Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 6 Leren
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 6 Leren voor het vak basiskennis, uit het leerboek psychological science
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting hoofdstuk 6 LerenHoe leren we?
Het vermogen om te leren is cruciaal voor alle dieren. Om te overleven moeten dieren dingen leren zoals:
welke soorten voedsel gevaarlijk zijn, wanneer het veilig is om te slapen en welke geluiden of beelden
potentiële gevaren signaleren. Leren staat centraal in bijna alle aspecten van het menselijk bestaan.
- Het maakt onze basisvaardigheden en onze complexe vaardigheden mogelijk
- Ook geeft leren vorm aan vele aspecten van het dagelijks leven: kledingkeuze, muzieksmaak,
culturele waarden etc.
§ 6.1 Leerresultaten uit ervaring
Leren wordt gedefinieerd als een relatief duurzame gedragsverandering als gevolg van een ervaring.
- Leren vindt plaats wanneer een dier profiteert van ervaring, zodat het beter is aangepast aan zijn
omgeving en beter voorbereid is om er in de toekomst mee om te gaan.
o Het dier kan bijv. voorspellen wanneer er bepaalde gebeurtenissen waarschijnlijk zullen
plaatsvinden.
Psychologen maken onderscheid tussen leren en geheugen, hoewel de concepten duidelijk met elkaar
verbandhouden.
- De studie van leren onderzoekt hoe we ons gedrag aanpassen op basis van de herhaling van
stimuli of op voorspellende associaties tussen stimuli, acties of consequenties.
- De studie van geheugen richt zich daarentegen op de manier waarop we kennis over feiten,
gebeurtenissen, plaatsen en vaardigheden ontvangen, opslaan en ophalen.
Psychologen onderscheiden over het algemeen 3 soorten leren:
- Niet associatief leren
- Associatief leren
- Sociaal leren
Niet associatief leren
De eenvoudigste vorm van leren vindt plaats na herhaalde blootstelling aan een enkele stimulus of
gebeurtenis.
Voorbeeld: als je verhuist naar een nieuw huis langs het spoor kan het gerommel van passerende treinen
je slaap verstoren. Nadat je er een tijdje woont wordt je niet meer wakker van het geluid.
De verandering in reactie op de stimulus is een vorm van niet-associatief leren
Associatief leren
Het tweede type leren is doormiddel van persoonlijke ervaringen gaan begrijpen hoe stimuli of
gebeurtenissen met elkaar in verband staan.
Voorbeeld: je hond rent naar de deur wanneer je zijn riem pakt, omdat hij geleerd heeft dat deze actie leidt
tot een wandeling.
Associatief leren: is het verbinden van twee gebeurtenissen die over het algemeen direct na elkaar
plaatsvinden. -> associaties ontwikkelen zich doormiddel van conditionering: een proces waarin
omgevingsstimuli en gedragsreacties met elkaar verbonden worden.
Sociaal leren
Het derde type leren houdt zich ook bezig met het begrijpen hoe stimuli of gebeurtenissen met elkaar in
verband worden gebracht, maar het leren vindt plaats via sociale middelen. (verbale instructie of
observatie)
,Sociaal leren: Een gedrag aanleren of veranderen na mondelinge instructie of blootstelling aan een ander
individu dat dat gedrag uitvoert
Vraag: Het geluid van een tandartsboor maakt je nerveus. Welk soort leerproces heeft je angst
veroorzaakt?
Associatief leren
§6.2 Niet-associatief leren brengt gewenning en sensibilisatie met zich mee
Niet-associatief leren vindt plaats wanneer je nieuwe informatie krijgt na herhaalde blootstelling aan een
enkele stimulus of gebeurtenis. De 2 meest voorkomende vormen van niet associatief leren zijn gewenning
en sensibilisatie
Gewenning/Habituation: leidt tot een afname van een gedragsreactie na herhaalde blootstelling aan een
stimulus. -> We hebben de neiging om nieuwe dingen om ons heen op te merken. Als iets niet lonend of
schadelijk is, leidt gewenning/habituation ertoe dat we het negeren.
- Gewenning/habituation is anders dan zintuigelijke aanpassing omdat je de stimulus nog steeds kunt
waarnemen je reageert er alleen niet op, omdat ze niet belangrijk zijn.
De toename van een reactie als gevolg van een verandering in iets bekends is
ontwenning/dishabituation.
- Dit proces is belangrijk in de dierenwereld.
Herhaaldelijke gewenningsproeven kunnen leiden tot een gewenningstoestand die enkele weken
aanhoudt.
Sensibilisatie/Sensitization: Leidt tot een toename van een gedragsreactie na blootstelling aan een
stimulus. De prikkels die het vaakst tot sensibilisatie leiden, zijn prikkels die betekenisvol zijn voor het dier
zoals: iets bedreigend of pijnlijks.
Over het algemeen leidt sensibilisatie tot een verhoogde gevoeligheid voor andere prikkels.
Neurobioloog Eric Kandel en collega’s hebben zeeslakken (Aplysia) gebruikt om de neurale basis van
niet-associatief leren te bestuderen. Hun bevindingen laten zien dat veranderingen in het functioneren van
de synapsen leiden tot gewenning en sensibilisatie. Voor beide soorten eenvoudig leren veranderen
presynaptische neuronen de afgifte van neurotransmitters.
- Een vermindering van afgifte leidt tot gewenning
- Een toename van afgifte leidt tot sensibilisatie
Vraag: Wat is het belangrijkste verschil tussen gewenning en sensibilisatie?
Gewenning vermindert een gedragsreactie terwijl sensibilisatie een gedragsreactie vergroot.
Hoe leren we voorspellende associaties?
Leren helpt ons adaptieve uitdagingen op te lossen door ons in staat te stellen te voorspellen wanneer
dingen samengaan. In de loop van tijd heeft iedereen geleerd dat het geluid van stromende vloeistof te
associëren met drinken.
§6.3 Klassieke conditionering is leren wat samengaat
Bij klassieke conditionering wat ook wel bekend staat als de pavloviaanse conditionering: Een vorm
van associatief leren waarbij een neutrale stimulus een reactie opwekt wanneer deze wordt geassocieerd
met een stimulus die deze reactie al opwekt. Met andere woorden je leert dat de ene gebeurtenis de
andere voorspelt.
De term pavloviaans is afgeleid van de naam van Ivan Pavlov, een Russische fysioloog die het
spijsverteringstelsel bestudeerde. Hij was geïnteresseerd in de speekselreflex -> de automatische, niet
aangeleerde reactie die optreedt wanneer een
voedselprikkel wordt aangeboden aan een hongerig dier
(inclusief de mens).
- Hij creëerde een apparaat om speeksel van
honden te verzamelen en mat hij de verschillende
hoeveelheden speeksel die ontstonden als hij
verschillende soorten voedsel in de mond van een
hond stopte.
Op een dag was hij geïrriteerd toen hij besefte dat de
honden al aan het kwijlen waren voordat ze hun eten
, proefde. -> de honden begonnen te kwijlen zodra een technicus de kamer binnen kwam of als ze de
kommen zagen waar het voedsel in kwam.
- Pavlov zag in dat deze gedragsreactie een venster was op de werkende geest. In tegenstelling tot
aangeboren reflexen is speekselvloed bij het zien van een kom of persoon niet automatisch ->
daarom moet dat antwoord verkregen zijn door ervaring.
Pavlov voerde het fundamentele onderzoek uit naar conditionering met behulp van het speekselreflex. In
deze onderzoeken wordt een neutrale stimulus gepresenteerd die geen verband houdt met de
speekselreflex.
- Bijvoorbeeld het klikken van een metronoom samen met een stimulus die de reflex op betrouwbare
wijze produceert zoals voedsel. -> De neutrale stimulus kan alles zijn wat het dier kan zien of horen
zolang het niet gewoonlijk geassocieerd wordt met gevoerd worden. -> Deze koppeling wordt een
conditioneringsproef genoemd.
- Deze conditioneringsproef wordt een aantal keer herhaald en dan komen de testproeven
o Hier wordt alleen het metronoomgeluid (klikken) weergegeven en wordt de speekselreflex
gemeten.
o Pavlov ontdekte dat onder deze omstandigheden het geluid (klikken) op zichzelf al speeksel
veroorzaakte
Pavlov noemde de speekselvloed die door voedsel wordt opgewekt de ongeconditioneerde respons
(UR): De reactie is ‘ongeconditioneerd’ omdat deze niet is aangeleerd. Het gebeurt zonder voorafgaande
training en is automatisch gedrag.
De ongeconditioneerde stimulus (VS): Een stimulus die een reactie uitlokt, zoals een reflex, zonder
voorafgaande training.
- Bijv.: Normaal gesproken leidt het eten zonder enige training tot speekselvloed (UR) voordat het
leren plaatsvindt, produceren de VS dus de UR.
Geconditioneerde stimulus (CS): Een stimulus die pas een reactie uitlokt nadat het leren/training heeft
plaatsgevonden, omdat het klikken van
de metronoom pas na de training
speekselafscheiding veroorzaakt.
- Dat wil zeggen dat voor
conditionering het klikken geen
verband houdt met
speekselafscheiding en nadat het
leren heeft plaatsgevonden, dient
het klikken als ‘signaal’ dat
voedsel op het punt staat
beschikbaar te komen.
Geconditioneerde response (CR): Een
reactie op een geconditioneerde
stimulans; een aangeleerde reactie.
- Bijv.: de verhoogde
speekselafscheiding die alleen
optreedt wanneer de
conditioneerde stimulus (CS)
wordt gepresenteerd.
In het geval van Pavlovhonden, zowel de
CR als de UR waren kwijlend. De CR en
de UR zijn echter niet altijd identiek. De
CR is meestal zwakker dan de UR. Met
andere woorden het metronoomgeluid
produceert minder speeksel dan voedsel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daphnevangemert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 60434 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen