Dit is een samenvatting van het eerste deeltentamen van Epidemiologie en Biostatistiek II. In deze samenvatting komt alle leerstof uit de colleges en uit de literatuur aan bod. Ook komt alle relevante informatie uit Epidemiologie en Biostatistiek I aan bod, waardoor dit eigenlijk een 2-in-1 samenva...
Onderzoeksdesigns
Observationeel onderzoek:
- Case-control onderzoek
o Retrospectief
- Cohort onderzoek
o Retrospectief
o Transversaal
o Prospectief
- Nested case-control onderzoek
Experimenteel onderzoek (RCT): prospectief
- Cross over trial: de proefpersonen worden gebruikt als hun eigen controle persoon,
doordat de helf van de proefpersonen eerst de interventie en dan de controle krijgt en
de andere helf eerst de controle en dan de interventiee
Soorten variabelen
- Continu: variabelen die in theorie een oneindig aantal waarden kunnen aannemen
- Dichotoom: variabelen die twee waarden kunnen aannemen
- Categoriaal: variabelen die meer dan twee waarden kunnen aannemen, maar niet
oneindig
o Ordinaal: in de verschillende waarden zit een volgorde
o Nominaal: in de verschillende waarden zit geen volgorde
Efect- en associatiematen
Efectmaten
- Prevalentie: het aantal gevallen
aantal gevallen
o Prevalentie=
totaal
- Cumulatieve incidentie: het aantal nieuwe gevallen in een bepaalde periode (bruikbaar
bij een cohort)
aantal nieuwe gevallen
o Cumulatieve incidentie=
aantal personen at risk
- Incidentiedichtheid: een maat voor de snelheid waarmee nieuwe gevallen in de
populatie ontstaan in een bepaalde tijdsperiode (bruikbaar bij een dnnamische
populatie)
nieuwe ziektegevallen
o Incidentiedichtheid=
totale persoonstijd at risk
o Persoonstijd: de som van de tijd dat de proefpersonen zijn gevolgd
Associatematen
- Odds Ratio: de verhouding tussen twee oddse Een odds is de verhouding tussen de
waarschijnlijkheid dat een gebeurtenis voorvalt en de waarschijnlijkheid dat deze niet
voorvalte
a/b
o ¿=
c /d
, o Uitkomsten
OR > 1: verhoogd risico
OR = 1: geen associatie
OR < 1: verlaagd risico
o Altijd hoger dan het RR, goede schater van RR als prevalentie van de
uitkomstvariabele lager is dan 5%
- Relatief risico: de mate van de waarschijnlijkheid dat er een efect optreedt in de
blootgestelde groep ten opzichte van de niet blootgestelde groepe
CI geëxponeerd
o RR=
CI niet −geëxponeerd
o Uitkomsten
RR > 1: risicotoename
RR = 1: geen verschil
RR < 1: risicoafname
- Risicoverschil: Verschil tussen het risico op een bepaalde uitkomst in de blootgestelde en
in de niet-blootgestelde groep
o RR=CI geëxponeerd −CI niet− geëxponeerd
o Uitkomsten
RV > 0: risicotoename
RV = 0: geen verschil
RV < 0: risicoafname
Afgeleiden van associatematen
- Atributieve proportie onder de geëxponeerden: het percentage van de beoogde
uitkomst dat daadwerkelijk veroorzaakt is door de determinant in de geëxponeerde
groep
RV
o APe=
p geëxponeerd
RR−1
o APe=
RR
- Atributieve proportie onder de totale populatie: het percentage van de beoogde
uitkomst dat daadwerkelijk veroorzaakt is door de determinant in de totale populatiee
p geëxponeerd ∗(RR−1)
o APt=
p geëxponeerd ∗( RR−1 ) +1
- Number needed to treat: het aantal personen dat blootgesteld moet worden aan de
determinant om eenmaal extra de beoogde uitkomst te bewerkstelligen
1
o NNT =
RV
Welke maten horen bij welke onderzoeksdesigns?
- Case-control:
o Odds Ratio
- Tranversaal cohortonderzoek:
o Prevalentie
o Odds Ratio
- Prospectief cohort onderzoek:
, o Cumulatieve incidentie
o Incidentiedichtheid
o Odds Ratio
o Risicoverschil
o Relatief risico
o Atributief risico onder de geëxponeerden
o Atributief risico onder de totale populatie
- Experimenteel onderzoek:
o Cumulatieve incidentie
o Incidentiedichtheid
o Odds ratio
o Risicoverschil
o Relatief risico
o Number needed to treat
Vertekening
Selecte
De kansen voor personen om te worden opgenomen in het onderzoek zijn niet gelijk,
waardoor er geen random steekproef ontstaate
- Non-diferentiële selectie:
o Op determinant: bij de groep positieffnegatief voor determinant zijn de
bijbehorende uitkomstgroepen niet zoals in de werkelijkheid, maar beide met
hetzelfde percentagee
Vertekening in frequentiematen
Geen vertekening in associatiematen
o Op uitkomst: bij de groep positieffnegatief voor uitkomst zijn de bijbehorende
determinantgroepen niet zoals in de werkelijkheid, maar beide met hetzelfde
percentagee
Vertekening in frequentiematen
Geen vertekening in associatiematen
- Diferentiële selectie: leidt tot selectiebias
o Op determinant: bij de groep positieffnegatief voor determinant zijn de
bijbehorende uitkomstgroepen niet zoals in de werkelijkheid en beide met een
ander percentagee
Vertekening in frequentiematen
Vertekening in associatiematen
o Op uitkomst: bij de groep positieffnegatief voor uitkomst zijn de bijbehorende
determinantgroepen niet zoals in de werkelijkheid, en beide met een ander
percentagee
Vertekening in frequentiematen
Vertekening in associatiematen
Tnpen selectiebias:
- Healthn worker efect: een vorm van zelfselectie, waarbij enkel de ‘sterkere’ werknemers
zwaar werk doen, doordat de anderen bij voorbaat niet solliciteren of stoppene
- Non-respondent bias: selectie door weigeraars
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkehottentot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
