Samenvatting Professionele Opvoeders
Literatuur: ‘De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief’
Hoofdstuk 2: De pedagogische kwaliteiten van de Nederlandse kinderopvang
In Nederland kennen we verschillende typen kinderopvang, zoals:
- kinderdagverblijven (Kdv)
- peuterspeelzalen (Psz)
- buitenschoolse opvang (Bso)
- gastouderopvang (Go)
In de peilingsrapporten is er aandacht voor verschillende dimensies van pedagogische
kwaliteit:
De globale proceskwaliteit (de kwaliteit van de leefomgeving op de groep, met de
ruimte, inrichting van de ruimte, materialen, het dagprogramma en de activiteiten)
De interactievaardigheden van de stad (de omgang van de pedagogische medewerkers
(PMers) met de staf)
De structurele kwaliteit (groepsgrootte, beroepskracht-kindratio en opleiding)
Onderzoek van Fukkink (2014) op de pedagogische kwaliteit van kinderopvang richtte zich
op de proceskwaliteit als belangrijkste voorspeller voor het welbevinden en de ontwikkeling
van kinderen.
de structurele kwaliteit werd buiten beschouwing gelaten
grenswaarde gemeten voor voldoende of onvoldoende kwaliteit op diverse
kwaliteitsniveaus
Resultaten van dit onderzoek (Fukkink, 2014)
Voldoende en onvoldoende kwaliteit binnen opvang op de volgende kwaliteitsniveaus:
Kinderdagverblijven:
Voldoende:
Ruimte en meubilering
, Taal
Interacties
Programma
Brengen en halen
Boeken
Onvoldoende:
Activiteiten
Geletterdheid
Rekenen
Peuterspeelzalen:
Voldoende:
Ruimte en meubilering
Brengen en halen
Boeken
Programma
Onvoldoende:
Activiteiten
Geletterdheid
Rekenen
Vve-peuterspeelzalen:
Voldoende:
Ruimte en meubilering
Brengen en halen
Boeken
Programma
Onvoldoende:
Activiteiten
Geletterdheid
Rekenen
Buitenschoolse opvang:
Voldoende:
Binnenruimte
Buitenruimte
Organisatie
, Materiaal
Onvoldoende:
Taal en denken
Aandacht voor natuur
(spel)computers, video en tv
Muziek, dans, drama/theater
Extra toelichting op de kwaliteitsniveaus:
- Onder interactie valt: toezicht op spel, interacties tussen leeftijdsgenootjes, discipline en
staf-kind-interacties.
- Onder activiteiten valt: ontwikkeling van kinderen, ontwikkeling fijne motoriek, actief
lichamelijk spel, knutselen, muziek en beweging, blokken, rollenspel, zand- en waterspel,
natuur en wetenschap en het bevorderen van het accepteren van verscheidenheid.
Bijzaken in de resultaten in het onderzoek:
- Ondanks de voldoende beoordeling op de onderdelen die adequaat zijn gevonden, nog wel
ruimte voor verbetering.
- Bij ongeveer de helft van de bso’s zitten de jongste en oudste kinderen allen bij elkaar, waar
ouders en kinderen op tegen zijn zo ontstaat ook het verschijnsel dat sommige kinderen
geen leeftijdgenoten hebben op de groep (20%)
- Er bestaat vaak ook een scheve verhouding tussen jongens en meisjes op de groep op de bso
- Deze scheve verhouding tussen mannen en vrouwen bestaat ook in de staf meestal is de
staf volledig vrouwelijk
- 65% van de bso heeft geen contact met basisscholen over de pedagogische visie moeilijk
te realiseren door de verschillende basisscholen die zijn verbonden aan één bso, met elk een
eigen structuur
- Over gastouderopvang zijn er geen gegevens bekend omtrent globale proceskwaliteit
Waar hangt globale proceskwaliteit mee samen?
De pedagogische kwaliteit is hoger bij kinderdagverblijven die langer dan vijf jaar bestaan, is
bevonden door Fukkink (2013). Daarnaast blijkt een vve-programma in het kinderdagverblijf
of de peuterspeelzaal niet samen te hangen met algemene proceskwaliteit. Ook is er geen
verband tussen kwaliteit en het HKZ-certificaat, de NCKO-monitor of het Pedagogisch
Kader.
