Deze zeer uitgebreide, gedetailleerde en overzichtelijke samenvatting is gebaseerd op hoofdstuk 11 van het boek 'effectief verplegen deel 1'. Deze samenvatting is gemaakt in leerjaar 2018/2019.
Let op: deze samenvatting bevat niet heel hoofdstuk 11 (wel een heel groot deel, namelijk: hoofdstuk 1, 2...
Ondervoeding het lichaam neemt minder voedingsstoffen op dan het lichaam nodig heeft.
Ondervoeding is een ernstig gezondheidsprobleem dat veel voorkomt in de gezondheidszorg. In het
ziekenhuis is 1 op de 5 patiënten ondervoed.
Prevalentiecijfers van instellingen kunnen uiteenlopen door verschil in doelgroep, maar ook verschillen
in meetmethoden en tijdstip van meting kunnen een rol spelen en de getallen zijn daarom niet altijd
goed vergelijkbaar.
Ondervoeding is een probleem dat verregaande consequenties heeft voor de patiënt en de
maatschappij. Ondervoeding betekent voor de patiënt verlies van kwaliteit van leven en grotere kans
op overlijden.
In een gecontroleerd interventieonderzoek is aangetoond dat na een aanvankelijke investering voor
het invoeren van screenen, het gebruik van een screeningsinstrument uiteindelijk ene
kostenbesparing oplevert.
Diagnose ondervoeding
Voeding in disbalans: minder dan het lichaam nodig heeft
Definitie ondervoeding
Ondervoeding is een acute of chronische toestand waarbij sprake is van een tekort of disbalans van
energie, eiwit en/of andere voedingsstoffen (nutriënten), die leidt tot meetbare nadelige effecten op de
lichaamsomvang en lichaamssamenstelling, op het functioneren en op klinische resultaten.
Kenmerken ondervoeding
Hoofdkenmerken (moeten aanwezig zijn):
- Minder voedselinname dan de behoefte/dagelijks aanbevolen hoeveelheden, met of zonder
gewichtsverlies
- En/of een feitelijke of te verwachten behoefte aan voedingsstoffen die hoger ligt dan inname,
gecombineerd met gewichtsverlies
Andere kenmerken (kunnen aanwezig zijn)
- Ondergewicht
- Kinderen: achterblijven in groei
- Gewichtsverlies afgelopen maanden
- Koude handen en voeten, koude huid
- Afname spiermassa
- Verminderde spierkracht
- Verminderde functionaliteit
- Prikkelbaarheid, verwardheid, moeheid
- Verminderde afweer
- Afwijkende waarden acutefase-eiwitten en bezinking
2 relevantie voor de verpleegkundige en omschrijving van het probleemgebied
Ondervoeding is nooit helemaal terug te dringen. Zo zal er bij mensen in de laatste levensfase vaak
sprake zijn van ondervoeding die niet voorkomen of behandeld kan worden. Ook kan het een bewuste
keuze van een patiënt zijn om niet meer te eten.
Ondervoeding is een veel voorkomend probleem in de gezondheidszorg dat belangrijke
consequenties heeft voor herstel van ziekte en voor behandeling. Ondervoeding betekent voor de
patiënt verlies van kwaliteit van leven.
, Consequenties ondervoeding:
Vergroot de kans op complicaties
Leidt tot trager herstel
Beperkt de therapeutische mogelijkheden
Hoger risico op operatie
Minder bestand tegen agressieve therapieën
Minder bestand tegen medicatie
Preventie en behandeling van ondervoeding heeft een hoge prioriteit en is dan ook een van de
kwaliteitsindicatoren die door alle spelers in het veld van de gezondheidszorg worden onderschreven.
Dat betekent ook dat de gezondheidszorginstellingen hierop beoordeeld worden door de Inspectie van
Gezondheidszorg.
Bij alle maatregelen om ondervoeding terug te dringen speelt de verpleegkundige een centrale rol. De
verpleegkundige heeft een belangrijke taak bij het voorkomen en tijdig signaleren van de kans op
ondervoeding. Met haar klinische blik kan de verpleegkundige niet alleen de eerste verschijnselen van
ondervoeding signaleren, maar ook problemen zoals slechte eetlust en zelfverwaarlozing.
Voor het tijdig signaleren van ondervoeding gebruikt de verpleegkundige betrouwbare en valide
screeningsinstrumenten. De verpleegkundige onderneemt afhankelijk van de uitslag van de screening
actie.
Die actie kan bestaan uit:
Voorlichting
Regelen van energierijke maaltijden
Geven van sondevoeding
Inschakelen van diëtist voor nader onderzoek en behandeling
in de kliniek zorgt de verpleegkundige voor de optimale conditie voor het eten:
Prettige omgeving
Rust
Patiënt in goede eethouding helpen
Zo nodig hulpmiddelen voor het eten organiseren
Helpen met eten
Bij eetproblemen schakelt een verpleegkundige de juiste hulp in, zoals:
Diëtist
Ergotherapeut
Logopedist
Fysiotherapeut
In de thuiszorg kan de verpleegkundige problemen met de maaltijdvoorziening tijdig signaleren en
helpen oplossen.
Chronische intramurale zorg de verpleegkundige vervult een rol in het scheppen van een goede
ambiance rondom de voeding, een omgeving die uitnodigt tot lekker en gezond eten, zodat
ondervoeding voorkomen wordt.
Niet alleen bij zieke mensen, maar ook bij gezonde mensen kan ondervoeding ontstaan. Hier gaat het
vaak om bepaalde vitamine- of mineralendeficiënties. Ook bij deze groepen kan de verpleegkundige
een belangrijke rol spelen bij het signaleren, voorkomen en behandelen van voedingstekorten, doordat
zij deze risicogroepen tegenkomt in de jeugdgezondheidszorg en ouderenzorg.
Uit voedselconsumptieonderzoek blijkt dat er vitamine B1-tekorten voorkomen bij kinderen en
ouderen. Bij ouderen komen tekorten aan vitamine B12 en vitamine B6 voor.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laurawindesheim. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
