Alle hoorcolleges van het eerste semester Staatsrecht aan de Radboud Universiteit B2. Hiermee hebben ik en een vriendin een 8 gehaald op ons mondeling! (en zij was nooit bij de HC's ;)).
Machtenscheiding: geen defnitee niet nauw afgebakende Montes/uieu
Organisatorisch: scheiding tussen wetgevendee uitvoerendee rechtsprekende macht
Functoneel: wetgevere bestuure rechter
Doel: voorkomen van machtscumulatee voorkomen dat een ambt te veel macht krijgt
- Let op hoofdstukindeling Grondwet (hoofdstuk 2= regeringe hoofdstuk 3 = SGe
hoofdstuk 6 = rechtsprekend)
- Onafhankelijke posite SG
Art. 60 beëdigen zelf hun leden
art. 57 geloofsbrieven
art. 61 kamer benoemt voorziter
art. 71 parlementaire immuniteit
art. 57 incompabiliteiten Kamerlidmaatschap en ministerambt onverenigbaar
- Onafhankelijke posite regering
Art. 43 benoeming en ontslag ministers bij KB (koning + een minister)
Art. 44 lid 1 bij KB worden ministeries ingesteld
Art. 49 beëdiging
- Onafhankelijke posite rechterlijke macht
Art. 117 voor het leven benoemd. In lid 3 mag hij worden ontslagen door de HR zelf.
Art. 116 lid 4 de wet regelt het toezicht op de rechterlijke macht door de rechterlijke
macht
Checks and balances
We willen voorkomen dat er een staat in een staat ontstaat. Complete
machtenscheiding vinden we gevaarlijke dus dit zie je ook niet in de huidige
Grondwet.
- Gedeelde bevoegdheden
Regering heef wetgevende taak
- art. 81 regering en SG
- art. 89 lid 1 vaststelling AMVB’s geschiedt bij KBe SG delegeert wetgevende
bevoegdheden aan de regering
SG hebben bestuurlijke taak
- Art. 77 na voordracht tweede kamer worden leden benoemd
- Art. 118 na voordracht tweede kamer benoeming HR
, - Vaststellen begrotng art. 105 (authorisatefuncte): regering gaat geld uitgeven en
het volk moet daar iets over mogen zeggen want het is hun geld
- Goedkeuring van verdragen art. 91
- Controle tussen staatsmachten
Ministeriële verantwoordelijkheid en vertrouwensregel
- Vertrouwensregel is dat als er onvoldoende vertrouwen bestaat in 1 of meerder
ministers of kabinet dan moeten zij hun ontslag aanbieden. De regering kan dus niet
zelf bepalen hoe ze eruit ziet. Art. 64 GW de regering kan ook andersom de kamers
ontbinden. Regering (uitvoerend) heef dus invloed op de zitngsduur van de SG
(wetgevend). Er komen dan nieuwe verkiezingen. Als regering de kamers ontbindt
volgt ook haar eigen ontslag/
Kamerontbinding
Regering en wetgever beïnvloeden rechterlijke macht
- Regering benoemt leden rechterlijke macht.. Als rechterlijke macht haar eigen leden
benoemt (=coöptate)
Machtenscheiding in de VS
‘separated insttuton sharing powers’: bevoegdheden worden door allerlei ambten gedeeld.
Regering mag zelfs geen wetsvoorstel indienen maar dat doet dan een bevriende
parlementariër doen die het namens de regering dan doet. De president bepaalt welke
wetgeving erdoorheen komt. Het Senaat beslist mee over belangrijke benoemingen. Het
congres stelt bestuursdepartementen in.
Rechter en politek
Rechter wil niet betrokken worden in politeke geschillen en wil daar ook geen uitspraak
over doen omdat zijn onafhankelijkheid wordt bedreigd. Hij wil geen stelling nemen in
politeke geschillen.
1) Let op Guldemond-Noordwijkerhout : burgerlijke rechter is bevoegd als eiser stelt in
een burgerlijk recht te zijn geschonden
2) Verkiezingsafspraak Elsloo: Limburgse gemeentepolitek waarbij niet de volgorde van
kandidaatslijsten van belang was maar degene die de meeste stemmen heef. e
hadden afgesproken dat ze niet de lijstvolgorde zouden hanteren (zoals Kieswet
voorschrijf) maar dus degenen met de meeste stemmen. De hoge nummers zonder
genoeg stemmen namen hun zetels in in plaats van de anderen met meer stemmen.
Rechter verklaarde zich onbevoegd omdat ze niet hebben gezegd dat het ging om
wanprestate van een afspraake hij vond het te politek. Uitzondering op Guldemond-
Noordwijkerhout: er staat nergens in het geschil dat er een burgerlijk recht is gesteld.
3) Golfcrisis: Nederland zendt fregaten naar Gold i.v.m. Koeweit-confict. Burgers die
ertegen waren vorderden toepassing van art. 96 van de GW. Er was geen
oorlogsverklaring met toestemming van de SG. Er was alleen een besluit van de
regering om dit te doen. De rechter heef zich bevoegd verklaard omdat de eisende
partjen zeiden dat het een onrechtmatge daad was dat die procedure van art. 96
niet is gevolgd. Rechter besliste dat het hier niet om oorlog ging omdat je alleen
boten stuurt en daarom is dit art niet van toepassing dus ik ben klaar. Vaak wil
rechter snel van dingen af met buitenlandse politek of defensie.
, 4) Waterpakt (werkgroep 8): Er is een nitraatrichtlijn van de EU die voorschrijf hoe
schoon het water in NL moet zijn. Nederland had die richtlijn niet omgezet in NL wet-
en regelgeving. Waterpakt is een milieuorganisate die strijdt voor schoon water en
zegt hier: rechtere u moet de staat verplichten om die richtlijn om te zeten in NL
wetgeving voor deze datum. HR zegt dat de vraag of en in welke vorm en wanneer
wetgeving tot stand komt alleen voor de formele wetgever is art. 81 Grondwete
daarbij is de rechter dus niet betrokken. Hij zegt ook de afweging of die wet er moet
komen politek is en veel belangen moeten worden bekeken die de rechter allemaal
niet kent. Geen bevel aan de wetgever om een wet tot stand te brengen.
5) ESM-zaak: het noodfonds voor de euroe euro stond onder druk omdat een aantal
landen niet meer aan de betalingsverplichtngen konden voldoen. Euro kon niet
devalueren. Fonds om Griekenland bijv. te redden om de euro te redden. Europees
stabiliteitsmechanisme. Wetgever moet een begrotngswijziging doen voor
Nederland om mee te doen aan het fonds. Wilders was ertegen omdat een
demissionair kabinet het wetsvoorstel had ingediend en de kamer erover moest
besluiten. Waarom kon dat niet wachten? Hij vordert voor de rechter dat de
wetsvoorstellen moeten worden aangehouden en pas na de verkiezingen bij een
nieuw kabinet moeten worden voorgelegd. Hij stelt dat de staat onrechtmatg
handelt door deze wet er toch door te drukken en dus was de civiele rechter bevoegd
om deze zaak te behandelen. Rechter zegt dat art. 81 weer zegt dat hij geen weten
vaststelt en dat de vraag ofe hoe etc. niet aan de rechter is maar aan de wetgever en
hij zegt ook dat het een politeke afweging vergt net als allemaal hiervoor.
Merkwaardig is dat hij vervolgens alle wetsvoorstellen toetst en erop ingaat. Het zijn
niet eens weten maar wetsvoorstellen.
6) Urgenda-zaak: milieuorganisate en vordert voor de rechter dat de staat de CO2-
uitstoot terugdringt. Rechter wijst dat toe omdat de staat maatschappelijke
zorgvuldigheid in acht moest nemen. Rechter zegt dat hij zich wel kan bemoeien met
zaken die met de machtenscheiding werken. Hij denkt dat via de rechter de enige
weg is en dat het alleen kan via formele wetgeving. Rechter beveelt wetgever om het
wel te doen.
7) Forum voor democrate: wetsvoorstel tot goedkeuring van een verdrag. Wetsvoorstel
werd onderdeel van een referendum. NL bevolking heef het verdrag afgewezen in
het referendum met genoeg stemmen. Art 11 wet raadplegend referendum zegt dat
als het afgewezen is dat de regering het meteen moet intrekken of de wet in werking
laten treden. NL regering deed eigenlijk helemaal niks. Baudet ging naar de rechter
en vorderde dat dit wel heel snel moest gebeurene onrechtmatge daad! Rechter dus
bevoegde weer Waterpakt-arrest gebruikt ‘blabla 81 geen rechter niet aan de rechter’
politeke afweging bladiebla.
Conclusie: er zijn politcal /uestons in amerika. Daar kennen ze politcal /uestons doctrine:
rechter probeert op alle manieren politeke geschillen beslissen te ontwijken. In NL hebben
we dat niet erkend dat het hier ook ise maar het lijkt er wel te zijn.
Rechter mag toetsene doet dat niet bij puur politeke geschillen.
, HC 2 Koninga
Terminologie
Oude Grondwet 1815 sterk monarchaal = hanteert een terminologie waarbij het
lijkt alsof de koning veel bevoegdheden heef. Bijv. oorlogsverklaring/
uitvoerende macht bij de koning gelegd. Koning ging over tot Kamerontbinding
en sloot verdragen. Nu regering lezen ipv. Koning. Sinds 1840 contraseign
waardoor bevoegdheden behoorden tot de regering.
Grondwet 1983: nu ook echt schrijven wat je bedoelt
- Koning
- Regering
- Koninklijk besluit = regeringsbesluit
Maar… dat is niet consistent doorgevoerd. Bijv. art. 36 (koning betekent koning
persoonlijk maar het woord ‘hem’ betekent de regering) e 82e 83e 84 lid 1e 87 Gw.
Twee functes
Staatshoofd
Staat nergens in de Grondwet. De Grondwetgever zei dat het zo vanzelfsprekend
is dat het niet in de Grondwet vermeld hoef te worden. Sommige juristen zeggen
dat art. 24 Grondwet betekent dat de koning staatshoofd ise maar dat kun je daar
niet eigenlijk niet uit afeiden.
Lid van de regering
Weinig vanzelfsprekend volgens de grondwetgever van 1983 en daarom moet het
wel in de Grondwet vermeld worden. Dit gebeurt in art. 42 Gw. Je kunt het ook
terugvinden in art. 47. Als je art. 42 leest geef de wet een nevenschikking van de
functes: de Koning is volwaardig onderdeel van de regering en dus niet bijv.
ondergeschikt. Wat je uit art. 47 Grondwet kunt afeiden is wederzijdse
afhankelijkheid van Koning en ministers.
Onschendbaarheid
ie art. 42 lid 2 Gw. De onschendbaarheid behoort tot de kern van de koninklijke
ambtsuitoefening.
King can do no wrong
Waar komt het vandaan? Koning was het hoogste gezag (soeverein) en hij stond
boven alles en kon geen fouten maken want hij bepaalde het beleid. Dat was de
oude betekend van de onschendbaarheid van de Koning: hij is soeverein en kan
geen fouten maken. Sinds 1814 kennen we de consttutonele monarchie en is hij
niet meer het hoogste gezag. Wat houdt Koninklijke onschendbaarheid dan in?
‘de Koning is onverantwoordelijk’-- > Hij legt geen verantwoording af. Betekent
dat geen enkele overheidsinstelling dwingend gezag over de koning kan
uitoefenen. Hij is geen verantwoording schuldig aan ministerse SGe of de rechter.
Dat betekent niet dat de wet niet geldt voor de Koning. o is er bijv. de
buitenstaatverklaring van de koning zie art. 22 gw en art. 35 Gw.
Ministerïele verantwoordelijkheid
e in die zin: koning is onschendbaar staat gelijk aan de ministers zijn
verantwoordelijk. De ministers zijn degene die verantwoordelijk zijn ten opzichte
van de SG als staatshoofd en als deel van de regering. In de praktjk is dat de mp.
Het is een soort staatsrechtelijke gewoonte dat de ministeriële
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bootjeven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
