Samenvatting PdB 3 – blok 3 Isabel Endedijk © 2023
Psychologie de Basis 3 – Samenvatting blok 3
W1 Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en Psychologische wetenschap
Kernvraag 1.2 Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de psychologie?
Biologisch perspectief het psychologische perspectief dat de oorzaken van gedrag zoekt in
het functioneren van de genen, de hersenen, het zenuwstelsel en hormoonstelsel. Het
vroegere biologische perspectief ging vooral over de geest via het lichaam bestuderen. In het
heden is dat anders, nu is het perspectief zo dat je geest een product is van je
persoonlijkheid, gevoelens, gedrag etc.
Subcategorieën zijn:
Neurowetenschappen onderzoek van hersenen op biologisch niveau, gericht op
begrippen van hoe de hersenen gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn,
herinneringen en andere mentale processen creëren.
Evolutionaire psychologie een relatief nieuw specialisme in de psychologie dat gedrag
en mentale processen beschouwt op basis van hun genetische aanpassingen aan
overleving en voorplanting.
Cognitief perspectief een van de belangrijkste psychologische perspectieven, waarbij de
nadruk ligt op neutrale processen, zoals leren, geheugen, perceptie en denken als vormen
van informatieverwerking.
1
,Samenvatting PdB 3 – blok 3 Isabel Endedijk © 2023
In de moderne cognitieve psychologie ligt de nadruk op cognitie (aandacht, waarnemingen,
interpretatie, verwachtingen, overtuigingen, herinneringen etc.). Er worden veel
experimenten gedaan in het lab en moderne technieken worden gebruikt zoals computers,
brain imaging en eye-tracking.
Hier zijn ook subcategorieën:
Structuralisme historische stroming die de basisstructuren van de geest en de
gedachten trachtte te ontrafelen. Structuralisten zochten de elementen van de bewuste
ervaring.
Functionalisme historische stroming die meenden dat psychische processen het best
begrepen kunnen worden in het licht van adaptieve nut en functie.
Gestaltpsychologie historische stroming die probeerde te vertellen dat er meer was
dan de kleine stukjes, er is iets wat het ins ons hoofd en geheel maakt. Bijvoorbeeld een
deel van een tekening die je hersenen vanzelf in een geheel maakt.
Behavioristisch perspectief een psychologische invalshoek die de bron van onze
handelingen zoekt in stimuli vanuit de omgeving, in plaats va innerlijke mentale processen.
De onderzoekers die hierbij hoorde hadden kritiek op de ‘subjectieve’ psychologie en
wouden dat er meer aandacht ging naar gevoelens en interpretatie. Hieronder valt ook
klassieke en operante conditionering.
Perspectieven vanuit de gehele persoon (“whole person”) een aantal psychologische
perspectieven die draaien om een globaal inzicht in de persoonlijkheid, waaronder de
psychodynamische psychologie, humanistische psychologie en psychologie van
karaktertrekken en temperament.
Subcategorieën zijn:
Psychodynamische psychologie persoonlijkheid en psychische stoornissen komen
voort uit processen in het onbewuste.
Humanistische psychologie psychologie moet de nadruk leggen op menselijke groei
en potentieel in plaats van op psychische stoornissen.
Psychoanalyse een benadering van de psychologie die is gebaseerd op de
veronderstellingen van Freud, die de nadruk legt op de onbewuste processen. De term
verwijst zowel naar Freuds psychoanalytische theorie als naar zijn psychoanalytische
behandelmethode.
Psychologie van karaktertrekken en temperament een psychologisch perspectief dat
gedrag en persoonlijkheid ziet als de producten van fundamentele psychologische
kenmerken.
BELANGRIJK HET VERSCHIL TUSSEN GESTALTPSYCHOLOGIE EN PSYCHODYNAMISCH: bij
gestaltpsychologie gaat het over het geheel van het bewustzijn en bij psychodynamisch gaat
het over de gehele mens.
Ontwikkelingsperspectief volgens dit perspectief is psychologische verandering het gevolg
van een interactie tussen de erfelijkheid die in onze genen zijn vastgelegd en de invloed van
onze omgeving. Wat levert het grootste aandeel bij het bepalen van wie we worden, nature
of nuture (erfelijkheid of omgeving)?
2
, Samenvatting PdB 3 – blok 3 Isabel Endedijk © 2023
Sociocultureel perspectief perspectief in de psychologie dat de nadruk legt op het belang
van sociale interactie, sociaal leren en cultureel perspectief. Vanuit deze invalshoek
verdiepen socioculturele of cross-culturele psychologen zich in onderwerpen als aardig
vinden, liefhebben, vooroordelen, agressie, gehoorzaamheid en conformisme.
Hieronder valt ook:
Cultuur een complexe mix van taal, opvattingen, gewoonten, waarden en tradities
die wordt ontwikkeld door een groep mensen en die wordt gedeeld met andere in
dezelfde omgeving.
Cross-cultureel psycholoog dit is een psycholoog die zich bezigheid met de
manieren waarop psychologische processen verschillen tussen mensen van
verschillende culturen. De beoordelen de ‘wetten’ van de psychologie opnieuw aan
de hand van andere culturele en etnische normen.
Holisme visie die de totaliteit altijd belangrijker vindt dan de som der delen. Het richt zich
op het observeren van hoe alle verschillende delen van de mens samenwerken, zonder ze op
te splitsen.
3
