Samenvatting
Samenvatting Nieuwste tijd II Mckay 25-30
- Vak
- Nieuwe Tijd
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
een samenvatting van de hoofdstukken 25 tot 30 uit mckay, benodigd voor Nieuwste tijd II.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
3 beoordelingen
Door: norajacobs • 1 jaar geleden
Door: janbruist • 4 jaar geleden
Door: ronjaimmerzeel • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Nieuwste tijd II MckayHoofdstuk 25 oorlog en revolutie
The Road to war
Historici hebben vaak gedebatteerd over de oorzaken van WO I, achteraf gezien
kunnen we stellen dat er niet een oorzaak was maar een combinatie van factoren die
de meest destructieve oorlog veroorzaakten. In 1871 ontstond het keizerrijk
Duitsland na de Frans-Pruisische oorlog en dit zorgde direct voor problemen het was
een nieuwe grootmacht en niemand wist hier mee om te gaan zeker niet aartsvijand
Frankrijk die in de oorlog zo waren vernederd. Bismarck wilde enkel vrede maar
hiervoor moest hij wel zorgen dat Frankrijk in het gareel bleef daarom wilde hij
Frankrijk zonder bondgenoten en diplomatiek afgezonderd hebben, zijn tweede zorg
was het machtsvacuüm dat aan het ontstaan was in de Balkan door het zwakke
Ottomaanse rijk en de twee enorme multi-etnische staten die erbij zaten en uit waren
op territoriale uitbreiding Rusland en OH. Bismarck had veel succes met zijn
buitenlandse politiek en sloot meerdere verdragen van 1871 tot 1880 met Rusland en
OH. Maar in 1890 gaat dit mis met Wilhelm II die een andere politiek gaat voeren hij
gaat zich agressief opstellen tegenover Rusland en verbreekt de verdragen ,
Frankrijk sluit vervolgens een alliantie met Rusland in 1894 werden ze militaire
bondgenoten. Er kwamen twee blokken in Europa de Triple Alliantie tussen
Duitsland, Italië en Oostenrijk-Hongarije, en een bondgenootschap tussen Rusland
en Frankrijk, Duitsland begon in het geheim met het voorbereidden van een twee
fronten oorlog. GB had aan het begin van de 20 e eeuw nog geen kant gekozen maar
de relatie tussen GB en Duitsland verslechterde door economische concurrentie,
koloniale concurrentie en de wapenwedloop in de vorm van marine uitbreiding van
Duitsland dit bedreigde GB en haar oppermachtige vloot. Daarom sloot Engeland
verdragen met USA en Japan en in 1904 de entente cordiale met Frankrijk waarmee
hun koloniale conflict ten einde kwam en GB partij had gekozen in continentaal
Europa. In 1905 vond de Marokkaanse crisis plaats, Duitsland zei dat Marokko een
vrij land was en eiste dezelfde handelsrechten als Frankrijk, er kwam een congres en
Duitsland verliet dit congres met lege handen begin van een diplomatieke
revolutie, Engeland, Frankrijk, Rusland en USA begonnen Duitsland als een
bedreiging te zien vandaar dat Rusland gesloopt na 1905 oorlog in 1907 besloot om
Engeland niet meer lastig te vallen in de kolonie en een verdrag te sluiten, hierdoor
ontstond de triple entente een bondgenootschap tussen GB, Frankrijk en Rusland
voor en tijdens WO I. Vervolgens breidde Duitsland haar vloot uit met Dreadnoughts
en dit verhoogde enkel de spanningen. De twee bondgenootschappen kwamen
tegenover elkaar te staan en vele dachten dat oorlog onontkoombaar zou zijn.
De stemming in 1914
Diplomatieke relaties peelden een belangrijke rol, maar de stemmig van 1914 een
minstens net o belangrijke. In deze tijd speelde het militarisme een grote rol, de
verheerlijking en idealisering van het leger en oorlog met name leefde dit in
Duitsland, dit kwam mede doordat er sinds de Pruisisch-Franse oorlog van 1870 er
geen oorlog meer op het continent had plaatsgevonden, iedereen onderschatte de
,destructiviteit van de nieuwe wapens. Het militarisme was gelinkt aan het nieuwe
nationalisme waarin iedereen dacht in de beste en sterkste staat te leven en oorlog
was een manier om dit te laten zien, anti oorlogsmensen werden gezien als
verraders van de natie. Deze zaken werden ook door de overheid gepromoot in de
hoop democratische of zelfs marxistische revoluties te voorkomen, het land werd
weer bijeen gebracht dit wilde de elite graag maar zij onderschatten hevig de oorlog
en het feit dat oorlog en radicale revoluties vaak hand in hand gingen.
Het uitbreken van oorlog
Op 28 Juni 1914 werd Franz Ferdinand de troonopvolger van OH vermoord door de
Servische Gavrilo princip, dit was het startschot van de oorlog. Na een aantal
mislukte pogingen met bommen schoot Gavrilo Princip de kroonprins en zij vrouw
dood in hun kar, hij was een Servische nationalist uit de Balkan. De Balkan was
tussen 1900 en 1914 ene moeilijk gebeid met vele volkeren die allemaal vrijheid
wilde en onafhankelijkheid. Er braken daar oorlogen uit in 1912 de eerste
Balkanoorlog tussen Servië, Griekenland en Bulgarije die vochten tegen het
Ottomaanse rijk, vervolgens kwam er oorlog tussen Servië en Bulgarije over de
oorlogsbuit. In de tweede Balkan Oorlog in 1913 viel Bulgarije haar voormalige
bondgenoten aan. Gedreven door het succes van oorlog tegen het Ottomaanse rijk
wilden de Balkan staten ook van het OH rijk af, de moord van Princip zette dit proces
in gang, 5 weken van diplomatie zorgden voor een wereldoorlog. OH gaf Servië een
ultimatum, vervolgens mobiliseerde OH en Duitsland ook, Duitsland hoopte dat GB
zich er buiten zou houden. Rusland begon ook met het (vrij trage) mobiliseren,
Duitsland had het von-Schlieffen plan bedacht waarmee ze met een snelle aanval
Frankrijk zouden veroveren om vervolgens alle aandacht op Rusland te richten die
toch langzaam mobiliseerde dit zou een twee fronten oorlog voorkomen. Duitsland
viel België binnen en Gb verklaarde Duitsland de oorlog. Iedereen werd vervolgens
enthousiast en er waren enorme bijeenkomsten in de verschillende hoofdsteden ,
een Oh Servisch conflict was binnen een maand een wereldoorlog geworden en die
stond op het punt om te beginnen.
TOTAL WAR
Toen de Duitsers begonnen met België aan te vallen dacht iedereen dat dit een korte
en snelle oorlog zou worden, de jongens zijn thuis met kerstmis werd gezegd , niks
was minder waar. Het was een nieuwe soort oorlog, genaamd totale oorlog een
oorlog waarin er geen onderscheid meer was tussen soldaten aan het front en
burgers iedereen wer op een manier betrokken in de oorlog, de overheid plande
sociale en economische levens om de legers aan het front te voorzien van wapens
en andere voorraden. De oorlog expandeerde naar USA en de koloniën en werd een
echte wereldoorlog.
Het von Schlieffen plan mislukte gelijk, België bood weerstand en kreeg steun van
Gb en Rusland mobiliseerde sneller en opende het oostfront. Frankrijk wak door de
Duitsers in de penarie en ze gooiden alles p alles bij de slag om de Marne in 1914,
Parijse taxichauffeurs brachten de soldaten naar het front zo snel ging het op een
gegeven moment, Frankrijk werd door deze slag gered van een invasie in 1914.
Vervolgens begonnen alle legers aan het westfront zich in te graven, de
,loopgravenoorlog begon, een oorlog waar iedereen in loopgraven leefden achter
prikkeldraad , hekken en mijnen, de kosten waren enorme ne de terreinwinst
minimaal. De oorlog was verschrikkelijk in de graven door de nieuwe wapens zoals
machinegeweren, handgranaten, mosterdgas, vlammenwerpers, artillerie en
vliegtuig(jes) en tanks. De generaals hadden moeite met het begrijpen van de oorlog,
ze waren allemaal opgeleid met de 19e -eeuwse veldoorlogen geen
loopgravenoorlog. 4 jaar lang werd hetzelfde geprobeerd met overmacht de andere
loopgraaf bereiken en veroveren de Franse en Britse pogingen in 1915 mislukten en
de Duitse poging bij Verdun in 1916 eindigde met iedereen op haar originele plaats,
700.000 levens waren verloren voor geen centimeter land. De slag om de Somme in
de zomer van 1916 is een voorbeeld van de verschrikkingen, de Engelsen deden
eerst 7 dagen 24 uur lang artillerie op de Duitsers , vervolgens gingen ze het
niemandsland in waar ze niemand verwachtten maar de Duitsers hadden zich
ingegraven en kwamen met machinegeweren tevoorschijn, de Britten hadden ook
het prikkeldaad onderschat en kwamen vast te zitten, p de eerste dag overleed er
20.000 man en raakte er 40.000 gewond aan de Britse kant. Deze slag duurde tot
november en uiteindelijk wisten de Britten de Duitsers terug te dringen maar op
kostte van 420.000 Britten en 200.00 Fransen en aan de andere kant 600.000
Duitsers, de overwinning bracht het niet dan een stuk modderland waar je na de slag
niks meer mee kon. De barre inhumane bijna onechte werkelijkheid van de oorlog in
loopgraven maakte al snel haar weg in literatuur en kunst.
De uitbreidende oorlog
Op het oostfront kwamen er geen loopgraven en domineerde Duitsland de oorlog. De
Duitsers wonnen grote overwinningen op de Russen. Rusland voerde druk uit op OH
maar in 1915 was het front alweer gestabiliseerd. In 1915 waren al 2.5 miljoen
Russen dood door de oorlog en waren ze enorme stukken land kwijt, toch bleven ze
vechten waardoor wederom het von Schlieffen plan faalde. Italië aanvankelijk
neutraal in 1914 deed in een keer mee in 1915 na de belofte op land als ze wonnen
tegen de OH, er kwam hier een keiharde bittere oorlog veelal in bergen en dit kostte
600.000 Italianen het leven. In oktober 1914 joinde het Ottomaanse rijk de centralen
ofwel Duitsland en OH. Er kwamen hevige gevechten tussen de Ottomanen en
Russen en als Rusland op het punt staat Armenië te bevrijden halen de Ottomanen
hier 1 miljoen Armenen weg die stierven door ziekt, moord en honger, een van de
eerste echte genocides. De Britten zorgden ervoor dat de Arabieren in opstand
kwamen tegen de Ottomanen (Turken) de Arabieren kwamen in opstand onder de
kalief van Mekka, zij wilden een eigen koninkrijk en rebelleerden tegen de Turken
onder de kalief en met hulp van de Engelse Lawrence ze waren zeer succesvol net
als de Britten tegen de Ottomanen die Irak en Syrië veroverden. Vervolgens braken
in de kolonies ook oorlog uit in Afrika en Azië. De VS beef buiten het gevecht tot in
1917, in 1915 hadden de Duitsers een Amerikaans passagiersschip getorpedeerd
Wilson gebruikte dit om de opinie tegen de Duitsers aan te voeren, tevens hielp het
Zimmergram telegram hierbij waarbij Duitsland probeerde Mexico tegen Amerika te
keren, als Duitsland in 1917 haar ongelimiteerde onderzeeboot oorlog doorzet ofwel
, tegeniedereen is de maat vol, Amerika joint de oorlog aan de kant van de triple
entente.
Het thuisfront
De oorlog had niet allee effect op de vele soldate die kropen in de loopgraven, deze
eerste totale oorlog had effect top de gehele bevolking het veranderde de
maatschappij en zorgde uiteindelijk ook voor massale antioorlog demonstraties. In
Augustus 1914 was iedereen enthousiast over de oorlog, zijn/haar natie was immers
de beste en zou sowieso alle andere overwinnen, met de uitzondering van extreem
linkse mensen waren zelfs de socialisten voor deze oorlog. Echter in Oktober
realiseerde iedereen zich al dat ze meer dan enkel patriotisme nodig hadden om
deze oorlog te winnen, de hevige gewonden en de patstelling waarin ze zaten
zorgden ervoor dat elk land hevig op zoek was naar meer wapens en meer soldaten.
Er kwamen ook zaken op als verzorging van de veteranen en weduwen door de
staat, tevens deed de staat aan strenge censuur over alles wat er aan het front
gebeurde. De overheid greep ook de economie aan en deed tijdelijk aan
economische planning tegen het kapitalisme in er kwamen productiedoelen en
maximum prijzen en lonen, dit was erg succesvol en de hevige productieve
industrieën zorgden voor immense oorlogsdestructie aan alle fronten. Duitsland ging
het verst in deze economische planning, na de verschrikkelijke veldslagen in Verdun
en de Somme, besloot de Reichstag dat alle mannen tussen de 17 en 60 enkel
mochten werken i banen die nodig waren voor de oorlog. Vrouwen werkten tevens in
oorlogsfabrieken, mijnen enz. de oorlog leidde in Duitsland tot het eerste totalitaire
regime alles werd ingezet voorde oorlog, alles werd op alles gezet om de oorlog te
winnen.
Ook op sociaal gebied had de oorlog enorme invloed, dit verschilde wel per natie. Zo
kwamen er door de enorme legers overal banen vrij en werd armoede en
werkloosheid steeds minder met name in de urbane gebieden. Doordat er minder
arbeiders waren stonden de vakbonden sterker en konden goede afspraken worden
gemaakt over arbeidsomstandigheden. De rol van vrouwen veranderde enorm in de
oorlog, ze kregen allerlei baantjes van werken in de wapenindustrie tot politieagente
brandweerman enz. zelfs aan het front had je vrouwen als verpleegsters, vrouwen
werden steeds meer zichtbaar in de samenleving. De positie van vrouwe verbeterde
maar niet immens, veel veteranen eisten na de oorlog hun banen terug en vrouwen
werden door de overheid weer uit de banen gedwongen. Toch hielp het wel, want in
zowel VS als Duitsland, Engeland, Polen en Nederland kregen vrouwen stemrecht
na de oorlog. Door de oorlog werden ook de klasse verschillen minder en verbeterde
de positie van de armen, de samenleving egaliseerde door de oorlog.
De eerste 2 jaar van de oorlog stond iedereen achter de staat, die hevige
propaganda verspreidde en al het nieuws censureerde. Vanaf 1916 begonnen er
opstanden te komen tegen de totale oorlog, er kwamen stakingen en protesten
vanuit het gewone volk, in alle Europese staten kwamen opstanden maar werden
meestal snel neergeslagen door de strenge overheden die de propaganda over de
vijand probeerden vol te houden, Tevens was er in 1916 een Ierse rebellie tegen de
Britten maar ook deze werd snel neergeslagen. Overal ging echter het moraal
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gsbachelor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen