Samenvatting
Samenvatting Klinische psychologie 2 deel 3 (ho 9 t/m 17,19,20)
- Instelling
- Open Universiteit (OU)
Samenvatting van het boek, deel 3. Hoofdstuk 9 t/m 17, 19 en 20. Tentamenstof klinische psychologie 2 (Open Universiteit)
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 41 pagina's
Voorbeeld 5 van de 41 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Open universiteit | 2023-2024,Inhoudsopgave
9. Angststoornissen.....................................................................................................................................4
9.1 Diagnostiek........................................................................................................................................4
9.2 Behandeling.......................................................................................................................................4
9.3 Paniekstoornis....................................................................................................................................6
9.4 Agorafobie.........................................................................................................................................6
9.5 Sociale-angststoornis.........................................................................................................................6
9.6 Specifieke fobie..................................................................................................................................7
9.7 Gegeneraliseerde-angststoornis (GAS)..............................................................................................7
10. Stemmingsstoornissen...........................................................................................................................8
10.1 Depressieve stoornissen..................................................................................................................8
10.2 Diagnostiek en behandeling van de depressieve stoornis................................................................9
10.3 Bipolaire-stemmingsstoornissen....................................................................................................10
10.4 Diagnostiek en behandeling van de bipolaire-stemmingsstoornis.................................................11
11. Posttraumatische-stressstoornis..........................................................................................................11
11.1 Een beeld van PTSS........................................................................................................................11
11.2 Anamnese bij een vermoeden van PTSS........................................................................................12
11.3 Diagnostiek....................................................................................................................................12
11.4 Behandeling...................................................................................................................................13
11.5 Welke PTSS-therapievormen zijn evidence-based.........................................................................13
12. Dissociatieve stoornissen.....................................................................................................................14
12.1 Trauma en dissociatie.....................................................................................................................14
12.2 DSM-5 dissociatieve stoornissen....................................................................................................14
12.2.1 Classificatie van dissociatieve stoornissen..................................................................................14
12.2.2 Prevalentie..................................................................................................................................15
12.3 Vaststellen......................................................................................................................................15
12.4 Behandeling...................................................................................................................................16
13. Psychotische stoornissen.....................................................................................................................17
13.1 Klinisch beeld van een psychose....................................................................................................17
13.2 Clinical staging...............................................................................................................................18
13.3 Diagnostiek....................................................................................................................................18
13.4 Diagnostiek per fase.......................................................................................................................19
, 13.5 Behandeling...................................................................................................................................20
14. Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen..............................................................................21
14.1 Klinisch beeld.................................................................................................................................21
14.2 Etiopathogenese............................................................................................................................22
14.3 Diagnostiek....................................................................................................................................23
14.4 Behandeling...................................................................................................................................24
15. Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen.........................................................24
15.1 Oppositioneel-opstandige stoornis (OOS)......................................................................................24
15.2 Periodiek-explosieve stoornis (PES)................................................................................................25
15.3 Normoverschrijdend-gedragsstoornis (NG)...................................................................................25
15.4 Antisociale-persoonlijkheidstoornis (ASP)......................................................................................26
15.5 Pyromanie......................................................................................................................................27
15.6 Kleptomanie...................................................................................................................................27
16. Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen....................................................................................27
16.1 Wat is verslaving? Een korte geschiedenis.....................................................................................27
16.2 Hoe raakt iemand verslaafd?.........................................................................................................28
16.3 Screening en diagnostiek...............................................................................................................28
16.4 Interventies....................................................................................................................................29
17. Persoonlijkheidsstoornissen................................................................................................................30
17.1 Klinisch beeld.................................................................................................................................31
17.2 Diagnostiek....................................................................................................................................31
17.3 Van diagnostiek naar indicatiestelling............................................................................................32
17.4 Behandeling...................................................................................................................................32
19. Somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen......................................................................34
19.1 Van de DSM-IV-TR naar de DSM-5.................................................................................................34
19.2 Classificatie, diagnostiek en prevalentie........................................................................................35
19.3 Transdiagnostische instandhoudende factoren..............................................................................36
19.4 Behandelingen en effecten............................................................................................................37
20. Eetstoornissen....................................................................................................................................38
20.1 Voedings- en eetstoornissen..........................................................................................................38
20.2 Cross-over en transdiagnostiek......................................................................................................39
20.3 Diagnostiek en differentiële diagnostiek........................................................................................39
20.4 Behandeling...................................................................................................................................40
, 9. Angststoornissen
1 op 5 krijgt last van een angststoornis in zijn leven. Helft daarvan is langdurig.
Seperatieangststoornis: heftige angst gescheiden te worden van huis en/of belangrijke anderen.
Selectief mutisme: zeldzame stoornis die zich uit in het niet kunnen spreken in sociale situaties waarin
dat wel vereist is, terwijl men in andere situaties wel in staat is tot spreken.
Voor beide nog geen goed onderzochte behandeling.
9.1 Diagnostiek
Gestructureerde klinische interviews zoals Structured Clinical Interview for DSM-IV-TR Axis-I disorders
(SCID-I) of Anxiety Disordes Interview Schedule for DSM-IV (ADIS-IV). Criteria bevragen door
screeningsvraag en stoornisspecifieke vragen.
Zelfrapportagevragenlijsten geschikt om voortgang van de behandeling in kaart te brengen (pagina 188
voor een lijst met zelfrapportagevragenlijsten).
9.2 Behandeling
Bij specifieke fobie is exposuretherapie de voorkeur, bij paniekstoornis een combinatiebehandeling. Bij
alle overige kan zowel medicamenteuze als psychologische behandeling. CGT eerste voorkeur, specifiek
exposuretherapie.
9.2.1 Farmacotherapie
Antidepressiva eerste keuze bij angststoornissen. Vooral SSRI’s (normaliseren van de neurotransmissie
van het serotoninesysteem, waardoor ontregeling van neurotransmittersystemen die betrokken zijn bij
angstreacties wordt opgeheven). En SNRI’s (serotonine-norepinephrineheropnameremmers). Voorkeur
voor SSRI en SNRI boven TCA en MAO-remmers vanwege minder bijwerkingen en bij overdosering
minder gevaarlijk.
9.2.2 Psychologische behandeling: cognitieve gedragstherapie
Registratieopdrachten voor problematisch gedrag, emoties of situaties. Doel 1. Beeld van de aard en
frequentie van de problemen en van de omstandigheden 2. Gegevens voor casusconceptualisatie
Registratie leidt op zichzelf al tot afname van angst en/of probleemgedrag
Betekenisanalyse (BA): problematische situaties en emoties worden geanalyseerd. Klassiek
leerparadigma, ontstaan van samenhangen tussen oorspronkelijke neutrale /geconditioneerde stimuli
(CS) en betekenisvolle/unconditioned stimulus (US). Aanname dat CS door bepaalde leerervaringen
(unconditioned response) UR een specifieke betekenis krijgen en daarmee de geconditioneerde reactie
(CR) oproept.
Sequentiële verband: een situatie of gebeurtenis voorspelt een andere situatie of gebeurtenis.
CS leidt tot CR door US/UR. Bij de meeste angststoornissen. Interventies gericht op herevaluatie
van de US/UR (cognitieve herstructureringstechnieken of EMDR)
Referentiële verband: een situatie (CS) activeert een herinnering aan een eerdere gebeurtenis.
Representatie van US/UR roept CR op. Door eraan te denken maar ook globale kennis tot
zelfbeeld. CS kan ook gelijkgesteld worden aan US/UR (kritiek krijgen (ik)/waardeloos voelen
(ben)). Exposure interventies.
, Functieanalyse: de negatieve gevolgen van dat gedrag analyseren. Operant leerparadigma, factoren die
bepalen of onder bepaalde omstandigheden (discriminatieve stimuli, Sd) gedrag (operant, R) optreedt of
juist afneemt (Sr-pos of Sr-neg).
Vermijding: passieve vermijding (voorkomen) of actieve vermijding (vluchten)
Veiligheidsgedrag: gericht op voorkomen van het optreden van de gevreesde ramp als
confrontatie niet vermijden kan worden
Tabel van meest voorkomende CGT interventies bij angststoornissen op pagina 192
9.2.3 Cognitieve herstructureringstechnieken
Gericht op correctie van verstoorde informatieverwerking.
Verbale interventies: socratisch dialoog
Aanzetten tot gedragsverandering: exposure. Idealiter direct mee starten, maar in de praktijk
worden eerst verbale interventies ingezet voor het onderzoeken van de angst en daarna pas
gedragsinterventies
Exposure (in vivo): best onderzochte interventie bij behandeling van angststoornissen. Doel is
disfunctionele verwachtingen (US/UR) over het optreden van negatieve gebeurtenissen te ontkrachten
zodat angstreactie (CR) afneemt. Oorspronkelijke kennis over de CS blijft bestaan maar er wordt een
nieuwe CS – non US/UR – associatie gevormd. Sequentiële relaties.
Exposure in vivo (specifieke situaties), interoceptieve (lichamelijke sensaties), imaginaire
exposure (beelden, gedachten, gevoelens)
Inhibitoir leren: terugdringen van de negatieve kennis (oorspronkelijke kennis over de CS, deze blijft
bestaan)
Habituatie: angstreductie
Extinctie: disconfirmeren van de verwachtingen van de patiënt (exposure)
Within session habituation: de angst hoeft tijdens exposure niet te dalen omdat patiënten niet worden
blootsgesteld aan de angst maar aan de stimuli (CS) die gevoelsmatig de voorspeller zijn van de
gevreesde gebeurtenissen (US/UR) en daardoor angst (CR) oproepen
Waarom stapsgewijs doorlopen van angsthiërarchie onverstandig is:
1. Disconfirmatie van angstige verwachtingen, waardoor de angst afneemt (extinctie), is gevoelig
voor context waarin ervaringen worden opgedaan.
2. Er moet geen verband worden aangeleerd tussen een laag angstniveau en ‘veiligheid’
Responspreventie: patiënten wordt gevraagd veiligheidsgedrag (R) achterwege te laten, om te
voorkomen dat de patiënt het uitblijven van de gevreesde ramp (US/UR) toeschrijft aan eigen
maatregelen. Samen met exposure zodat dergelijk gedrag niet wordt gereduceerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lindapolstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83430 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen