Je eerste tentamenweek module 1 Voorzorg lekker in gaan? Hier een samenvatting van alle (!) stof voor het grote anatomie, fysiologie en pathologie/geneeskunde tentamen! Ik heb het gemaakt aan de hand van het boek anatomie & fysiologie, een inleiding van Martini (dit is de aanbevolen literatuur!) en...
H19 Tractus genitalis (voortplantingsstelsel)
Het voortplantingsstelsel
Algemene functies van het voortplantingsstelsel: Dit stelsel zorgt ervoor dat de menselijke
soort blijft voortbestaan door de vorming, de opslag, de voeding en het transport van
functionele mannelijke en vrouwelijke voortplantingscellen (gameten).
Onderdelen van het voortplantingsstelsel:
• Geslachtsklieren (gonaden): Vormen gameten en hormonen.
• Kanalen of buizen: Nemen gameten op en vervoeren ze.
Zowel bij de man als de vrouw zijn de kanalen verbonden met compartimenten en
kanalen die uitmonden aan de buitenkant van het lichaam. De betrokken structuren
vormen het tractus genitalis.
• Accessoire klieren en organen: Geven vloeistoffen af aan buizen van het
voortplantingsstelsel of aan andere afvoerbuizen.
• Externe geslachtsorganen: Dit zijn structuren van het perineum die gezamenlijk zo
heten.
In het kort
De volwassen man:
De mannelijke gonaden: De testes (teelballen) hebben twee belangrijke functies.
1. Ze geven geslachtshormonen af, voornamelijk testosteron.
2. Ze vormen de mannelijke gameten, de spermatozoën (spermacellen).
Zaadvocht: Tijdens een zaadlozing reizen spermatozoën langs een lang kanalenstelsel
waar ze worden gemengd met de klierproducten van accessoire klieren. Het mengsel
wordt zaadvocht genoemd. Tijdens een zaadlozing wordt het zaadvocht het lichaam
uit gedreven.
De volwassen vrouw:
De vrouwelijke voortplantingsorganen: De ovaria hebben een belangrijke functie.
1. Geeft meestal slechts een onrijpe vrouwelijke gameet per maand af: Een oocyt.
1
, Deze onrijpe gameet reist langs een van de twee eileiders, die uitmonden in een
gespierd orgaan, de uterus (baarmoeder).
Bevruchting: Een korte buis, de vagina, verbindt de uterus met de buitenwereld. Bij
ejaculatie (zaadlozing) wordt tijdens geslachtsgemeenschap zaadvocht in de vagina gebracht
en vervolgens zwemmen de spermacellen omhoog de vrouwelijke voortplantingsorganen in.
Als er bevruchting optreedt, zal de uterus een embryo in ontwikkeling omgeven en
ondersteunen terwijl dit zich tot een foetus ontwikkelt en zich op de geboorte voorbereidt.
Het mannelijke voortplantingsstelsel
Structuren van het mannelijke voortplantingsstelsel: Vanuit elk van beide testes reizen
spermatozoën door deze structuren.
• Testes (teelballen/zaadballen)
• Epididymis (bijbal)
• Ejaculatiekanaal
• Zaadleider (ductus deferens/vas deferens)
• Urethra (urinebuis)
Accessoire organen: Geven hun producten aan het ejaculatiekanaal en de urethra af.
• Zaadblaasjes (vesicula seminalis)
• Prostaatklier
• Cowperklier (glandula bulbourethrales)
Uitwendige geslachtsorganen van de man:
• Scrotum (balzak)
• Penis
2
,De testes (teelballen/zaadballen)
De testes (teelballen/zaadballen): De testes hangen in het scrotum, een vlezige buidel
onder het perineum (bilnaad).
Het scrotum: Het scrotum is onderverdeeld in
twee scrotumholten die elk een testis bevatten. De
scrotumholte is omgeven met een sereus
membraan, waardoor de wrijving tussen het
binnenste en buitenste oppervlak van de
testis wordt verminderd. Het scrotum bestaat
uit een dunne huidlaag die glad spierweefsel
bevat. Langdurige contracties van de laag glad
spierweefsel, de tunica dartos, veroorzaken het
kenmerkende rimpelige oppervlak van het scrotum.
Onder de lederhuid ligt een laag skeletspierweefsel,
de m. cremaster.
De m. cremaster: De m. cremaster kan zich samentrekken waardoor de testes dichter tegen
het lichaam aan komen te liggen. Spermacellen kunnen zich normaal alleen in de testes
ontwikkelen bij een temperatuur die 1,1 graden lager ligt dan elders in het lichaam.
Wanneer de temperatuur van de lucht of het lichaam stijgt ontspant de m. cremaster zich en
komen de testes verder van het lichaam af te liggen. Een plotselinge afkoeling leidt tot
samentrekken van de m. cremaster waardoor de testes dichter naar het lichaam worden
getrokken om te voorkomen dat de temperatuur in het scrotum te veel daalt.
3
, De tunica albuginea: Elke testis is verpakt in een dicht, vlezig kapsel, de tunica albuginea.
Vanuit dit omhulsel lopen collagene vezels de testis in, en vormen septa (tussenwanden) die
de testis in lobjes verdelen. Tussen de lobjes liggen dicht opgerolde testiskanaaltjes.
Testiskanaaltjes: Spermacellen die in de testiskanaaltjes zijn gevormd (spermatognese)
verlaten de kanaaltjes en passeren door een doolhof van doorgangen, de rete testis, voordat
ze de epididymis binnenkomen, het begin van de afvoergangen van de mannelijke
voortplantingsorganen.
Steuncellen: Elk testiskanaaltje bevat steuncellen. Steuncellen voeden de zich
ontwikkelende spermacellen. Tussen en naast de steuncellen bevinden zich de verschillende
cellen die betrokken zijn bij spermatognese.
De ruimte tussen de testiskanaaltjes bevatten:
• Losmatig bindweefsel
• Talrijke bloedvaten
• Interstitiele cellen: Vormen de mannelijke geslachtshormonen, testosteron is het
belangrijkst.
Spermatognese
Spermatognese: Spermatognese bestaat uit een reeks celdelingen waarbij uiteindelijk
spermatozoen worden gevormd. Bij elke volgende deling verplaatsen de dochtercellen zich
dichter naar de holte. De spermatognese bestaat uit drie stappen.
1. Mitose: De spermatogenese begint met
mitotische delingen van stamcellen die
spermatogonia worden genoemd. Deze
bevinden zich in de buitenste cellaag van
de testiskanaaltjes. Spermatogonia
blijven gedurende het gehele volwassen
leven mitotische delingen ondergaan.
Een dochtercel van elke mitose wordt
naar de holte van een testiskanaaltje
geduwd. Deze dochtercellen
differentiëren zich tot spermatocyten,
die zich voorbereiden op het volgende
proces: de meiose.
2. Meiose: Meiose is een speciale vorm van celdeling waarbij gameten of
geslachtscellen worden gevormd die half zoveel chromosomen hebben als
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dimasaada. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
