De media-explosie
Trend en issues in media en communicate
Deel 1 Media en communicatee een inleiding
Hoofdstuk 1. De media-explosie – een eerste verkenning
1.1 Media zijn belangrijk en overal
In onze moderne informatemaatschappij hebben we media en communicate hard nodig om bij te
blijven, zonder de massamedia zou er geen informatewereld of netwerkmaatschappij zijn. Iedereen
kan tegenwoordig mediaberichten produceren en consumeren. Er is reden genoeg om het
samengaan van al deze ontwikkelingen te vergelijken met een explosie, een uitbarstng van vele
communicateve mogelijkheden. Media zijn onze eigen producten, we leven in onze eigen creates en
veroorzaken daardoor zelf wereldwijd die verandering in het medialandschap.
1.2 Ons mediagebruik in cijfers
De cijfers van het mediagebruik geven aan hoe immens groot de kwanttateve omvang van de
media-explosie is. De hoeveelheid mediaorganisates, - kanalen en – producten is explosief gegroeid
en dat geldt ook voor alle menselijke mediacontacten. Daarnaast zijn de verschillen in
communicatevormen toegenomen.
1.3 Zes kenmerken van de media-explosie
1. Groei van communicatemiddelen en communicateaanbod in aantal en verscheidenheid
(diversificate)
De groei van communicatemiddelen en het communicateaanbod is op gang gekomen na de
intrede van de drukpers, toen werd het mogelijk media op grote schaal te verspreiden. De
groei van het media-aanbod heef direct te maken met de veranderde opslag van
informatebronnen en ook hebben de mediaproducten een steeds kortere levenscyclus,
doordat de consument zo veel keus heef. Door de toename van het aanbod veranderd ook
de aard en de kwaliteit; voor iedere doelgroep wordt een apart mediaproduct ingezet.
Daarnaast zijn de informatesoorten, -dragers en communicatekanalen ook gegroeid (denk
aan telegraaf als krant, op Instagram, digitaal etc.).
2. Digitalisering van de media door toepassing van informate- en communicatetechnologie
(ICT).
De term digitalisering verwijst naar het elektronisch verwerken van informate. Digitalisering
van onze media heef grote gevolgen voor het producteproces en verspreidingswijze. De
transportjd is niet langer afankelijk van de ruimtelijke afstand tussen jou als zender en de
ander als ontvanger. De informate- en communicatetechnologie (ICT) vormt de motor van
onze informatemaatschappij.
3. Convergentee ineenvloeien van informatedragers, informatekanalen en
communicatemedia
Als gevolg van digitalisering ontstaat er convergente; het ineenvloeien. De grenzen tussen
informatedragers (computer, dvd, smartphone) en tussen communicatekanalen
(telefoonnet, ether, kabel, satelliet) vervagen steeds meer. Toepassing van digitalisering
levert een standaardisering van informateverwerking op; berichten worden op dezelfde
manier gecodeerd, dit maakt een snelle uitwisseling van boodschappen mogelijk. Al deze ICT-
ontwikkelingen kunnen plaatsvinden door economische steun van bedrijven en overheden.
Communicatebedrijven gaan wereldwijd verbindingen met elkaar aan om nieuwe
mediaproducten te ontwikkelen en concurrente voor te blijven. Door de convergente
reageren verschillende mediatypen op elkaar en vullen ze elkaar cross mediaal (via
verschillende mediavormen) aan.
, 4. Uitbreiding van de zintuigelijke ervaring in multmediale contacten
De relate tussen tekst en vormgeving is voortdurend veranderd, zo kwam er geluid en
visueel beeld bij. Bij de huidige ontwikkeling van multmedia zie je dat al onze zintuigen
tegelijkertjd worden aangesproken. Hoe meer zintuigen door een medium aangesproken
worden, hoe rijker dat medium is. Virtual en augmented reality zorgen ervoor dat de virtuele
wereld steeds dichter in de buurt van onze gewone zintuigelijke werkelijkheid komt.
5. Verdwijnen van scheiding tussen interpersoonlijke communicate en massacommunicate
Kenmerkend voor de klassieke massacommunicate was het eenrichtngsverkeer met een
grote groep ontvangers, waarbij het contact vrij onpersoonlijk, omdat het bericht niet op de
individuele ontvanger was afgestemd. Bij interpersoonlijke communicate zijn de ontvangers
wel bekend en verlopen de contacten veel persoonlijker en directer. Deze verschillen worden
steeds kleiner doordat deze twee vormen ineenschuiven (Netlix is een massamedium, maar
stemt het aanbod wel af op je persoonlijke voorkeuren).
6. Professionaliseringe groei van het aantal professionele communicatebanen en -beroepen
Niet alleen de mediaboodschappen en -middelen zijn in aantal gigantsch gegroeid, maar ook
de werkzaamheden van communicatespecialisten. Het aantal publicates over de
mediawereld en de communicatevakken is sterk gegroeid en het is aan de
communicateprofessionals om de media-explosie in goede banen te leiden.
Hoofdstuk 2. Van spraak naar schrife de eerste mediarevolute
2.1 De orale samenleving
In de orale cultuur wordt alleen mondeling gecommuniceerd, enkele andere kenmerken van deze
cultuur zijn;
- Memoriseren en imiteren
- Jagers- en landbouwsamenlevingen
- Cultuure grotschilderingen, beeldhouwkunst en architectuur (piramides)
- Oude China en Egyptee ontwikkelingen van beeldtalen
- Grote afstand tussen gesproken en geschreven tekst
De menselijke communicate kan niet zonder tekens, voornamelijk taaltekens zijn typisch. De
rotstekeningen vormde het begin van visuele massacommunicate, want de afeeldingen waren voor
iedereen te bekijken.
2.2 Het ontstaan van beeldtekens
Tekens die niet de werkelijkheid zelf zijn, maar ernaar verwijzen noemen we pictografisch schrif; je
hebt een code nodig om te kunnen begrijpen wat er staat. Bij de uitvinding van het spijkerschrif ging
dit nog een stap verder. De abstracte van de werkelijkheid kreeg een vervolg door beeldtekens te
koppelen aan gesproken woorden. Het spijkerschrif vormt het begin van de schrifcultuur. Dit was
een grote doorbraak, veel belangrijke documenten konden nu vastgelegd worden. De laatste stap in
deze ontwikkeling was het combineren van beeldtekens en letertekens; het alfabet werd
uitgevonden.
2.3 Het alfabetscc sccrif
De invoering van het schrif verliep niet gelijk vlekkeloos; in de teksten ontbrak de structuur van
punten, komma’s, hoofdstukindeling etc. In het begin werd het schrifmedium nog niet enthousiast
onthaald, dit is iets wat we vaak in de mediageschiedenis terug zien komen; een nieuw medium
wordt in het begin gevaarlijk en ongewenst geacht.
2.4 Documentate
In de orale cultuur is de communicate interpersoonlijk; de deelnemers kunnen tjdens het gesprek
zelf ingrijpen en van rol wisselen (boodschapper ontvanger). Daarnaast was deze communicate
gericht op gelijktjdige communicate met veelal bekende ontvangers (connecton-oriented). Het