Samenvatting
Samenvatting Kiezen en beslissen TP
- Instelling
- Fontys Hogeschool (Fontys)
Een samenvatting van de stof vanuit Fontys Eindhoven Toegepaste psychologie. Tentamen gehaald met een 8,9.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: kayaspaan • 5 maanden geleden
Door: catokats • 5 maanden geleden
Bedankt!
Voorbeeld van de inhoud
Week 1Libertair = Vrijheid om te kiezen, dat je gelooft in maximale vrijheid voor individuen. In een
libertaire samenleving is er zo min mogelijk overheidsbemoeienis in het leven van mensen.
Mensen zouden vrij moeten zijn om hun eigen keuzes te maken, zolang ze anderen geen
schade berokkenen. Het gaat erom dat mensen zelf kunnen beslissen over hun eigen leven,
zonder te veel regels of beperkingen van buitenaf.
Paternalisme = Vrije keuzes zijn niet altijd de beste keuzes
Paternalisme is wanneer iemand of een instantie, zoals de overheid, beslissingen neemt of
acties onderneemt die zij denken in het belang van anderen, zelfs als die anderen het er niet
mee eens zijn. Het komt neer op het behandelen van mensen alsof ze kinderen zijn,
waarbij autoritaire figuren denken te weten wat het beste is voor anderen en daarom
actie ondernemen zonder hun toestemming of medeweten.
Sturen van Gedrag
Libertair paternalisme = Libertair paternalisme is een concept dat probeert om
keuzevrijheid te behouden, zelfs als er sturing wordt gegeven aan mensen om betere
keuzes te maken. Het idee is om mensen te helpen de juiste keuzes te maken, maar
tegelijkertijd hun vrijheid te respecteren. Dit kan worden bereikt door middel van
zogenaamde "nudges" of subtiele aanmoedigingen in de richting van bepaalde keuzes,
zonder de opties te beperken. Het doel is om mensen te helpen betere beslissingen te
nemen, terwijl ze toch de vrijheid behouden om hun eigen keuzes te maken.
Voorbeelden
1. Fruit op ooghoogte in de supermarkt: Dit moedigt mensen subtiel aan om
gezondere keuzes te maken zonder hun vrijheid te beperken.
2. Milieuvriendelijk gedrag: Op openbare plaatsen kunnen afvalbakken worden
voorzien van afbeeldingen van glimlachende gezichten of aantrekkelijke
landschappen om mensen aan te moedigen hun afval weg te gooien. (denk ook aan
Holle Bolle Gijs in de efteling)
3. Verkeersveiligheid: Door de snelheidsmeter in auto's zo te ontwerpen dat deze
groter wordt wanneer de bestuurder de maximumsnelheid overschrijdt, worden
bestuurders subtiel aangemoedigd om langzamer te rijden.
4. Vliegjes in het mannentoilet plakken zodat ze daarop mikken en in de wc plassen in
plaats van ernaast.
Hier zijn enkele voorbeelden van nudging in de architectuur: (gebouwen)
1. Trappen vs. roltrappen: Door trappen aantrekkelijker en gemakkelijker toegankelijk te
maken dan roltrappen, moedigen gebouwen mensen aan om meer te bewegen en minder
gebruik te maken van mechanische vervoermiddelen.
2. Natuurlijke verlichting en ventilatie: Het ontwerpen van gebouwen met veel natuurlijk
licht en goede ventilatie kan mensen aanmoedigen om vaker gebruik te maken van trappen
en buitenruimtes, in plaats van zich opgesloten te voelen in afgesloten ruimtes.
1
,3. Groene ruimtes en parken: Het creëren van openbare groene ruimten en parken in
stedelijke omgeving nodigt mensen uit om naar buiten te gaan, te wandelen, te sporten en te
ontspannen, wat hun algehele welzijn kan verbeteren.
4.Het plaatsen van bankjes en zitplaatsen op strategische locaties in de stad moedigt
mensen aan om te stoppen, uit te rusten en met anderen te praten, waardoor sociale
interactie en gemeenschapsgevoel worden bevorderd.
5. Het aanleggen van goed onderhouden wandel- en fietspaden moedigt mensen aan
om actief te blijven en te kiezen voor milieuvriendelijke vervoermiddelen, wat bijdraagt aan
een gezondere levensstijl en een schonere omgeving.
Belonen en straffen
- Wet- en regelgeving (boetes/straffen):
- Boetes voor snelheidsovertredingen: Als iemand de snelheidslimiet
overschrijdt, kan de overheid een boete opleggen als straf voor de
overtreding.
- Gevangenisstraf voor criminele activiteiten: Als een persoon een wet
overtreedt door bijvoorbeeld diefstal of geweld, kan de rechtbank de
gevangenisstraf opleggen als straf voor de misdaad.
- Financiële prikkels (subsidies/beloningen):
- Subsidies voor groene energie: De overheid kan subsidies verstrekken aan
bedrijven of individuen die investeren in groene energie, zoals zonne- of
windenergie, om de overstap naar duurzamere praktijken te stimuleren.
- Belastingvoordelen voor investeringen: Overheden kunnen
belastingvoordelen bieden aan bedrijven of individuen die investeren in
bepaalde sectoren, zoals onderzoek en ontwikkeling, om economische groei
en innovatie te bevorderen.
Wanneer is iets een Nudge volgens het Libertair Paternalisme ?
Een nudge volgens het libertair paternalisme heeft enkele belangrijke kenmerken:
Subtiliteit: Een nudge moet subtiel zijn en niet dwingend. Het moet mensen helpen bij het
nemen van betere beslissingen zonder hun keuzevrijheid te beperken.
Welzijn bevorderen: Een nudge is gericht op het verbeteren van het welzijn van mensen.
Het moedigt gezonde, veilige of verstandige keuzes aan.
Vrijwilligheid: Mensen moeten vrij zijn om de nudge te accepteren of te negeren. Een
nudge mag geen verplichting opleggen of de opties beperken.
Keuze Behoud: Het belangrijkste kenmerk van een nudge binnen libertair paternalisme is
dat het mensen in staat stelt om hun eigen keuzes te maken, zelfs als ze worden beïnvloed
door de omgeving of het beleid.
2
,Kortom, een nudge binnen het kader van libertair paternalisme is een vriendelijke duw in
de goede richting, ontworpen om mensen te helpen betere keuzes te maken terwijl ze
toch hun vrijheid behouden.
Econs versus Human = de verschillen tussen rationeel denken (Econs) en menselijk
gedrag (Humans) te illustreren.
Econ = streven naar nutsmaximalisatie: (de hoogste opbrengst met de minste moeite).
Homo economicus kiest rationeel en objectief het meest aantrekkelijke alternatief uit het hele
aanbod. Daarbij gaat eigenbelang voor het belang van anderen (egoïstisch).
Human = Invloed van psychologische factoren zoals risicoperceptie, attitudes, emoties,
leerprocessen en sociale beïnvloeding spelen een grote rol. Psychologisch inzicht helpt om
gedrag realistischer te verklaren en voorspellen.
Voorbeelden
Beslissing over voeding:
● Human: Een persoon heeft de intentie om gezonder te eten. Maar als hij langs een
fastfoodrestaurant loopt en de verleidelijke geur van gebakken voedsel ruikt, kan hij
toegeven aan zijn impuls en besluiten om een hamburger en friet te kopen, ondanks
zijn eerdere voornemen om gezond te eten.
● Econ: Een Econ, daarentegen, zou waarschijnlijk zijn dieetplannen nauwgezet
volgen. Hij zal zich strikt houden aan zijn gezonde maaltijdopties, zelfs als er
verleidelijke alternatieven zijn, omdat hij rationeel is in het maximaliseren van zijn
welzijn.
Aankoopbeslissing:
● Human: Een persoon staat voor de keuze om een nieuwe smartphone te kopen.
Ondanks het feit dat hij al een goed functionerende telefoon heeft, besluit hij toch de
nieuwste versie te kopen, voornamelijk vanwege de sociale status die ermee
gepaard gaat of vanwege de verleiding van de nieuwste technologische functies.
● Econ: Een Econ zou de aankoop van een nieuwe smartphone rationaliseren op
basis van zijn behoefte en de kosten-batenanalyse. Als zijn huidige telefoon nog
goed werkt en hij de extra functies niet nodig heeft, zal hij waarschijnlijk besluiten om
zijn geld te sparen en zijn huidige telefoon te behouden.
3
, Free riding vs provision of public goods = ‘Free riding" en de levering van "publieke
goederen' zijn begrippen uit de economie die te maken hebben met hoe mensen zich
gedragen in relatie tot gemeenschappelijke hulpbronnen.
Free Riding (Profiteren zonder bij te dragen): Econ is egoïstisch en profiteert van de
bijdragen van anderen:
- Free riding gebeurt wanneer mensen profiteren van een gemeenschappelijk goed of
voordeel zonder ervoor te betalen of bij te dragen aan de kosten ervan. Dit kan
gebeuren omdat ze weten dat ze toch wel van het goed zullen profiteren, zelfs als ze
niet bijdragen.
Voorbeeld: Stel je voor dat er een park is waar mensen kunnen picknicken en
spelen. Om het park te onderhouden, vraagt de gemeenschap om een kleine
bijdrage van iedereen. Sommige mensen kiezen er echter voor om niet te betalen en
profiteren nog steeds van het park zonder bij te dragen aan het onderhoud ervan.
Voorziening van openbare goederen: Human wil bijdragen aan de gemeenschap zonder
er iets voor terug te vragen
- Openbare goederen zijn goederen die beschikbaar zijn voor iedereen in de
samenleving om te gebruiken en waarvan het gebruik niet kan worden uitgesloten.
Ze worden meestal gefinancierd door belastinggeld en geleverd door de overheid,
omdat ze niet efficiënt door de markt kunnen worden geleverd.
Voorbeeld: Straten, parken, straatverlichting en nationale defensie zijn voorbeelden
van openbare goederen. Ze zijn beschikbaar voor iedereen in de samenleving om
van te genieten en kunnen niet worden uitgesloten voor individueel gebruik. De
overheid zorgt voor deze goederen door belastingen te heffen om de kosten te
dekken.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper catokats. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen