Samenvatting
Samenvatting richtlijnen jeugdhulp en orthopedagogiek minor jeugd leerjaar 3
- Instelling
- Hogeschool InHolland (InHolland)
Deze samenvatting is gemaakt voor het tentamen richtlijn jeugdhulp en orthopedagogiek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 54 pagina's
Voorbeeld 4 van de 54 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Richtlijnen jeugdhulp en orthopedagogiekBijeenkomst 1
- Bestudeer hoofdstuk 2 en 4 uit de richtlijn Gezinnen met meervoudige en complexe
problemen.
Gezinnen die buiten de maatschappelijke boot vallen, oftewel gemarginaliseerde gezinnen, zijn er
altijd geweest. Verschillende perspectieven van waaruit hulp aan deze gezinnen gestalte kreeg:
- Perspectief van armoede
- Perspectief van deprivatie (de ‘schuld’ verschoof binnen dit perspectief van het individuele
gezin naar de maatschappij). Aansluitend bij de individualisering van de samenleving werd
door de jaren heen de term ‘multiprobleemgezin’ gangbaar
Door de jaren heen was er in de literatuur de nodige discussie over de benaming
‘multiprobleemgezinnen’ en een toenemend ongemak tekende zich af. De term is stigmatiserend en
past daarmee niet bij de huidige tijdgeest binnen de jeugdhulp en jeugdbescherming waarin de
nadruk meer komt te liggen op kracht, op wat al goed gaat en wat het gezin wel kan (in plaats van op
dat wat misgaat en wat het gezin niet kan). Bij de herziening is gekozen voor de term ‘gezinnen met
meervoudige en complexe problemen’. Deze term erkent dat er binnen deze gezinnen sprake is van
meerdere problemen, die complex zijn omdat ze vaak al meerdere generaties doorwerken, onderling
verweven zijn en omdat het tot op heden lastig is geweest het gezin de juiste hulp te bieden (in het
Engels: families experiencing multiple problems). Er is in deze gezinnen daarnaast vaak sprake van
beperkte sociale zelfredzaamheid. Het gezin vindt het lastig om zelf de regie over de problemen te
nemen. Maar de term beschrijft niet alleen beter wat er aan de hand is; spreken over ‘gezinnen met
meervoudige en complexe problemen’ heeft ook een minder veroordelende ondertoon.
Er is geen eenduidige definitie of beschrijving van gezinnen met meervoudige en complexe
problemen beschikbaar op basis van empirisch, wetenschappelijk onderzoek. In de praktijk
herkennen hulpverleners de gezinnen echter vrijwel direct: zij schetsen vaak dezelfde kenmerken van
deze gezinnen. Er is een gezin van minimaal één ouder en één kind dat langdurig kampt met een
combinatie van sociaal-economische en psychosociale problemen. Het is ook vaak lastig (geweest)
om de juiste hulp aan het gezin te bieden: er is vaker hulp ingezet, maar zonder duurzaam resultaat.
De betrokken hulpverleners vinden dat het gezin weerbarstig is voor hulp (de ouders zijn voor hen
vaak moeilijk bereikbaar, mijden de hulpverlening of zoeken die juist veelvuldig op, stellen geen
duidelijke hulpvraag en hebben hardnekkige problemen die moeilijk te veranderen zijn). Dit betekent
echter niet dat deze gezinnen geen hulp zouden wíllen. Dat zij in de ogen van hulpverleners
weerbarstig zijn voor hulp heeft vaak te maken met ‘niet kunnen’: het lukt de gezinsleden niet te
veranderen ondanks alle hulp die ze al hebben gehad. Ze zijn onmachtig en vaak teleurgesteld door
de vele hulp die weinig heeft opgeleverd. Daarbij lukt het hulpverleners niet de gezinnen op een
integrale en effectieve manier te ondersteunen. Ook weten deze gezinnen soms niet waar zij hulp
kunnen vinden.
Eisen gezinnen met meervoudige en complexe problemen op minimaal zes van de volgende zeven
domeinen langdurige problemen ervaart (en per domein minimaal één factor):
1. Kindfactoren: psychische of psychosociale problemen inclusief ontwikkelingsproblemen,
gedragsproblemen, psychosomatische problemen en verslavingen; cognitieve problemen.
(zoals laag IQ en leerproblemen) en verstandelijke handicaps; slachtoffer of getuige van
mishandeling, misbruik, verwaarlozing of huiselijk geweld.
, 2. Ouderfactoren: psychische of psychosociale problemen inclusief psychosomatische
problemen, gedragsproblemen (agressie en crimineel gedrag) en verslaving; cognitieve
problemen (laag IQ) en verstandelijke handicaps; slachtoffer, getuige of dader van
mishandeling, misbruik, verwaarlozing of huiselijk geweld.
3. Opvoedingsfactoren: onvoldoende of inconsistente opvoedingsstrategieën; pedagogische
onmacht; weinig consistentie; weinig responsiviteit; veel harde discipline; afwijzing; gebrek
aan gedragscontrole; veel psychologische controle; onveilige hechting.
4. Gezinsfunctioneren: relatieproblemen; conflicten; communicatieproblemen; weinig cohesie;
veel externe locus of control; geen organisatie.
5. Contextuele factoren: meerdere negatieve levensgebeurtenissen; financiële problemen; lage
sociaal-economische status.
6. Sociaal netwerk: verstoord of gebrek aan sociaal netwerk; conflicten met buurtbewoners en
vrienden.
7. Hulpverlening: lange geschiedenis van hulpverlening; uithuisplaatsing.
Belangrijkste kenmerken:
- Problemen van psychosociale aard. Binnen gezinnen met meervoudige en complexe
problemen kampen zowel de ouders als de jeugdigen veelal met problemen van
psychosociale aard. Zo rapporteren zowel de jeugdigen als de ouders meer internaliserende
problemen (zoals depressie en angst) en externaliserende problemen (zoals
gedragsproblemen). Bij de ouder(s) is vaker sprake van verslaving, alleenstaand ouderschap,
tienerzwangerschap en een verstandelijke beperking. In deze gezinnen is daarnaast vaker
sprake van geweld in de onderlinge contacten en van huiselijk geweld, en er is een hoger
risico op kindermishandeling. Bij veel van de problemen waar deze gezinnen mee kampen is
sprake van intergenerationele overdracht. Dit betekent dat veel van de jeugdigen in deze
gezinnen later ook problemen zullen hebben in hun eigen gezin.
- Sociaal-economische problemen. Zo hebben gezinnen met meervoudige en complexe
problemen beduidend vaker financiële problemen dan gezinnen in de algemene bevolking,
heeft een groot deel schulden en leeft een groot deel zelfs in armoede. Ook zijn deze
gezinnen vaker sociaal geïsoleerd: ze hebben geen of een beperkt sociaal netwerk. Ze voelen
zich nogal eens gestigmatiseerd in de buurt en/of hebben conflicten met buren.
Migrantengezinnen zijn al lange tijd oververtegenwoordigd in de zwaardere vormen van
zorg.
- Problemen met de hulpverlening. Deze problemen komen zowel vanuit de gezinnen als
vanuit de hulpverlener. Zo spelen bij deze gezinnen allerlei belemmeringen om hulp te
zoeken een rol: ouders vinden het moeilijk om toe te geven dat er een probleem is, geven
onduidelijke signalen af, stellen geen of een onduidelijke hulpvraag en hun wijze van
communiceren wijkt af van wat maatschappelijk gangbaar is. Ouders kunnen als gevolg van
een dreigende uithuisplaatsing op twee manieren reageren. Sommige ouders kiezen voor de
voortdurende nabijheid van hulpverlening en nemen regelmatig contact op met
verschillende hulpverleners. Andere ouders benadrukken juist de afstand tot het
hulpverleningssysteem, mijden contact en/of stellen zich vijandig en wantrouwend op. Aan
de andere kant versterken of veroorzaken hulpverleners de door hen ervaren
weerbarstigheid door problemen geïsoleerd aan te pakken, door te proberen deze gezinnen
in het vaststaande standaardaanbod te duwen, door te hameren op de ontbrekende
motivatie van de gezinnen en door gefragmenteerd en geïsoleerd te werken. Het gevolg is
dat gezinnen met meervoudige en complexe problemen met veel hulpverleners te maken
hebben en veel verschillende hulpverleningstrajecten achter elkaar doorlopen. De hulp
, schiet tekort vanwege het ontbreken van passend, dat wil zeggen integraal en langdurig
aanbod.
Problemen zijn multidimensionaal en multicausaal= gezinnen met meervoudige en complexe
problemen hebben verschillende kenmerken en problemen die tegelijkertijd in verschillende
domeinen in het gezin en in de leefsituatie rond het gezin spelen. Deze problemen beïnvloeden
elkaar op een lastig te achterhalen manier. Bovendien versterken de problemen en kenmerken
elkaar: ze houden elkaar in stand en lokken elkaar uit. De verschillende kenmerken en problemen
van deze gezinnen gelden op zichzelf als risicofactor voor het ontstaan van gedrags- en
ontwikkelingsproblemen bij de jeugdigen in het gezin. De kans op de aanwezigheid van een
probleem is substantieel groter wanneer er sprake is van een cumulatie van ten minste vier
risicofactoren bij of in de directe omgeving van de jeugdige.
Tips:
- Neem kennis van de definitie en kenmerken van gezinnen met meervoudige en complexe
problemen: een gezin van minimaal één ouder en één kind dat langdurig kampt met een
combinatie van sociaal-economische en psychosociale problemen. Het is tot nog toe lastig
gebleken om het gezin de juiste hulp te bieden: er is vaker hulp ingezet, zonder duurzaam
resultaat.
- De betrokken hulpverleners vinden dat het gezin weerbarstig is voor hulp. Noem een gezin
alleen een gezin met meervoudige en complexe problemen als het aan deze definitie voldoet.
Bedenk dat de weerbarstigheid voor hulp van een gezin soms ook (mede)veroorzaakt is door
slecht uitgevoerde hulp, gebrek aan integraliteit in de hulp, te weinig vasthoudendheid van
hulpverleners en onvoldoende maatwerk.
Bestudeer hoofdstuk 3.2 en bijlage 1 uit de richtlijn Samen beslissen.
Er is een aantal kaders dat relevante aandachtspunten aanreikt voor het beoordelen van de situatie
in gezinnen, namelijk:
Ontwikkelings- en opvoedingsopgaven: Jeugdprofessionals hebben kennis van de ontwikkeling van
jeugdigen, ontwikkelingspsychopathologie en opvoeding nodig om te kunnen vaststellen of er
(mogelijk) sprake is van een probleem. Het beoordelen van problemen in de opvoeding en
ontwikkeling van jeugdigen kan niet los staan van de leeftijd. Ontwikkelingsopgaven zijn essentieel
voor de ontwikkeling. Het leren beheersen ervan draagt bij aan de verdere ontwikkeling en het
welbevinden van de jeugdige. In aansluiting op de ontwikkelingsopgaven hebben ouders en andere
opvoeders opvoedingsopgaven.
Framework for the Assessment of Children in Need and their Families: biedt een inhoudelijk kader
voor het beslisproces. Het gaat uit van een systeemgerichte blik, waarbij welzijn en ontwikkeling van
de jeugdige centraal staat, maar ook oog is voor de context (opvoedingsvaardigheden van ouders,
gezins- en omgevingsfactoren die van invloed zijn op jeugdige, ouders en gezin)
Het Framework for the Assessment of Children in Need and their Families helpt om een zorgvuldige
afweging te maken met het oog op de veiligheid, het welzijn en de ontwikkeling van jeugdigen. Met
dit Framework kunnen jeugdprofessionals jeugdigen zien binnen de context waarin zij opgroeien. Het
wordt weergegeven door de volgende driehoek. Het Framework stelt dat het welzijn en de
ontwikkeling van de jeugdige worden bepaald door de interactie tussen drie domeinen (de drie
zijden van de driehoek):
1. De ontwikkelingsbehoeften van de jeugdige;
, 2. De capaciteiten van de ouders (opvoeders) om in die behoeften te voorzien;
3. Gezins- en omgevingsfactoren.
*Informatie per domein kan geordend worden in (1) zorgen, problemen en risicofactoren, en (2) wat
goed gaat, sterke punten.
Deze drie domeinen zijn onderling verbonden. Daarbij is het belangrijk in het oog te houden dat er bij
de ouders risicofactoren aanwezig kunnen zijn die hun opvoedingscapaciteiten beïnvloeden. Ook bij
jeugdigen kunnen risicofactoren spelen die hun ontwikkelingsbehoeften en –mogelijkheden
beïnvloeden. Daarnaast kunnen er natuurlijk ook beschermende factoren zijn die de aanwezigheid
van problemen kunnen compenseren.
Model van Rispens en collega’s: dit model biedt jeugdprofessionals globaal inzicht in de normale
ontwikkeling en opvoeding van jeugdigen.
Bestudeer de publicatie over de ouderschapstheorie van Van der Pas
Werken volgens de ouderschapstheorie biedt professionals een ingang om het contact met ouders
(terug) te krijgen. De ouderschapstheorie van Alice van der Pas is gebaseerd op drie aannames:
Elke ouder heeft een besef van Ouderschap maakt kwetsbaar Ouders zijn eindverantwoordelijk
verantwoordelijk-zijn Het verlangen een goede ouder te willen Als professional sluit je aan bij wat
Als professional moet je ervan uitgaan zijn maakt ouderschap per definitie de ouder belangrijk vindt voor zijn
dat alle ouders het beste willen voor hun kwetsbaar. Het is niet haalbaar en kind. De professional loopt een
kind. Bewust te zijn van de goede intentie realistisch om het altijd goed te doen en stukje mee in het proces dat ouder
van de ouder. Doe je dat niet dan kun je volledig beschikbaar te zijn. Gevoelens van en kind meemaken en kan ouders -
de verbinding verliezen en tegenover de schuld en schaamte liggen altijd op de loer. indien nodig - helpen om de grip of
ouder komen te staan. Bewustzijn hiervoor is een voorwaarde om zicht op de situatie (terug) te
kwetsbare thema’s te bespreken krijgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinaappelman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen