17,50 als je DM insta stuurt ( lotte . rijken ), appje ( nul zes twee nul drie twee drie twee nul een ) of stuvia bericht ! 15 euro bij meerdere sv.
Dit is een volledige samenvatting voor het vak Inleiding Bestuursrecht aan de universiteit Leiden, voor zowel de juridische als criminologische opl...
Samenvatting voor het vak Inleiding bestuursrecht (2024),
op basis van:
- Bestuursrecht in het Awb-tijdperk (9e druk 2022)
- Kennisclips Universiteit Leiden (Mr.Dr.A.
Drahmann)
- Voorgeschreven artikelen (links onderaan)
- Werkgroepen incl. PowerPoints door Femke
Binnendijk 1
- Jurisprudentieclips (week 1 t/m 3)
- Zelftoetsvragen Brightspace (voor boek sv)
,Inhoud
Leerdoelen en praktische informatie...............................................................................................................................................4
Week 1: Bestuursorgaan..................................................................................................................................................................4
Hoofdstuk 1: Inleiding tot het bestuursrecht...............................................................................................................................4
Wat is het bestuursrecht?........................................................................................................................................................4
Hoofdstuk 2: De Awb en de relatie tot het bijzonder bestuursrecht..........................................................................................5
Onstaansgeschiedenis van de Awb..........................................................................................................................................5
Afwijken van de Awb................................................................................................................................................................6
Hoofdstuk 3: Bestuur en bestuurden...........................................................................................................................................7
Inleiding....................................................................................................................................................................................7
Wat is een bestuursorgaan?....................................................................................................................................................7
Hoofdstuk 10: Handhavingsrecht (kennisclip 4)........................................................................................................................12
Het sanctiesysteem van handhavingsrecht...........................................................................................................................12
Algemene bepalingen............................................................................................................................................................14
Toezicht op de naleving van regels........................................................................................................................................14
Intrekking van beschikking en andere sancties......................................................................................................................14
Samenloop van sancties.........................................................................................................................................................14
Artikel.........................................................................................................................................................................................14
Week 2: Belanghebbende..............................................................................................................................................................15
Hoofdstuk 3.5: Belanghebbenden & bestuursrecht begrepen (p.86-106)................................................................................16
Introductie..............................................................................................................................................................................16
Art.1:2 Lid 1............................................................................................................................................................................17
Art.1:2 lid 2.............................................................................................................................................................................20
Art.1:2 lid 3.............................................................................................................................................................................21
Artikel.........................................................................................................................................................................................22
Week 3: Besluit...............................................................................................................................................................................24
Introductie..................................................................................................................................................................................24
Definitie van een besluit............................................................................................................................................................25
Beschikking.................................................................................................................................................................................25
Besluit van algemene strekking.................................................................................................................................................26
Algemeen verbindend voorschrift.........................................................................................................................................26
Beleidsregel............................................................................................................................................................................26
Overige besluiten: CBAS.........................................................................................................................................................27
Overzicht van alle soorten besluiten..........................................................................................................................................28
Strategisch besluitbegrip............................................................................................................................................................28
Attributie, delegatie en mandaat...............................................................................................................................................30
Artikel.........................................................................................................................................................................................32
2
,Week 4: Algemene beginselen van behoorlijk bestuur.................................................................................................................34
Hoofdstuk 6: Beleidsruimte of beoordelingsruimte..................................................................................................................34
Hoofdstuk 7: Algemene rechtsnormen – materieel..................................................................................................................36
Inleiding..................................................................................................................................................................................36
Motiveringsbeginsel...............................................................................................................................................................37
Zorgvuldigheidsbeginsel.........................................................................................................................................................37
Rechtszekerheidsbeginsel......................................................................................................................................................37
Verbod van vooringenomenheid...........................................................................................................................................38
Specialiteitsbeginsel..............................................................................................................................................................38
Evenredigheidsbeginsel..........................................................................................................................................................38
Vertrouwensbeginsel.............................................................................................................................................................40
Gelijkheidsbeginsel.................................................................................................................................................................41
Contra legem..........................................................................................................................................................................42
Hoofdstuk 8: Algemene rechtsnormen – procedureel..............................................................................................................42
Plichten...................................................................................................................................................................................42
Aanvragen van een beschikking.............................................................................................................................................43
Voorbereiding van beslissingen.............................................................................................................................................43
Beslistermijnen.......................................................................................................................................................................44
Artikel.........................................................................................................................................................................................45
Week 5: Bezwaar en administratief beroep..................................................................................................................................46
Hoofdstuk 12: Inleiding op rechtsbescherming.........................................................................................................................46
Hoodstuk 14: Bezwaar en administratief beroep......................................................................................................................47
Stappenschema bestuursrechtelijke rechtsbescherming......................................................................................................47
ADR.............................................................................................................................................................................................51
Hoofdstuk 15: Nationale ombudsman...................................................................................................................................51
Mediation...............................................................................................................................................................................53
Artikel.........................................................................................................................................................................................53
Week 6: hoger beroep...................................................................................................................................................................54
Rechtsbescherming: vervolgfase...............................................................................................................................................54
Bezwaar/beroep verkort stappenplan (zelf gemaakt)...............................................................................................................56
Openbaarheid van overheidsinformatie....................................................................................................................................58
Passieve openbaarmaking......................................................................................................................................................58
Actieve openbaarmaking.......................................................................................................................................................58
Artikel.........................................................................................................................................................................................59
Week 7: Raakvlakken met andere rechtsgebieden.......................................................................................................................60
Civiel recht..................................................................................................................................................................................60
Europees recht...........................................................................................................................................................................60
3
,LEERDOELEN EN PRAKTISCHE INFORMATIE
Na afronding van het vak:
Kunt u het onderscheid tussen het algemeen en bijzonder bestuursrecht benoemen;
Kunt u de kernbegrippen van het bestuursrecht, zijnde het bestuursorgaanbegrip, het besluitbegrip en het
belanghebbende begrip definiëren en op een eenvoudige bestuursrechtelijke casus toepassen;
Kunt u uitleggen hoe bestuursbevoegdheden in het leven worden geroepen en worden overgedragen, en kunt u
herkennen of dit is gebeurd door middel van attributie, delegatie of mandaat;
Kunt u uitleggen welke beginselen van behoorlijk bestuur van toepassing zijn in een eenvoudige bestuursrechtelijke
casus;
Kunt u beoordelen hoeveel beslissingsruimte een bestuursorgaan heeft en wat de intensiteit van de toetsing door de
bestuursrechter in dat geval is in een eenvoudige bestuursrechtelijke casus;
Kunt u benoemen hoe het stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming in de algemene wet bestuursrecht is
vormgegeven en in een eenvoudige bestuursrechtelijke casus beoordelen welke rechtsmiddelen openstaan voor
burgers tegen verschillende typen overheidshandelingen.
Tentamen: 20 maart 09.00-12.00
- 3 korte casussen (15pnt per casus): bijv. is er sprake van een bestuursorgaan/besluit/belanghebbende? -> 20 min.
- Betoogvraag (15pnt) over één van de wetenschappelijke artikelen. -> 30 min.
- Juridisch advies (40 pnt)-> 90 min.
Er wordt altijd gevraagd naar de 3 B’s!!
WEEK 1: BESTUURSORGAAN
Hoofdstuk 1, 2 en 3 (m.u.v. 3.5)
Artikel: J.M.J. van Rijn van Alkemade, A.A. Kleinhout, M.F. Vermaat, 'De Algemene wet bestuursrecht en de
terugtredende overheid', in: L.W. Verboeket e.a. (red.), Bestuursrecht in het echt. Vriendenbundel voor prof. mr. drs.
Willemien den Ouden, Deventer: Wolters Kluwer 2021.
Jurisprudentie: ABRvS 17 september 2014 (Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schiphol), AAJ, p. 529
Kennisclips:
o Wat is bestuursrecht? -> H.1 & 2
o Bestuursorgaan: het A-orgaan -> H.3
o Bestuursorgaan: het B-orgaan -> H.3
o Inleiding bestuursrecht - handhavingsrecht -> H.10 (week 2)
Leerdoelen. Na afronding van deze week:
o kunt u het onderscheid tussen het algemeen en bijzonder bestuursrecht benoemen
o kunt u het kernbegrip ‘’bestuursorgaan’’ definiëren en op een eenvoudige bestuursrechtelijke casus
toepassen.
HOOFDSTUK 1: INLEIDING TOT HET BESTUURSRECHT
WAT IS HET BESTUURSRECHT?
Het bestuursrecht heeft betrekking op de relaties tussen de overheid (bestuursorganen) en burgers (belanghebbenden).
Onder burgers vallen ook privaatrechtelijke rechtspersonen. Het bestuur handelt op grond van een publiekrechtelijke
bevoegdheid en oefent daarmee macht uit -> verticale machtsrelatie (bijv. overheidssteun, zorg, horecasubsidies, bouwen
van huizen, toeslagen). Kern van het bestuursrecht: eenzijdige rechtshandeling=het bestuur kan zonder instemming van de
burger bepalen wat de rechten en plichten van die burger zijn. Deze macht wordt begrensd doordat het bestuur dit alleen
kan doen als de wetgever hem die bevoegdheid heeft toegekend in een wettelijk voorschrift. Aan welke rechtsnormen moet
de overheid zich houden en welke rechtsbescherming staat open tegen overheidshandelen? Bestuursrecht is relevant voor
ons dagelijks leven, de samenleving.
4
, Er is ook een samenhang tussen het recht en politiek: de uitslag van de verkiezingen is relevant voor wat er in wet- en
regelgeving terecht gaat komen en de macht die de overheid gaat uitoefenen en onze rechtspositie om daar wellicht tegenop
te kunnen komen via het bestuursrecht. De kern van het bestuursrecht komt uiteindelijk in de wetgeving tot stand.
In 2003 waren er:
• 1790 wetten (alleen in formele zin!)
• 2680 algemene maatregelen van bestuur
• 7664 ministeriële regelingen
Dit zijn alleen nog maar de wetten op het rijksniveau: kortom, de hoeveelheid wetgeving is heel veel. Deze kun je
onderverdelen in algemeen en bijzonder bestuursrecht:
2) Bijzonder: inhoudelijke regels. Dit reguleert een specifiek deel van onze samenleving.
- Omgevingsrecht: bouwen woning
- Vreemdelingenrecht: verblijfsvergunning
- Sociale zekerheid: uitkeringen en toeslagen
- Gezondheidsrecht
- Onderwijsrecht: hoger en wetenschappelijk onderwijs
- Mededingingsrecht: bedrijven
Waarom hebben we eigenlijk bestuursrecht? Functies van het bestuursrecht zijn:
““Bestuursrecht is recht van, voor en tegen het bestuur”
1. Instrumentele functie (van): het geeft de overheid bevoegdheden om het algemeen belang te behartigen en de
publieke taak te vervullen. Bijvoorbeeld de bevoegdheid om een vergunning te verlenen of een boete op te leggen.
Wij willen niet dat de overheid zomaar boetes kan opleggen bijvoorbeeld: daarom hebben we wetgeving, waarbij de
wetgever democratisch door ons gekozen is.
2. Waarborgfunctie (tegen): het geeft burgers bescherming tegen de overheid en haar besluiten.
3. Normerende functie (voor): het geeft regels/normen waar het bestuur zich bij de uitoefening van bevoegdheden
aan moet houden. Hieronder vallen bijvoorbeeld de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb), zoals het
gelijkheidsbeginsel, verbod van vooringenomenheid en het specialiteitsbeginsel (art.3:4 lid 1 Awb): er gelden
beperkingen voor de belangen die een bestuursorgaan bij zijn afweging mag betrekken. De macht van de overheid
wordt dus begrensd.
Het bestuursrecht heeft raakvlakken met andere rechtsgebieden, zoals:
- Staatsrecht: organisatie van de staat. Bestuursorganen zijn voor hun organisatie afhankelijk van het staatsrecht.
Zonder bestuursrecht kunnen de organen van de staat niet handelen ter uitvoering van hun publieke taak.
- Strafrecht: strafrechtelijke vervolging mogelijk
- Privaatrecht: overheid kan ook privaatrechtelijke handelingen verrichten
- Europees recht: moet vaak in Nederlands recht worden omgezet en geldt ook in Nederland
Bronnen van het bestuursrecht zijn wet- en regelgeving, jurisprudentie en literatuur.
HOOFDSTUK 2: DE AWB EN DE RELATIE TOT HET BIJZONDER BESTUURSRECHT
ONSTAANSGESCHIEDENIS VAN DE AWB
De Awb is een relatief jonge wetgeving, vroeger was er vooral bijzonder bestuursrecht. Ieder ministerie maakte zijn eigen
wetgeving. Dit had soms merkwaardige gevolgen: het droeg niet bij aan de rechtszekerheid van burgers. Daarom is er het
plan gekomen een algemene wet in te voeren, tot stand gekomen vanaf 1994 in 4 fases (tranches). De Awb wordt steeds
uitgebreid, gemoderniseerd en aangepast aan eisen van internationaal recht.
Doelstellingen Awb:
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lotterijken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €19,99. Je zit daarna nergens aan vast.
