Duitsland in Europa – Deel 1
(1918 – 1991)
Wat betekende de vorming van het Duitse keizerrijk voor het machtsevenwicht tussen de Europese
grootmachten?
Kenmerkende aspecten:
- De rol van moderne propaganda en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie.
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
fascisme/nationaalsocialisme.
- De crisis van het wereldkapitalisme.
- Het vormen van twee wereldoorlogen.
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden.
- De Duitse bezetting van Nederland.
Einde WOI (1918)
- 29 september: militair opperbevel gaf aan niet te kunnen winnen
- Oktober: Revolutie van bovenaf > vorming parlementaire regering > Rijksdag
verantwoordelijk voor sluiten vrede i.p.v. legerleiding
> basis van latere Dolkstaatlegende
- Geallieerden eisten volledige overgave en vertrek keizer
- November: rellen in Duitsland
- 9 november: Keizer Wilhelm II trad af
- 10 november: Wilhelm in Nederland
- 11 november: wapenstilstand
De Weimarrepubliek
- Macht bij Rijksdag (parlement)
> Vrije verkiezingen 19 januari 1919 > democratische partijen meerderheid
- Veel staatgeweld > communisten oneens met sociaaldemocraten
- Spartakusopstand o.l.v. Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg > mislukte communistische
revolutie
1919
- Nieuwe regering verantwoordelijk voor:
o Opstellen grondwet
o Vredesvoorwaarden ondertekenen
Grondwet
- Stelsel van evenredige vertegenwoordiging
- Volk kreeg recht van volksreferendum
- Kiesrecht voor vrouwen
= zeer democratische grondwet; internationaal vooruitstrevend
1919: Verdrag van Versailles
- Duitsland:
o Had geen inspraak
o Kreeg als enige de schuld van de oorlog
o Moest 13% aan grondgebied afstaan
o Moest alle koloniën afstaan
o Moest leger inkrimpen tot 100.000 man en mocht geen zware wapens bevatten
o Moest alle kosten vergoeden d.m.v. herstelbetalingen
Gevolgen Verdrag van Versailles
- Veel woede onder Duitse bevolking
, - Dolkstootlegende (een complottheorie die tussen de beide wereldoorlogen vooral onder de
nationalisten en conservatieven in Duitsland leefde, en die inhield dat Duitsland de Eerste
Wereldoorlog niet op het slagveld verloren had, maar dat dit verlies te wijten was aan
verschillende groepen aan het thuisfront, waaronder met name Joden, linkse revolutionairen
en linkse republikeinen).
- Coalitiepolitiek steeds lastiger
- Inflatie
Van inflatie tot hyperinflatie
- Januari 1923: FR bezette Ruhrgebied
o Arbeiders staakten, regering betaalde lonen door
o Veel extra geld gedrukt > ontstaan hyperinflatie
Gevolgen hyperinflatie
- Spaargeld, lonen en pensioenen niets meer waard
o Bevolking woest
Oplossingen hyperinflatie
- Nov ’23: invoering Rentenmark
- 1924: Dawesplan VS
o Geallieerden troepen verlaten Ruhrgebied
o Herstelbetalingen van start
o Buitenlandse leningen aan DU mogelijk (vooral vanuit VS)
1925-1929: economische opbloei Duitsland
- 1925: Verdrag van Locarno
o Erkenning Verdrag van Versailles
o Erkenning nieuwe grenzen
o Duitsland toetreden tot Volkenbond
- Het ging beter met DU: nieuwe mark met vroegere waarde, industrie herstelde,
werkloosheid nam af en politieke onrust verminderde
- 1929: Beurskrach VS
o Amerikaanse beurs stortte in
VS wilde leningen terug
Duitse industrie zakte in (export nam af)
o Crisis in DU:
Werkloosheid
Politieke chaos terug
Sterke groei Nationalsozialisatische Deutsch Arbeiterpartei (NSDAP)
Adolf Hitler
- 1923: Putsch (staatsgreep)
- 1924: Hitler schreef Mein Kampf in gevangenis
- 1930: Hitler beloofde:
o Einde economische crisis
o Verwerping Verdrag van Versailles
- NSDAP-massapartij bij verkiezingen
Nationaalsocialistische ideologie
1. Rassenleer
- Blut und Boden (afstemming en grond) > lebensraum > Übermensch – Untermensch
2. Vereren van hiërarchie, discipline en het Führerprinzip
3. Verheerlijken van geweld, militarisme en imperialisme
o Streven naar Volksgemeinschaft: ideale Duitse samenleving door ras verbonden,
hiërarch georganiseerd, belangen individu ondergeschikt aan belangen staat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper examenklashavo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.