Samenvatting
Samenvatting Nieuwe tijd II mckay compleet
- Vak
- Nieuwe Tijd
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
alle hoofdstukken uit mckay voor het vak Nieuwe tijd II.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: eges123 • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Nieuwe tijd II Mckay15.1
Seventeenth-Century Crisis and Rebuilding
De 17de eeuw wordt vaak als een crisis eeuw gezien door klimaatveranderingen,
religieuze troebelen en oorlog. Het leven in deze eeuw was sterk hiërarchisch, de
adel en de geestelijkheid waren nog steeds erg belangrijk maar inmiddels hadden de
rijke handelaren zich ook tot de elite benoemd met steun van de vorsten. Het
gewone volk stond onderaan ladder, dit was volgens velen hoe God het bedoeld had.
Ook was er een patriarchale samenleving de mannen waren de baas, ook in een
gezin stond de vader aan het hoofd. De meeste mensen leefden op het platteland in
kleine dorpjes met een kerk. In West-Europa waren al wel veel vrije boeren die niet in
het hofstelsel zaten, in Oost-Europa was dit echter wel het geval. De opbrengst was
weinig van het platteland en een paar misoogsten zou tot hongernood leiden, begin
17de eeuw begon de ‘’ kleine ijstijd’’ hierdoor waren er overal hongersnoden, meeste
mensen gingen niet gelijk dood door de honger maar meestal door de ziektes die
door de zwakke geworden mensen verspreid werden, de pest bv. ging door deze
toestanden tot en met 1720 door Europa. Er kwam een kleine economische crisis
door de hongersnoden in deze tijd, de landen die erg getroffen werden waren
Spanje, Duitsland, Frankrijk en Engeland, echter had niet iedereen er last van in
Nederland is deze periode namelijk de gouden eeuw. Bovenop de moeilijke situatie
in Europa kwam er in het Heilige Roomse rijk ook nog een destructieve oorlog,
namelijk de 30 jarige oorlog (1618-1648). Deze oorlog vond plaats in Het heilige
Roomse rijk tussen katholieken en protestanten en had 4 fases: De Boheemse fase,
De Deense fase, De Zweedse fase en De Franse fase zie hoorcollege 4.
In 1648 werd de vrede van Westfalen getekend. Hier werden meerdere vredes
gesloten tegelijk (waaronder de Vrede van Münster). Hier werden talloze Duitse
prinsen erken wat de macht van de keizer vernietigde in het Heilige Roomse Rijk en
de Vrede van Augsburg termen werden permanent en Calvinisme werd als optie
toegevoegd. De dertigjarige oorlog was de meest destructieve oorlog voor de
Europese economie en maatschappij tot de wereldoorlogen. 1/3 van de
stadsbevolking stierf en 2/5 van de plattelands bevolking, er ontstonden hele
gebieden waar niemand meer woonde.
State Building
Na de oorlogen en economische repressies begonnen de Monarchen nieuwe eisen
te stellen aan hun volk. Er ontstonden Absolute en constutionele overheden. Het was
moeilijk een centrale staat te bouwen door de standenmaatschappij, stadsprivileges
enzovoort. Toch slaagden de Europese vorsten erin om sterk te centraliseren in deze
tijd dit had 4 gevolgen: hogere belasting, grotere legers, betere bureaucratie, het
afdwingen van betere gehoorzaamheid van het volk. Om deze nieuwe overheden te
runnen werden soms ministers aangesteld zoals bv. Richelieu (Lodewijk XIII) en
Olivares in Spanje, zij werden adviseurs van de vorst. Er kwamen steeds meer
absolute staten op waarin de vorst alles besliste, alhoewel dat niet volledig werd
bereikt maakte de staten grote stappen in die richting. Een van de manieren om
,sterkere staten te bouwen was oorlog, Monarchen bouwden eigen enorme staande
legers die sterk geprofessionaliseerd werden. De legers groeiden enorm, ook omdat
sommige landen oorlogen op meerdere fronten moesten vechten dit zorgde ervoor
dat ze enorme manschappen nodig hadden. Overal in Europa kwamen absolute
vorsten op die enorme landlegers bouwden, Engeland investeerde in de vloot en
bouwde s ’werelds grootste vloot.
Door de hongersnoden en hoge belasting door de centraliserende vorsten, kwamen
er steeds meer boze burgers die in opstanden kwamen, dit werd in de 17 de eeuw een
frequent verschijnsel in Frankrijk en Spanje echter leidde het vaak tot niks, begin 18 de
eeuw zijn de staten veel sterker geworden en zijn dit soort opstanden niet meer
mogelijk.
15.2
Absolutisme in Spanje en Frankrijk
In de middeleeuwen werd de vorst gezien als iemand de door God was gekozen om
te leiden, God bepaalde de wet en koningen hadden zich daaraan te houden. Echter
werd dit anders, Lodewijk XIII & XIV bouwden een veel sterkere gecentraliseerde
Franse staat. Lodewijk XIV wordt gezien als een absoluut vorst met eindeloze
oorlogen, hoge belasting, regulerende economie, Versailles enzovoort in
werkelijkheid was zijn macht gebaseerd op samenwerkingen met de Adel, hier zie je
dus het succes maar ook de compromissen van het Absolutisme.
Het absolutisme kwam niet zomaar uit de lucht vallen, de roots van het absolutisme
gaan al decennia terug. In 1589 wanneer Hendrik IV aan de macht komt is het een
chaos in Frankrijk, religieuze twisten, slechte oogsten. Toch lukt het hem op het land
op te bouwen door onder andere vrede te bewaren, het edict van Nantes in te
voeren. Hij verlaagde belasting, bouwde een betere infrastructuur door kanalen en
wegen te bouwen, hij bouwde het land weer op na jaren van burgeroorlogen. Echter
werd Hendrik in 1610 door een katholieke extremist vermoord, zijn vrouw Maria de
Medici regeerde vervolgens omdat haar zoon Lodewijk XIII nog maar 9 was. In deze
tijd werd ook de eerste minister van Frankrijk aangesteld namelijk Kardinaal
Richelieu, dankzij hem bleef Frankrijk haar grenzen behouden tijdens de 30 jarige
oorlog, Richelieu verbeterde de bureaucratie door de Intendanten direct aan de vorst
te verbinden, Intendanten hadden elk een district waar ze belasting ophaalden,
mensen rekruteerden voor het leger, rechtspraken, op de Adel in dat gebied lette.
Door deze centralisatie werd Frankrijk een veel sterkere staat. Richelieu probeerde
de macht van protestanten te verminderen binnen Frankrijk, in het buitenland waren
zijn doelen echter compleet anders om de katholieke Habsburgers die Frankrijk
omcirkeld hadden uit te schakelen steunde Richelieu de veelal protestante
tegenstanders van de Habsburgers. Na Richelieu kwam er wederom een Kardinaal
als opvolger nu om de 4 jarige Lodewijk XIV te assisteren, kardinaal Mazarin was zijn
naam. Mazarin ging door met de centralisatie maar kwam in de problemen met de
adel, de zogeheten Fronde wordt gezien als de laatste stuiptrekking van de adel voor
het absolutisme, ze kwamen in opstand tegen de belasting en hogere controle door
de kroon van Mazarin. Tijdens een van deze opstanden komt het volk het paleis
binnen en Lodewijk XIV als jonge jongen houdt hier een trauma aan over, als hij aan
, de macht komt weet die 1 ding zeker dat nooit weer. Lodewijk XIV werd de langst
zittende monarch in Europese geschiedenis. Volgens Lodewijk XIV was hij door God
gekozen en hoefde hij enkel aan god verantwoording af te leggen, dit betekende
echter niet dat hij kon doen wat hij wilde, hij moest God zij wetten accepteren en voor
het volk heersen. Lodewijk wilde eenheid in zijn rijk en trok daarom het Edict van
Nantes in, in 1685. Hierdoor verlaten veel Hugenoten Frankrijk die hun kennis en
kapitaal meenamen. Lodewijk XIV regeerde door de Adel naar zich toe te trekken in
zijn paleis Versailles door de adel te vermaken en bezig te houden kon hij absoluut
regeren. Lodewijk XIV voerde vele oorlogen die hij financierde met belastingen,
Lodewijk de XIV regeerde absoluut en alleen hij heeft de standenvergadering nooit
bijeengeroepen.
Leven aan het hof Versailles
Waar eerst een jachtburcht stond werd al gauw een enorm paleis gebouwd dat het
centrum van politiek, sociaal en cultureel leven in Europa werd. Alle edelen moesten
hier op zijn minst een deel van het jaar komen wonen, zo had Lodewijk XIV de
controle in eigen handen. Het enorme paleis werd door vele andere Europese leiders
nagebootst toch is iets zoals Versailles nooit opniuew gerealiseerd. Echter was de
realiteit in Versailles niet zo mooi als het lijkt, door de vele servants, het vorstelijk hof
de edelen en het dagelijkse publiek waren er per dag wel 3 tot 10 duizend mensen
aanwezig. Lodewijk XIV introduceerde het hofceremonieel tot het sacrale karakter
alles werd een ritueel het opstaan, het eten en het slapengaan alles was in
aanwezigheid van edelen en op een sacrale manier. Aan het hof was iedereen er om
te lobbyen de koning was zo bealngrijk dat iedereen hem een gunst verlangde.
Lodewijk XIV was een belangrijke patroon voor kunst en theater, zoals de stukken
van Moliére en Racine. Door Versailles bloeide de Franse cultuur en werd deze
cultuur door heel Europa verspreid, Frans werd overal de hoftaal zelfs in lande als
Rusland en Duitsland, overal sprak de elite Frans.
Colbertisme
Voor de vele oorlogen van Lodewijk XIV was veel geld nodig , gelukkig was zijn
generaal Colbert een financieel genie. Hij gebruikte mercantilistische politiek door
meer te exporteren dan te importeren dit zou volgens de theorie de welvaart van een
land bepalen. Colbert eiste flinke importtarieven en probeerde alle sectoren in
Frankrijk te krijgen ofwel zelfvoorzienend te worden. Zijn politiek wordt ook wel het
Colbertisme genoemd.
Lodewijk XIV oorlogen
Lodewijk bouwde een enorm staatleger waarin de staat de soldaten werfde en dus
niet de edelen, de uniformen, wapens en trainingen werden geuniformiseerd.
Lodewijk XIV wilde Frankrijk haar originele borders terug veroveren. Aanvankelijk
veroverde hij veel gebieden maar de latere oorlogen leidden niet voor
gebiedsuitbreiding. De laatste oorlog zorgde voor hoge belastingen, misoogsten en
hongersnoden. Na de dood van de Spaanse koning in 1700 begon de Spaanse
Successieoorlog , waarin Frankrijk vocht tegen een bond van Engeland, Nederland ,
Pruisen en Oostenrijk. Na 13 jaar was de oorlog voorbij en werd de Vrede van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gsbachelor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen