In dit document lees je hoe ik mijn onderzoek heb uitgevoerd. Voor dit verslag heb ik een goed gekregen. Je vindt in dit document allerlei literatuur, ideeën om onderzoeksresultaten te verwerken en nog veel meer.
Doe er je voordeel mee. Zo weet je hoe je van je onderzoek een overzichtelijk versla...
Op welke manier kan er op de
Johan Frisoschool gewerkt
worden om het gebruik van
intonatie te verbeteren tijdens
de lessen technisch lezen?
Voor een passende aanpak om de dalende resultaten op het gebied van begrijpend
lezen te verhogen.
Esmee de Vries
Studentnummer 1510350
E-mail: e.devries@viaa.nl
Uitgevoerd op de Johan Frisoschool te Rijssen
Hogeschool Viaa
Educatieve Academie
Beoordelend docent: Emmy Liefting
1
,Critical friend: Jorieke ter Hofte
Datum: 13 december 2021
0. Samenvatting:
Voor u ligt het onderzoek naar hoe op de Johan Frisoschool gewerkt kan worden om het gebruik van
intonatie te verbeteren tijdens de lessen technisch lezen.
Dit onderzoek werd door de Taalcommissie, onder leiding van de IB-er en de taalcoördinatoren
aangevraagd. Al enkele jaren dalen de resultaten op het gebied van begrijpend lezen op de Johan
Frisoschool. Volgens de commissie zou de mogelijke oorzaak kunnen liggen bij een deelvaardigheid
van het begrijpend lezen, namelijk bij de intonatie.
Als de literatuur wordt nageslagen is inderdaad te lezen dat het kunnen lezen met intonatie een
belangrijke voorwaarde is om te kunnen begrijpend lezen. ‘Hardop lezen, waarbij leerlingen moeten
letten op het lezen met een juiste expressie, ondersteunt ook het leesbegrip. ‘
(van den Mortel & Bouwman 2015, p. 196).
Hier is onderzoek naar gedaan.
Echter bleek dat de leerkrachten tijdens de lessen technisch lezen al veel aandacht besteden aan de
intonatie. De leerkrachten besteedden aan bijna alle voordrachtsaspecten voldoende aandacht.
‘Iemand die een tekst leest, past bepaalde leesstrategieën toe om een tekst te decoderen. Bij
volwassen lezers gebeurt dat meestal innerlijk, maar kinderen die net beginnen met lezen hebben
vaak de steun nodig van het hardop verklanken van een tekst. Het hardop lezen van een tekst is niet
alleen een kwestie van decoderen, lezen wat er staat, maar ook van een bepaalde expressie.’
(Huizenga, 2010, pp. 46-47).
Hierin zat dus duidelijk niet de oorzaak van de achterblijvende resultaten op het gebied van
begrijpend lezen.
Om een mogelijk ander probleem te kunnen duiden, zijn in dit onderzoek ook de aspecten van
effectief technisch-leesonderwijs meegenomen:
- Doelgericht onderwijs
- Een beredeneerd aanbod
- Voldoende tijd voor het lezen met de groep als geheel
- Een effectieve instructie door de leerkracht
- Differentiatie door de leerkracht
- Monitoren van de leesontwikkeling.
Hieruit is gebleken dat er op de school geen doorgaande lijn is in het technisch-leesaanbod. Kort
gezegd verzorgt elke leerkracht het onderwijs anders. Daarnaast is er als belangrijk punt uitgekomen
dat er onvoldoende tijd wordt vrijgemaakt voor het technisch-leesonderwijs. Dit kunnen belangrijke
oorzaken zijn waardoor het begrijpend-leesniveau van de leerlingen omlaag gaat en kan blijven gaan.
'(…)Technisch lezen is een voorwaarde om te komen tot begrijpend lezen. Zonder technische
leesvaardigheid kan een tekst überhaupt niet worden begrepen' (van den Mortel & Bouwman, 2015,
p. 14).
Daarom is het belangrijk dat er in het vervolg naar deze aspecten wordt gekeken. In dit onderzoek
worden daar aanbevelingen voor gedaan.
2
,Inhoudsopgave
0. Samenvatting:.....................................................................................................................................2
1. Inleiding:.............................................................................................................................................6
1.1. Context:.......................................................................................................................................6
1.2. Literaire oriëntatie:......................................................................................................................6
1.3. Doel van het onderzoek:..............................................................................................................7
2. Probleemstelling en deelvragen: .......................................................................................................8
2.1. Probleemstelling: ........................................................................................................................8
2.2. Deelvragen: .................................................................................................................................8
1. Hoe wordt vanuit de literatuur een les technisch lezen opgebouwd? .......................................8
2. Wanneer is het technisch leesonderwijs effectief? ....................................................................8
3. Hoe kan er tijdens een les technisch lezen worden gewerkt aan intonatie? .............................8
4. Hoe wordt er op de Johan Frisoschool gewerkt aan intonatie tijdens de lessen technisch
lezen? .............................................................................................................................................8
3. Literaire onderbouwing:.....................................................................................................................9
3.1. De opbouw van een les technisch lezen......................................................................................9
3.1.1. Instructieprincipes tijdens de lessen technisch lezen:..........................................................9
3.1.2. Opbouw van een technisch leesles volgens het IGDI-model:..............................................11
3.1.3. Opbouw volgens een technisch leesles volgens ‘Technisch lezen in een doorgaande lijn’:.12
3.2. Aandachtspunten voor effectief leesonderwijs:........................................................................13
3.2.1. Doelgericht onderwijs:........................................................................................................13
3.2.2. Een beredeneerd aanbod:..................................................................................................13
3.2.3. Zorg voor voldoende tijd voor het lezen met de groep als geheel:.....................................15
3.2.4. De leerkracht geeft een effectieve instructie:.....................................................................16
3.2.5. De leerkracht differentieert:...............................................................................................19
3.2.6. Monitoren van de leesontwikkeling:..................................................................................20
3.3. Werken aan intonatie tijdens de les technisch lezen:................................................................21
3.3.1. Wat wordt verstaan onder lezen met intonatie:.................................................................21
3.3.2. Waarom werken aan een goede intonatie en het lezen met expressie:.............................22
3.3.3. Uit welke deelvaardigheden bestaat het lezen met intonatie en lezen met expressie:......22
3.3.4. Op welke manier kan een leerkracht werken aan goede intonatie en het lezen met
expressie:......................................................................................................................................24
4. Onderzoeksmethode:.......................................................................................................................24
4.1. Onderzoeksgroep:.....................................................................................................................24
4.2. Meetinstrumenten:...................................................................................................................25
3
, 4.2.1. Enquête:.............................................................................................................................25
4.2.2. Het open interview:............................................................................................................25
4.2.3. De kijkwijzer:.......................................................................................................................26
4.3. Analysemethode:.......................................................................................................................26
4.3.1. De enquête:........................................................................................................................26
4.3.2. De interviews:.....................................................................................................................27
4.3.3. De kijkwijzers:.....................................................................................................................27
4.4. Draagvlak:..................................................................................................................................27
5. Dataverzameling en analyse:............................................................................................................27
5.1. Verkregen data uit enquêtes en kijkwijzers:..............................................................................27
5.1.1. Opbouw van een les technisch lezen:.................................................................................28
5.1.2. Effectief onderwijs:.............................................................................................................29
5.1.3. Lezen met intonatie:...........................................................................................................34
5.2. Dataverzameling aan de hand van de interviews:.....................................................................36
5.2.1. Het coderingssysteem:.......................................................................................................36
6. Conclusies en aanbevelingen:...........................................................................................................37
6.1. Hoe wordt een les technisch lezen opgebouwd vanuit de literatuur:.......................................37
6.1.1. Hoe bouwen de leerkrachten van de Johan Frisoschool hun lessen technisch lezen op?...37
6.1.2. Welke instructieprincipes worden toegepast op de Johan Frisoschool:.............................39
6.2. Hoe wordt effectief technisch leesonderwijs vormgegeven vanuit de literatuur:.....................40
6.2.1. Hoe wordt er op de Johan Frisoschool gewerkt aan doelgericht onderwijs:......................40
6.2.2. Hoe wordt er op de Johan Frisoschool gewerkt aan een beredeneerd aanbod:................42
6.2.3. Hoe zorgt de school voor voldoende tijd voor het leesonderwijs:......................................44
6.2.4. Hoe zorgt de school voor een effectieve instructie:............................................................44
6.2.5. Hoe werken de leerkrachten aan een goede differentiatie in de lessen:............................46
6.2.6. Hoe monitoren de leerkrachten op de Johan Frisoschool de leesontwikkeling van de
leerlingen:.....................................................................................................................................49
6.3. Hoe kunnen de leerkrachten werken aan een goede intonatie:................................................50
6.4. Hoe werken de leerkrachten van de Johan Frisoschool aan een goede intonatie bij de
leerlingen en hoe kunnen ze dit verbeteren:....................................................................................50
6.4.1. Letten op de voordracht n.a.v. de enquête:.......................................................................50
6.4.2. Letten op de voordracht n.a.v. de kijkwijzer:......................................................................50
6.4.3. Bekijken van het leesgedrag n.a.v. de interviews:..............................................................50
6.4.4. Welke werkvormen worden er door de leerkrachten gehanteerd vanuit de enquête:......51
6.4.5. Welke werkvormen worden er gehanteerd n.a.v. de interviews:.......................................51
6.4.6. Hoe handelen de leerkrachten bij hiaten n.a.v. de interviews:...........................................52
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper essy1611. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
