aztekenrijk binnen, Montezuma kon zijn leger niet uit
Tenochttlan houden en ze vonden er goud en sieraden, Cortés onderbrak heilige ceremonie
wat leidde tot grote gevechten waarin Montezuma overleed 1521 ondergang Azteken.
1530 Francisco Pizarro overname Incarijk met 200 man door leider Atahualpa gevangen te
nemen en zo makkelijk over Inca’s te heersen.
Azteken en Inca’s hadden veel tegen zich:
o Betere gevechtsuitrustngen
o Vuurwapens
o Honden en paarden
o Vijandige volken
o Inca’s werden getrofen door Europese ziektes als pokken, tyfus, pest, mazelen en
griep
Grote beloningen voor conquistadores: Cortés haciënda van 40.000 km 2 (NL is 41.543) met
honderdduizend inwoners.
Encomienda hield in dat een Spanjaard een aantal Indianen onder zich kreeg om te
onderrichten over het katholieke geloof, in praktjk moesten deze mensen gewoon zware
arbeid verrichten.
1513 goedkeuring oorlog tegen ongehoorzame inheemsen, deze mochten in slavernij
worden gebracht, dit stond tegenover gedachten van missionarissen die inheemse bevolking
wilden onderwijzen, bekeren en helpen een bestaan op te bouwen. Zij trokken dan soms ook
het binnenland in om deze mensen te laten ontkomen aan de dwangarbeid en wrede
strafen.
1542 pleidooi van Bartolomé de Las Casas voor betere behandeling van de inheemse
bevolking leidde tot de Nieuwe Weten: oorspronkelijke bewoners Amerika kregen rechten
en werden gezien als volwaardige mensen.
o Afrikaanse slaven daarentegen zouden wel bestand zijn tegen het zware werk en
geschikt zijn als alternatef voor de Amerikaanse slaven.
Ontstaan driehoekshandel tussen Europa, Afrika en Amerika
o Wapens, textel en luxegoederen (Europa)
o Slaven (Afrika)
o Parels, verfout, kofe, cacao, katoen en tabak (Amerika)
o Vraag naar suikerriet steeg enorm in Europa
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yevgenilaheij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
