100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Historische Context 'De Republiek' - Samenvatting €2,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Geschiedenis

Samenvatting

Historische Context 'De Republiek' - Samenvatting

3 beoordelingen
 3 keer verkocht

Volledige samenvatting van de Historische Context (VWO, Geschiedenis) "De Republiek". Samenvatting van de Historische Context "De Republiek": Oorzaken, aanleiding, verloop en gevolgen van De Opstand in de Nederlanden. Tevens is de Gouden Eeuw op het gebied van handel opgenomen. Dit document bevat...

[Meer zien]
Laatste update van het document: 6 jaar geleden

Voorbeeld 2 van de 19  pagina's

Document informatie

  • Nee
  • H5 §3 4, h6 §1 §2. tevens wordt van feniks "historische contexten" h1 (de republie
  • 22 september 2018
  • 11 november 2018
  • 19
  • 2018/2019
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (276)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (4938)

3  beoordelingen

review-writer-avatar

Door: anne-185741 • 1 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: marlotwamelink • 4 jaar geleden

review-writer-avatar

Door: SamBlokland • 4 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
mvstudent

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Geschiedenis VWO
Samenvatting Historische Context ‘De Republiek’


HISTORISCHE CONTEXT 1 – DE REPUBLIEK
SAMENVATTING GESCHIEDENIS (6) VWO
Methode: “Feniks”

Introductie
Deze samenvatting is een samenvatting in chronologische volgorde van de Opstand in de Republiek
der Zeven Verenigde Nederlanden (Historische Context 1) en de daaraan voorafgaande en daarop
volgende periode. In de tekst worden een aantal verwijzingen en verbanden naar andere tekstdelen
aangegeven, omdat het niet mogelijk is de geschiedenis enkel chronologisch samen te vatten.

In deze samenvatting zijn tevens de volgende paragrafen uit ‘Feniks, Overzicht van de
Geschiedenis’ opgenomen: H5 §3, H5 §4, H6 §1, H6 §2.




Paragraaf 1 – Waardoor brak er in de Republiek een Opstand uit?
I. Bijbehorende Kenmerkende Aspecten
 De opkomst van een stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
In de vijftiende en zestiende eeuw werd in de Nederlanden de positie van de stedelijke burgerij
sterker door de opbloei van handel en nijverheid. Privileges werden door de landsheer
toegekend in ruil voor de belastingafdrachten. Karel V veranderde dit met zijn beleid, tot
ongenoegen van de adel.
 Het begin van staatsvorming en centralisatie.
Karel V centraliseerde het Nederlandse bestuur met de invoering van de drie collaterale
raden. Ook de Tiende Penning, zoals ingevoerd door de Hertog van Alva is een voorbeeld van
centralisatie.
 De protestantse reformatie, die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.
 Het streven van vorsten naar absolute macht.

II. De oorzaken van de Opstand
De oorzaken van de Opstand zijn in drieën op te splitsen:
A. Politiek: centralisatie, verlies van privileges voor adel en steden.
B. Religieus: kettervervolging (als reactie op en oorzaak van de Reformatie)
C. Economisch: slechte periode en de 10e Penning van Alva (belasting)

A. Politiek (vanaf 1500) (Overzicht GS §5.4, Hist. Context. §1.1)
In de vijftiende en zestiende eeuw werd in de Nederlanden de positie van Karel V
de stedelijke burgerij sterker door de opbloei van handel en nijverheid. 1500 Geboren
Privileges werden door de landsheer toegekend in ruil voor de 1515 Heer der
belastingafdrachten. In 1515 werd Karel V de landsheer van Nederland. Nederlanden
Karel V wenste zo veel mogelijk beslissingen zelf te nemen, waardoor 1516 Koning van Spanje
zijn bestuur vaak inefficiënt was. 1519 Keizer Heilige
Roomse Rijk
Vijanden van Karel V: 1555 Karel V treed af
- Frankrijk: dit land vreesde ervoor omsingeld te worden door het Heilige 1558 Overleden
Roomse Rijk, wat leidde tot oorlogen.
- Protestanten: Karel V was overtuigd van de katholieke leer en moest dus niets van de protestanten of
de Reformatie hebben ( zie B. Religieus)
- Turken: Met de groei van het Osmaanse Rijk tot aan Wenen werden de Turken een dreiging voor
Karel V.

, Geschiedenis VWO
Samenvatting Historische Context ‘De Republiek’

Het bestuur van Karel V moest dus efficiënter. In de Nederlanden (huidig NL én BE) gebeurde dit
door de Nederlandse gewesten los te maken van het Heilige Roomse Rijk en afzonderlijk te
organiseren: de gewesten vormden een ‘Kreits’, een groep regionale staten. Karel vestigde in Brussel
een centraal bestuursapparaat met drie raden: De collaterale raden
1531: De collaterale raden: centrale bestuursorganen voor de Nederlanden, hadden als taak het bijstaan
van de keizer met advies. De raden hadden een tweeledig doel:
- Uitschakelen van de adel (de macht van de adel werd verminderd doordat in de Geheime Raad en de
Raad v. Financiën vooral ambtenaren zitten, de Raad v. State was vooral om de adel tevreden te
houden).
- Centralisatie van het bestuur.




Figuur 1. Het bestuur van de Nederlanden na 1531.

Globaal gezien kan worden gesteld dat de noblesse d’épée (adel van de degen, de edelen) steeds meer
werd verdrongen door de noblesse de robe (adel van de toga, de ambtenaren). Dit geldt ook binnen de
gewesten: Hoge edelen waren vaak binnen één of meerdere gewesten stadhouder: plaatsvervanger van
de landheer. Vanwege de aanwezigheid van de Collaterale Raden in Brussel, moesten de edelen steeds
vaker in Brussel aanwezig zijn om staatszaken te regelen of de keizer te helpen. Het lokale bestuur
werd dan overgenomen door de Gewestelijke Hoven, die direct onder invloed stonden van de Grote
Raad (een gecentraliseerde institutie).

 Het verlies van aanzien en macht leidde tot ontevredenheid onder de adel, dit is een eerste oorzaak
van de Opstand in de Nederlanden.

B. Religieus (Overzicht GS §5.3+ §5.4, Hist. Context. §1.1)
Discussies over de manier van geloven hebben in het begin van de 16 e eeuw tot een splitsing van de
Rooms-Katholieke kerk geleid. De protestantse boodschap werd verspreid via nieuwe media: het
pamflet en het boek.

Algemeen: In de Middeleeuwen was de invloed van de kerk op het dagelijks leven enorm. De kerk
bestreed mensen die van de kerkelijke leer afweken als ketters. De inquisitie vervolgde hen.
 Wycliffe: “De bijbel is de bron van oprecht geloof”  Ter dood veroordeeld, maar ontkomen.
 Johannes Hus: “Niet de paus, maar Christus staat aan de basis van het geloof”, kritiek op het
verkopen van ambten en aflaten. Hus vond dat de gelovigen de Bijbel in de volkstaal moesten
konden lezen.  Vermoord middels de brandstapel
 Geert Grote: “Oprecht en sober geloven, vanuit een diepe geloofsoverweging”  Moderne
Devotie.
 Erasmus: vroeg zich af of het Vulgaat wel een juiste vertaling was van de oorspronkelijke
teksten.  Antwoord: nee.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mvstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69252 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€2,99  3x  verkocht
  • (3)
In winkelwagen
Toegevoegd