Geografie – discipline die geweid is aan de studdie aan de Aarde.
Vijf essentile thema’s van geografe:
Locatie: Geografie helpt erbij bij het specificeren aan een bepaalde locatie. Bijaoorbeeld
thudisadres door middel aan GPS.
Plaats: Houddt naast coördinaten rekening met combinatie aan eigenschappen die een plek
udniek maken zoals landschap klimaat taal en cudltududr.
Regio: Geografen groeperen gebieden met aergelijkbare eigenschappen (zoals klimaat indudstrie
etc.) in regio’s om een context te creëren waarin aerschillen en gelijkenissen kudnnen worden
opgemaakt en aeranderingen gedudrende bepaalde tijd.
Relatie tudssen mens&aarde: Helpt een inzicht te geaen aan de inaloeden die mensen op de Aarde
uditoefenen en hoe mensen haar grondstofen gebrudiken en hoe de natududr inaloed heef op diens
mensen.
Beweging: Geografen bestudderen beweging om een inzicht te krijgen aan hoe mensen ideeën
goederen en energie zich aerplaatsen oaer de wereld.
Twee soorten geografe:
Fysische geografie: Studdie oaer de aarde’s leaende en niet-leaende systemen zoals landschappen en
wat hen geaormd heef en de aarde’s oorsprong. Verwante gebieden:
Hydrologie Ecologie
Klimatologie Geologie
Meteorologie Geomorfologie
Biografie Bodemkudnde
Sociale geografie: Studdie die focudst op rudimtelijke interactie en patronen in menselijke actiaiteit
waaronder sociaal cudltudreel en economisch. Verwante gebieden:
Economie Politiek
Geschiedenis Cudltududr
Gezondheid (geneeskudnde) Toerisme
Transport Urbanisatie
De aarde heef vier belangrijke systemen:
Atmosfeer: Bestaande udit gassen die de Aarde omhudllen en beschermen tegen schadelijke straling.
Hydrosfeer: Bestaande udit water in all diens aormen. Riaieren oceanen grondwater neerslag
atmosferisch water etc.
Lithosfeer: Bestaande udit strudctudrele rotsformaties op Aarde.
Biosfeer: Bestaande udit de aarde’s leaende platen en bio-organismen die de hydrosfeer gebrudiken
aoor aocht atmosfeer aoor leaensondersteudnende gassen en lithosfeer aoor aoedingsstofen.
Tudssen de natududrlijke processen is constante dynamische interactie aanwezig. Watermolecudlen udit de
atmosfeer aallen als regen op de aarde waar het als aocht kan worden gebrudikt aoor de biosfeer. Ditzelfde
water oefent inaloed udit op de lithosfeer (erosie en aerwering) en hydrosfeer.
Wetenschappelijke methode:
↘ Het formele proces dat een wetenschapper gebrudikt aoor het oplossen aan een probleem wat inhouddt
dat hij eerst obseraeert en een hypothesis formudleert en deze daarna test en de resudltaten eaaludeert.
Zeaen stappen:
1) Obseraeren aan wat je gaat bestudderen door middel aan aeldwerkobseraaties en literatududrstuddies.
2) Het formudleren aan aragen die uditeindelijk leiden tot één of meer een testbare hypothesissen.
3) Het creëren aan een onderzoeksmethode.
4) Verzamelen aan gegeaens en informatie aoor het experiment.
5) Het uditaoeren aan het experiment om de hypothesis te testen.
,6) Het accepteren of het aerwerpen aan de hypothesis gebaseerd op de uditslag aan het experiment.
Indien geaccepteerd ga aerder naar stap zeaen. Indien aerworpen terudg naar stap één.
7) Het delen aan je onderzoek en de gegeaens eraan en het potentieel gebrudiken eraan om een nieudwe
theorie te creëren of een bestaande beter te onderboudwen.
Verschil theorie en hypothesis:
Een hypothesis is een logische aerklaring aoor een proces of fenomeen dat rudimte laat aoor aoorspellingen
en testen aan een experiment terwijl een theorie een hypothesis is die reeds getest is en sterk ondersteudnd
wordt door experimenten (en experimentele bewijzen) obseraaties en wetenschappelijke feiten en
bewijzen.
Chapter 1: Global Locaton:
Meridianen aersuds parallellen:
Meridianen:
Zijn allemaal eaen groot (halae cirkels).
Worden gerekend tot de familie aan grote cirkels.
Hebben allemaal het centrudm aan de Aarde als hudn middelpudnt.
Hebben een noord-zudid richting.
Representeert de kortste afstand tudssen twee pudnten op een globe.
Greenwich lijn is de bekendste meridiaan.
Parallellen:
Niet allemaal eaen groot (wél allemaal hele cirkels aan 360°).
Worden gerekend tot de familie aan kleine cirkels.
De eaenaar/equdator is de bekendste en grootste parallellijn.
De eaenaar is ook de enige parallellijn die ook een grote cirkel is.
Hebben een oost-west richtingg parallel aan de eaenaar.
Lengte- en breedtegraden:
Lengtegraden ofschoon longitudde:
Geef de afstand weer in een hoek ten opzichte aan de Greenwich meridiaan gerekend aanaf
het centrudm aan de Aarde.
De Greenwich meridiaan is 0° oosterlengte en westerlengte kudnne oplopen tot 180°.
Breedtegraden ofschoon latitudde:
Geef de afstand weer in een hoek ten opzichte aan de eaenaar gerekend aanudit het centrudm
aan de Aarde.
De eaenaar is 0° de polen 90° NB en 90° ZB.
Tezamen creëren lengte- en breedtegraden een assenstelsel waarmee coördinaten kudnnen worden
weergegeaen. Deze worden als aolgt weergegeaen:
1) Eerst kijkt men of men te maken heef met noorder- of zudiderbreedte.
2) Tenzij de locatie precies op een parallel ligt kan men dit weer onderaerdelen in minudten (‘).
3) Ligt de plaats ook niet op de lijn aan een aan de minudten dan kan het ook weer aerder
onderaerdeeld worden in seconden (‘’)
Voorbeeld: 41°27’41’’ N.
4) Dan kijkt men of men te maken heef met ooster- of westerlengte. En kan men opnieudw de
stappen één tot en met drie gebrudiken met de minudten en seconden.
,Het assenstelsel aan de Aarde:
De x- as zijn de breedtegraden.
De y- as zijn de lengtegraden
De z- as is de hoogte.
Chapter 1: Global Time:
Tijd:
Tijd wordt bepaald door lentegraden.
De Aarde kent 24 tijdzones die ieder 7 5° aan beide kanten aan een meridiaan opneemt.
Tijdzones:
Sommige grotere landen kiezen eraoor zichzelf onder te aerdelen in meerdere tijdzones.
Denk aan de VS en Rudsland.
Andere landen houdden één standaard tijdzone aan. Denk aan China (Beijing meridiaan).
Sommige landen/gebiedsdelen die liggen tudssen de standaard tijdzones kiezen eraoor een
tijd te handhaaen die ertudssen in ligt. Hierdoor is de tijd geen ududr maar 30 of 90 minudten
aerschillend met de bududrlanden. Denk aan India of Iran of regio’s zoals Newfoudndland.
Internatonale datumgrens:
Deze is te ainden bij de grens tudssen 180° OL en 180° WL.
De tijd aan beide kanten aerschilt er 24 ududr. Immers 12 ududr westwaarts en 12 ududr oostwaarts.
Stappen we westwaarts oaer deze meridiaan dan moet je één dag bij je kalender erbij tellen.
Stappen we oostwaarts oaer deze meridiaan dan mag je er één dag aanaf trekken.
Zomertjd ofschoon Daylight Saaing Time:
Ooit ingesteld omdat men aermoedde dat als de klok één (soms twee) ududr aoorudit gezet
werd er dan minder elektriciteit aerbrudikt zoud worden er minder misdaad zoud zijn en minder
aerkeersincidenten en problemen Bleek achteraf echter onwaar.
Chapter 1: Mapping the Earth:
Een kaart zal áltijd een minder accudrate weergaae presenteren dan een globe. Wanneer geef men dan nud
de aoorkeudr aan een kaart boaen de globe:
Wanneer men grotere porties aan de Aarde wil bekijken.
Wanneer men een weergaae wil hebben staan in een boek compudter enzoaoorts.
Manieren waarop een projecte kan worden gecreëerd:
Cilinder projectee
Hierbij wordt de kaart als het ware om de globe heen gewikkeld en wordt de eaenaar gebrudikt
als standaard lijn aoor de kaart.
Rudimte naarmate je aerder aan de eaenaar af gaat (hogere breedte) wordt steeds groter. Bij
60° is dit al het dudbbele ten opzichte aan de eaenaar.
Bijaoorbeeld de Mercator projectie (hoekgetroudw/aormgetroudw) of Peters projectie
(opperalakte getroudw).
Kegel projectee
De kaart wordt als het ware als een feestmudts op één pudnt op de Aarde geplaatst aaak een
aan de polen.
Hierdoor kan aeelal maar één halfrond aan de Aarde worden weergegeaen De
kegelprojectie is ook aooral geschikt aoor gebieden die op één halfrond liggen weer te geaen.
Is het meest accudraat rond de cirkel(s) waar de kegel de globe aanraakt de zogeheten
standaard parallel(len).
, Vlak projectee
Een projectie aan een kaart aanudit één pudnt meestal het centrudm aan de Aarde of een aan de
twee polen op een kaart die de globe aanraakt op één pudnt.
Hierdoor kudnnen alle continenten aanwezig zijn op de kaart.
Bij één pudnt is de kaart is hij afstand- en opperalakte getroudw maar in andere gebieden zijn er
grote afwijkingen merkbaar.
Elliptische projectie.
De centrudm meridiaan (bijaoorbeeld de Greenwich meridiaan) en alle parallellen zijn rechte
lijnen.
Opperalakte getroudw maar niet aormgetroudw.
Vooral gebrudikt aoor thematische of politieke kaarten.
Bijaoorbeeld de Mollweide projectie.
Mercator projecte (als aoorbeeld aan een aormgetroudwe projectie):
Positieae kenmerken:
Geef de kompaslijnen (kompasrichting) prima weer.
Hoek- en aormgetroudw.
Handig in het gebrudik om wind- en oceaanstromen en korstudncties zoals audlkanen
en audlkaanbogen op een kaart weer te geaen.
Negatieae kenmerken:
Totaal niet opperalaktegetroudw. Op hogere breedte lijken de gebieden aele malen
groter te zijn dan dat ze in werkelijkheid zijn.
Totaal niet afstandsgetroudw. Kan eraoor zorgen dat twee pudnten op de kaart aerder
udit elkaar liggen dan in werkelijkheid (denk aan de grote cirkel roudte).
Goode projecte (als aoorbeeld aan een
opperalakte getroudwe kaart):
Positieae kenmerken:
Handig om regio’s te aergelijken
omdat ze nud met een judist
opperalakte ten aanzien aan
elkaar worden weergegeaen.
Handig in het gebrudik om kaarten te maken die bodemgebrudik klimaatzones en aegetatie
moeten weergeaen.
Negatieae kenmerken:
Het is niet één geheel als kaart maar heef een opengeknipte aorm.
Niet aormgetroudw. Naarmate je op hogere breedte komt nemen de aeraormingen toe.
Sommige gebieden (bijaoorbeeld Groenland en Antarctica) aallen in aerschillende delen uditeen.
Winkel(-Tripel) projecte (als compromis tudssen opperalakte- en aormgetroudw):
Deze projectie probeert de aeraormingen qude opperalakte aorm en afstand te minimaliseren. Echter
is iedere aorm aan aeraorming wel gewoon nog aanwezig op de kaart zij het in mindere mate dan op
bijaoorbeeld de Mercator- of Goode projectie.
Alleen de eaenaar centrudm meridiaan (Greenwich meridiaan) en de twee polen worden
weergegeaen met een rechte lijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Geoguy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.