Hoorcollege 8 Agressieve en regelovertredende
gedragsproblemen
De meeste aanmelding bij jeugd-GGZ worden gedaan over gedragsklachten (49%)
- Agressie is gedrag dat anderen schade toebrengt, dit is opzetelijk en zonder toestemming
van de ander (de ander wil de schaden juist vermijden).
- Regelovertredend of antsociaal gedrag: gedrag in strijd met de op dat moment voor de
persoon geldende regels (formeel of van ouders; weglopen van huis, de tafel niet afruimen,
schelden enz.)
- Delinquente/criminaliteit: gedragingen die volgens de wet strafaar zijn (vanaf 12 jaar)
Agressie
Resource control: de mate waarin een kind beschikt over gewilde en schaarse materiele
(voedsel/speelgoed) en sociale hulpbronnen (aandacht/vrienden).
Afliate?
Er zijn veel verschillende soorten agressie die in de literatuur genoemd worden, hoe het onderzocht
wordt, maakt ook uit welke mate van agressie eruit komt. Over het algemeen kan onderscheidt
worden gemaakt tussen:
- directe (openlijke) agressie: omvat fysieke en openlijke verbale gedragingen gericht op
anderen.
o Fysiek: slaan/schoppen
o Verbaal: schreeuwen/beledigen/uitschelden
o Materieel: iemands spullen afpakken/kapot maken.
- Indirecte/relatonele/sociale agressie: gedragingen gericht op aantasten van sociale relates
van het slachtofer, directe confrontate wordt meestal vermeden. (roddelen, iemand
belachelijk maken, negeren, anderen tegen diegene opstoken)
Jongens vertonen vanaf drie jaar meer fysieke agressie. Relatonele en sociale agressie gebeurt even
vaak (verschil is verwaarloosbaar).
Vitaro deed onderzoek naar de hypothese dat kinderen
niet minder agressief worden, maar fysieke agressie
inruilen voor indirecte agressie. Uit het onderzoek bleek;
- Dat er verschillende ontwikkelingspaden zijn voor
zowel fysieke agressie als voor indirecte agressie.
o Fysieke agressie:
Low: die altjd laag zijn in fysieke
agressie en dit ook blijven (5%)
Low desister: die een klein beetje agressie vertonen, maar daarna ook
afnemen (36%)
Moderate-desister: die redelijk hoog beginnen in agressie, maar dat ook
afneemt (grootste percentage; 44%).
High: die altjd hoog zijn (15%).
o Indirecte agressie
Low: die altjd laag blijven (verreweg de meeste kinderen 68%)
, High rising: waar het gedrag toeneemt met de leefijd 32%).
Kinderen die hoog zijn in fysieke agressie lopen een risico, zijn niet gelief bij leefijdsgenoten,
vroegtjdig schoolverlaten, criminaliteit, fysieke agressie in gezin later, bijvoorbeeld partner
mishandeling. Deze stjgende groep zijn voornamelijk jongens
De groep die stjgt in indirecte agressie zijn voornamelijk meisjes.
Hypothese voor een deel waar: Er is dus wel een aanzienlijk deel dat fysieke agressie inruilt voor
indirecte agressie (14%; vooral meisjes). Maar bij een deel (62%) is dat niet zo; is een afname in
fysieke agressie en gaat niet meer Indirecte agressie vertonen.
Reactieve agressie: hot blooded aggression defensieve reacte op een waargenomen bedreiging
die gepaard gaat met een gevoel van verlies van controle en woede.
- Hebben een hoge emotonaliteit; aandachtsproblemen, hyperactviteit
- Moeilijk temperament; lage intelligente
- Hardvochtge opvoeding; afwijzing door peers (ervaring bedreiging en vijandigheid)
- Afwijkingen in beginfases van het SIP-model
Proactieve agressiee cold blooded aggression gericht op belonging; opzetelijk en weloverwogen
vertonen van agressie om een doel te bereiken: Instrumenteel: om speelgoed te krijgen of privileges;
Pesten: om te domineren en intmideren.
- Overgevoelig stress-responsessysteem/ lage emotonaliteit; Weinig empathie, schaamte,
schuld
- Observatoneel leren bekrachtgd agressie: rolmodel in het gezin; omgang met proactef-
agressieve peers; agressie loont
- Afwijkingen in eindfases van het SIP-model
Er zijn verschillende interventes om agressie minder te maken; ‘ik kies voor zelfcontrole’ richt zich
vooral op reacteve agressie het gaat om het leren omzeten van boze gedachtes naar neutrale of
gewenste gedachtes dit gebeurt aan de hand van trainingen.
Uit onderzoek bleek deze intervente efectef, uit ouder en leerkrachtrapportages bleek een grotere
afname in gedragsproblemen, zowel meteen na afoop als na 3 maanden.
Pesten
Pesten is een proacteve vorm van agressie waarbij de intente is om leed aan de betrokkenen te
veroorzaken, er is vaak herhaling over langere tjd en machtsverschillen tussen dader en slachtofer.
We spreken niet over pesten wanneer er reacteve agressie is, als het incidenteel is, als de dader en
slachtofer een gelijke posite hebben zowel fysiek als psychologisch of status; als het zich beperkt tot
één vorm (bijv. direct).
Wanneer je zelfrapportage (links) invult dan krijg je minder hoge cijfers van daders, slachtofers dan
wanneer je aan kinderen dingen vraagt over andere kinderen (peer nominates; rechts).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessawijsman1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.