Set geschiedenis H5 t/m H10
5.1 Het mens en wereldbeeld van de renaissance en de hernieuwde oriëntate op de
klassieke oudheid.
- Rond de 15e eeuw veranderede het mens en wereld beeld van de mens. Door rijkdom
zagen zij meer in de plezierige kant van het leven. De blik was niet meer zo strak gericht op
God, maar meer op het hedendaagse leven op aarde.
- Humanisten waren kritsch en nieuwsgierig en wilden de theorieën van oude Griekse
flosofen nog een keer onderzoeken, gingen deze vertalen en maakten ze zo toegankelijk
voor alle mensen. (Erasmus)
- Uomo Universalis = ideale mens, op vele terreinen ontplooid. Door boekdrukkunst werden
deze ideeën verspreidt over de rest van Europa zo ontstond de nieuwe manier van denken.
- Kunstenaars wilden de werkelijkheid zo echt mogelijk weergeven. Breder
onderwerpskeuze, oude klassieke zuilen terug. Naakt schilderijen van Michel Angelo. De
anonieme kunstenaar veranderde in een zelfewuste kunstenaar die zijn werk signeerde.
- In het klassieke erfgoed herkenden de mensen uit de tjd van de renaissance hun eigen kijk
op het leven. Er was sprake van herleving van waarde en normen =
renaissance(wedergeboorte).
5.2 Het begin van de Europese overzeese expansie.
- Een groot deel van de aarde was onbekend voor de Europeanen en ze waren erg
nieuwsgierig naar wat de wereld hen nog meer te brengen had.
- Europeanen wilden graag naar Indië en China vanwege gewilde handelsproducten, de veel
opbrachten. Vanwege de val van Constantnopel konden er via het land geen handelswaar
vervoerd worden, ze moesten het dus zelf gaan halen en aangezien ze dit niet via het land
konden doen moesten ze zeeroutes bedenken.
De Portugezen, Vasco da Gama en Bartholomeo Diaz naar India via Kaap de Goede Hoop.
De Spanjaarden, Columbus en Americo Vespucci naar Amerika.
5.3 De splitsing van de kerk in West- Europa.
- Humanist Erasmus wegbereider van de Hervorming, ontdekte grote fouten in de
Bijbelvertaling; hij had ook kritek op het functoneren van de RK- Kerk. Pleite voor zuiver
geloof. Te veel macht voor de paus, vaak slecht kwaliteit pastoors, bisschoppen en andere
geestelijken. Veel onwetendheid en bijgeloof.
- Maarten Luther ging veel verder dan Erasmus, de zondige mens kan de genade van god niet
krijgen door het kopen van afaten. Het kan alleen als je echt in god geloofd. Hij stchte een
eigen kerk door de hervorming en dat werd e Protestantse kerk. Later kwam ook de
calvinistsche kerk.
, 5.4 Het ontstaan van de Nederlandse staat.
- Er ontstonden problemen omdat Karel V en Filips ll meer invloed in de gewesten wilden
hebben. Ook gingen ze centraal belastngen heeen en vervolgden ze protestanten.
- Gewesten en belangrijke edelen ( W van Oranje) verzeten zich tegen de groter wordende
macht van de landsheer. Er brak een opstand uit. Landvoogdes Margaretha van Parma
moest de Nederlanden besturen.
- Beelden storm protestanten vernielen kerken. Troepen van de Hertog van Alva kwam de
orde het herstellen.
- Nederlandse opstand verandert in een 80 jarige oorlog
- 1581 Braken zeven Nederlanden met Filips ll en daarna ontstond de Republiek.
6.1 De ontwikkeling van handelskapitalisme en de wereld economie.
- In de 17e eeuw kwam het handelskapitalisme tot bloei: koopman-ondernemers hielden
zich met handel en nijverheid bezig en investeerde een deel van de winst in de
onderneming. Multnatonals zoals de VOC waren typerend.
- VOC (Cornelis Houtman), handelsmonopolie voor heel Azie aangezien de concurrente
tussen Nederlandse bedrijven moordend was en zo de reizen niet winstgevend. VOC deed
vanuit gebouwde handelsposten in Azie mee met de al bestaande handel tussen
verschillende delen van Azie. De wereldeconomie: handelsrelates die Europa aanknoopte
buiten Europa. (Jan Pieters – Zoon Coen, Batvia)
- WIC zat in zuid Amerika, tegenhouden zilvervloot Spanje.
(Slavenhandel)
6.2 De bijzondere plaats en de bloei van de Nederlandse Republiek.
- De Republiek had een overkoepelend overheidsorgaan: de Staten-Generaal waar regenten
vanuit elk gewest naartoe gestuurd werden om deze te vertegenwoordigen. Voor de rest
had elk gewest zijn eigen regels, weten, bestuurders etc.
- De Republiek had geen vorst. De republiek was voor zijn tjd erg vrij en tolerant. Vele
geleerde kwamen naar De Republiek om boeken te drukken. Verder gold er
gewetensvrijheiden en was er veel Godsdienstvrijheid.
- Economische bloei: Door de vele handel over zee, handelsnederzetngen gestcht.
Amsterdam was de belangrijkste stapelmarkt van Europa en de economie en welvaart in de
Republiek bloeide volop (Goude Eeuw).
- Culturele bloei: Kunst (Rembrandt)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juulvdbroek19. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.