College 1
Algemeen
Welke verklaringen/ethiologie liggen aan de grondslag van de achterstand die kinderen
hebben in het onderwijs?
Spelling, technisch lezen, begrijpend lezen en rekenen staan centraal, samen met de
comorbiditeiten.
Voorafgaand aan colleges boek doorlezen, als basis, zodat er in de colleges diepgang
plaats kan vinden.
Drie vragen over de bijeenkomsten heen casus. Voorbeeldvragen komen op
Brightspace
Wat is leren (kenmerken)
Een verandering in gedrag op basis van ervaring
Het is een actief proces van vergaren van nieuwe informatie
(informatieverwerking)
o Passief leren bestaat niet.
Een systematische uitbreiding van kennis en vaardigheden
Is niet waarneembaar: leren concludeer je op basis van gedragsveranderingen
(oa verworven kennis, kunnen toepassen van regels, andere mening, betere
vaardigheid of veranderd attitude)
Hoe leren we?
Daarover bestaan verschillende theorieën.
We leren het beste en meeste door iets te doen, door een ander het uit te leggen, door
erover te discussiëren. Dan beklijft het ook.
,Bijvoorbeeld het stampen van woordjes is eigenlijk helemaal niet zinvol, want over een
paar maanden weet je die woorden niet meer. Maar als je er actief mee aan de slag gaat,
dan blijft het hangen.
‘Normaal leren’ en eigen leerervaringen
Leerervaringen kunnen heel divers zijn. Maar het zijn altijd momenten waar je mee
bezig bent geweest.
‘Normaal’ leren: een voorbeeld
Wat is normaal??
Een kind dat optelsommen uit moet rekenen (5+4). Geeft 5 met de ene hand aan en 4
met de andere hand. Telt de vingers door ze op zijn hoofd te tikken.
Onze leerervaringen van vroeger
Willen we echt weten wat leren is, dan moeten we terug naar vroeger.
Je moet in de juiste modus komen: even terug naar hoe het was.
Wat valt er op in het Disneyfilmpje?
De stripfiguren hebben allemaal vier vingers, die leerden niet in het tientallig stelsel,
maar in het achttallig stelsel. In het achttallig stelsel bestaat de 8 en 9 niet. Na 7 volgt dus
10 Land van Okt.
Hiërarchisch gestapeld de eerste processen moet je beheersen om de volgende
processen te kunnen leren. Eerder opgedane vaardigheden hebben invloed op de
volgende vaardigheden. Altijd op zoek gaan naar de zone van naaste ontwikkeling.
Ontwikkelingsniveau van het kind vaststellen.
Maar je moet ook de volgende stap weten en de vorige stap weten als je wilt gaan
versnellen en vertragen. De leerontwikkeling moet je paraat hebben.
Van probleem naar stoornis (situatie PO)
Je ziet hokken, maar de praktijk is wat flexibeler. Maar het geeft een illustratie wanneer
je over problemen spreekt en wanneer over stoornis.
,Probleem zit op klassenniveau. Halfjaarlijks wordt er getoetst (CITO) en wordt er
vastgesteld dat kinderen de stof niet beheersen. In de klas of buiten de klas wordt er
extra geoefend met de leerling. Na een periode wordt er vastgesteld of de oefening effect
heeft gehad. Probleem vaststellen – behandeling – effect
Zit hij nog steeds bij de zwakst scorende groep, dan spreken we van een ernstig
leerprobleem. Nieuwe behandelingperiode breekt aan, waarbij er met de leerling een op
een wordt geoefend. Door IB-er, zorgcoördinator, enz.
Dan wordt er opnieuw getoetst. Handtekening wordt gezet door de specialist. Zij hebben
die bevoegdheid. Orthopedagoog doet het onderzoek en geeft het advies.
Behandelingsmogelijkheden (situatie VO)
Bij leerproblemen is de rol van externe factoren vele mate groter dan bij een stoornis.
Bij een leerstoornis zijn de externe factoren uitgesloten, het zit in een kind zelf. Bij een
gedragsstoornis ligt dit wat genuanceerder.
De leerling is resistent voor het aanbod binnen en buiten de klas didactische
resistentie. De aangeboden methoden leveren niet de gewenste vooruitgang op.
Behandelingsmogelijkheden (PO + VO)
, Mogelijkheden tot behandeling leessoftware, extra tijd, als je dat in het schema
betrekt, dan zie je bij leerproblemen dat er vaak geremedieerd wordt. oefenen van de
vaardigheden. Af en toe wordt er ook gecompenseerd (voorleessoftware, de vaardigheid
hoeft de leerling niet meer zo zeer uit te voeren, maar wel nog moet doen). bij
dispenseren hoeven ze het niet meer uit te voeren.
Verschil tussen leerprobleem en leerstoornis
Het kritische verschil tussen een leerprobleem en een leerstoornis zit hem in de
mogelijkheid tot verbetering van het betreffende ontwikkelingsproces!
Stoornis kind boekt geen vooruitgang.
Een leerstoornis is zeer moeilijk te verhelpen.
De uitingsvorm echter, verschilt per leerstoornis.
Met past het leven aan de stoornis aan
o Soms beneden de eigen capaciteiten
o Stoornis is nog steeds aanwezig!!!
Gebruik van hulpmiddelen is belangrijk!
Bij dyslexie is het een vaststaand iets
Discalculie verklaringen zijn onbekend. Komt het wel eens voor dat leerlingen
de diagnose krijgen, terwijl ze over een bepaalde periode niet meer zo zouden
scoren op hetzelfde instrument.
Leerproblemen en leerstoornissen: analyse
Wat zijn de onderliggende vaardigheden die ze moeten beheersen om tot bijvoorbeeld
tot lezen te komen.
Vraag: een kind ziet de losse tekens van het woord KAT staan. Wat moet dit kind kunnen
om het woord KAT te lezen.