II. Immuun-pathologische processen bij auto-immuunziekten
Brand et al.: Algemene ziekteleer voor tandartsen
HS 3: Immunologische afwijkingen
Auto-immuniteit
o Lichaamseigen structuren worden normaal niet aangevallen door het immuunsysteem er wordt een
onderscheidt gemaakt tussen lichaamseigen en vreemd.
Tolerante voor het eigen terwijll het vreemde wordt aangevallen.
1: Centrale tolerante
Komt tot stand in de thymus bijl ontwikkeling T-lymfocyten
T-cellen die reageren met lichaamseigen antgenen worden gedood tjldens ontwikkeling in
de thymus.
Toch ontsnappen er enkele T-cellen aan het selecteproces.
2: Perifere tolerante
Kan op verschillende manieren tot stand komen
Voorkomt dat deze ontsnapte T-cellen kunnen reageren met auto-antgenen
Door bepaalde mechanismen kunnen er toch T-cellen ontstaan die reageren met auto-antgenen die
niet worden weggehaald
Moleculaire mimicry
o T-cellen die lichaamsvreemde antgenen herkennen die zeer sterk lijlken op auto-
antgenen
o Kunnen zich vergissen en binden aan auto-antgenen
Auto-immuniteit
Meestal worden als gevolg van auto-immuniteit auto-antlichamen aangetrofen in het bloed
De tolerante wordt verbroken en het immuunsysteem gaat over tot het produceren van
auto-antgenen.
Dit hoef echter niet: bijl sommige ziektes kan het zijln dat autoreacteve T-cellen ten
grondslag liggen aan de ziekte (zoals bijl MS).
o Dit wordt zo geconcludeerd omdat er acteve T-cellen in zieke organen aan
getrofen worden en soms in contact staan met de andere lichaamseigen cellen.
Auto-immuunziekten
Ingedeeld in twee groepen:
o 1: Orgaanspecifeke auto-immuunziekten
Immuunrespons richt zich tegen één orgaan
Voorbeeld:
Ziekte van Graves te hoge en niet gecontroleerde actviteit van
de schildklier
o Auto-antlichamen tegen de TSH-receptor
o Dit is de receptor op de schildklier die TSH van de
hypofyse bindt
o Actvate hiervan leidt tot verhoogde producte
schildklierhormoon
o Binding van auto-antlichaam aan deze receptor leidt ook
tot actvate van de schildkliercel
o Die vervolgens ongecontroleerde producte van
schildklierhormoon
o Het auto-antlichaam is dus verantwoordelijlk voor de
ziekteverschijlnselen.
Myasthenia gravis
o Type-II-overgevoeligheidsreacte verstoort
signaaloverdracht van zenuw naar spier
o 2: Gesystematseerde auto-immuunziekten
Afwijlkingen in allerlei organen
Auto-immuunrespons is gericht tegen antlichaam die niet specifek voor
een orgaan zijln.
Voorbeeld:
Systemische lupus erythematosus (SLE)
o Type-III-overgevoeligheidsreacte
o Auto-antlichamen gericht tegen kernbestanddelen (met
name DNA)
, o Complexen worden gevormd van DNA en ant-DNA-
antlichamen die in weefsels kunnen neerslaan
o Hier veroorzaken ze weefselschade
Sjlögren syndroom
o Auto-antlichamen gericht tegen bepaalde eiwiten uit de
celkeren zoals het SS-B-eiwit
o Ontstekingsprocessen in traan- en speekselklieren
o Vaak ook in andere organen worden lymfocytaire
infltraten aangetrofen.
o Tandheelkundige implicates van auto-immuunafwijlkingen
Verminderd functoneren van speekselklieren bijl mensen met syndroom van Sjlögren
Verminderde secrete en veranderde samenstelling
Xerostomie, moeilijlkheden met eten en slikken en recidiverende zwellingen van
speekselklieren
Risico ontstaan lymfoom in de parotsklier is sterk verhoogd
Tandheelkundige therapie bestaat uit verbeteren (optmale) mondhygiëne,
fluorideapplicates en bestrijlding van de xerostomie door bijlvoorbeeld speekselsubsttuten
Bijl een groot deel van de SLE-patënten (75%) worden mondproblemen gezien
Meestal xerostomie
Branderig gevoel in de mondholte
Afwijlkingen orale mucosa (lijlkend op lichen planus bijl 10-20%)
Kaakgewrichtsaandoeningen
10-30% tevens het syndroom van Sjlögren
Behandeling lijlkt op syndroom van Sjlögren
Rekening houden met gebruik van immunosuppressiva en lichamelijlke aandoeningen
gerelateerd aan SLE (nierafwijlkingen en verhoogd risico op hartafwijlkingen)
Andere auto-immuunafwijlkingen:
Pemphigus
Pemfgoïd
Eczema dermatts herpetformis
Erythema multforme
Lichen planus
Rijkers et al, Immunologie
HS 14: Auto-immuniteit
Immunologische tolerante voorkomt auto-reactviteit
o Het immuunsysteem maakt onderscheid tussen lichaamseigen en lichaamsvreemd
o Aangeboren immuunsysteem
Door middel van patroonherkenningsreceptoren (PRR'S) op cellen worden PAMP’s herkent.
o Verworven immuunsysteem
De B- en T-cellen kunnen tegen elke lichaamsbedreigend antgeen op een specifeke manier reageren.
Antgeenreceptoren (membraanimmunoglobuline (mIg) en T-celreceptor (TCR))
Variate is vrijlwel ongelimiteerd, hierdoor worden er ook autoreacteve cellen gevormd grote
variate komt door willekeurig aanleggen van receptoren in het beenmerg/thymus.
Om dit te voorkomen beschikt het immuunsysteem over tolerante lymfocyten die een receptor
hebben die kan reageren met auto-antgenen die potenteel gevaarlijlk zijln het immuunsysteem
gaat dan tegen lichaamseigen cellen reageren.
De lichaamseigen cellen worden hierdoor met rust gelaten
Verlies van tolerante leidt tot immuunresponsen tegen auto-antgenen auto-immuniteit
Centrale en perifere tolerante
o Tolerante ontstaat door:
Voorkomen dan B- en T-lymfocyten met een antgeenreceptoren die antantgenen herkennen
kunnen uitrijlpen tot immuuncompetente cellen centrale tolerante
Het wordt geïnduceerd tjldens de vorming van B- en T-cellen in de centraal lymfoide
organen.
Voorkomen dat uitgerijlpte auto-reacteve B- en T-cellengaan partciperen in een immuunrespons.
Vindt plaats wanneer de cellen al uitgerijlpt zijln en in de periferie aanwezig zijln perifere
tolerante.
Vorm van tolerante die het gevolg is van het feit dat lymfocyten simpelweg niet bijl het antgeen
kunnen komen. Deze locates heten immune priviliged sites.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper suusjevan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.