Literatuur blok 2.2
Lecture 1
Klijn & Koppenjan (2015) H1
De overheid, bedrijven en de samenleving zijn in onze hedendaagse netwerksamenleving
steeds vaker blootgesteld aan complexe maatschappelijke problemen, zoals:
- Complexe besluitvormingsprocessen over infrastructuur.
- Herstructureren van stadscentra.
- Beleid om criminaliteit tegen te gaan en veiligheid te verbeteren etc.
Deze problemen hebben gemeen dat het lastige issues zijn en in-depth kennis vereisen om
te begrijpen en mogelijk op te lossen. Ook zijn veel actoren betrokken, waardoor het kan
ontaarden in een chaotisch proces met ongewenste en onvoorspelde gevolgen.
→ Wicked problems: te weinig kennis en informatie of technologische vooruitgang, veel
actoren met conflicterende belangen en points of view. Deze problemen snijden door de
traditionele jurisdicties van organisaties, scheiding van overheidslagen en de grenzen tussen
publiek, private en maatschappelijke domeinen. Vaak zijn traditionele methoden om om te
gaan met problemen niet genoeg om tot een oplossing te komen.
- Government: traditionele bestuurskunde model van publieke probleemoplossing en
beleid maken. Bureaucratie: gespecialiseerde eenheden, command en control,
procedures en professionalisering.
- Governance as:
- Good / corporate governance: het goed functioneren van een overheids-
orgaan. Eerlijke behandeling van klanten en het houden aan de wet.
- New Public Management / market governance: overheid moet sturen, niet
roeien. Overheid stelt doelen en maakt beleid, andere instanties zijn voor
implementatie.
- Multi-level governance / inter-governmental relations: het is moeilijk resultaten
te bereiken in een multi-actor probleem, dus netwerken zijn nodig.
- Network governance: complex interactie proces in een netwerk van publieke,
private en maatschappelijke actoren
Governance kijkt naar proces, niet naar structuur.
Misverstanden over governance
- Governance is elsewhere: veel taken worden nog steeds in bureaucratische setting
uitgevoerd.
- Governance is New Public Management: NPM draait om het oplossen van
ineffectiviteit van het traditionele model met bijv. marktwerking. Governance
daarentegen benadrukt horizontale relaties tussen overheden en andere
organisaties.
- Governance is a-political or technocratic: governance processen zijn inherent
politieke processen.
, - Governance is composed of self-governing networks
→ Governance is network governance
Defining network governance
Governance networks:
- Complexe beleidsproblemen die meer dan 1 actor nodig hebben om ze op te lossen.
- Relatief hoge interdependencies tussen actoren.
- Hoge strategische complexiteit en onvoorspelbare course of action.
- Complexe interactie tussen actoren.
- Interactie is duurzaam.
- “More or less stable patterns of social relations between mutually dependent actors,
which cluster around a policy problem, a policy programme, and/or a set of resources
and which emerge, are sustained and are changed through a series of interactions.”
1
,Andere concepten
- Governance network processes: interactie processen binnen overheidsnetwerken en
gericht op een specifiek probleem, beleid, programma of publieke service.
- Network governance: een set van bewuste stuur pogingen of strategieën van actoren
in deze netwerken, gericht op het beïnvloeden van interactieprocessen of
karakteristieken van netwerken.
- Network management: de bedoelde strategieën gericht op het faciliteren en
begeleiden van interactie of het veranderen van het netwerk, met als doel verder
werken in het netwerk proces.
Complexity in network governance
- Substantive complexity: onzekerheid en gebrek aan consensus over de natuur van
problemen, oorzaken en oplossingen.
- Strategic complexity: ontstaat door strategische keuzes die actoren maken met
betrekking tot de problemen, beleid en diensten. Niet alleen hebben actoren
strategieën, ook anticiperen en reageren ze op strategieën van andere actoren.
- Institutional complexity: interactie tussen actoren is lastig, aangezien ze van
verschillende institutionele achtergronden komen en geleid worden door regels,
procedures, etc. van deze instituties.
- Managing complexities: het is belangrijk dat actoren zorgen voor coördinatie van
percepties, activiteiten en institutionele regelingen.
Klijn & Koppenjan (2015) H2
3 Typen netwerken
● Policy networks
● Inter-organisational service delivery and policy implementation
● Collaborative governance and intergovernmental relationships
2
, Policy networks
- Focust op de vraag welke actoren participeren in het beleidsproces en welke actoren
welke macht hebben.
- Discussie tussen elitisten en pluralisten (jaren 50-60): is macht eerlijk verdeeld of
geconcentreerd in een bepaalde groep? → stimuleerde onderzoek naar de relatie
tussen overheidsorganisaties en bepaalde sociale groepen en hoe dit het
beleidsproces beïnvloedde.
- Actoren: ook al zijn er meerdere actoren in netwerken, deze zijn niet zomaar binnen
te komen. Bijv. mobilization of bias: niet alles komt op de beleidsagenda.
- Processes: complexe beleidsvormingsprocessen door veel actoren, strategieën, en
institutionele complexiteit.
- Instituties: veel literatuur suggereert een zekere mate van stabiliteit, waardoor
actoren enigszins dezelfde mening kunnen hebben. Dus, actoren delen ideeën over
bijv. professionele codes en regels.
Service delivery and implementation networks
3
