Een samenvatting van de hoorcolleges en stof uit het boek (bestuursrecht in de sociale rechtstaat band 1) van het vak bestuurs(proces)recht I aan de Radboud Universiteit. Dit vak wordt gegeven in het tweede jaar van de studie rechtsgeleerdheid of in het eerste semester van de pre-master Nederlands ...
BESTUURSRECHT I
Inhoudsopgave
Week 1: Plaats en structuur van de Awb in het bestuursrecht........................................................................2
Indeling van bestuurshandelingen......................................................................................................................20
Besluiten van algemene strekking......................................................................................................................23
, Concretiserend besluit van algemene strekking (cobas)....................................................................................26
Week 8: Overheid en privaatrecht................................................................................................................ 27
Week 9: Algemene beginselen van behoorlijk bestuur I................................................................................32
Het besluitvormingsmodel van de Awb..............................................................................................................32
Beginselen van behoorlijk bestuur......................................................................................................................35
Zorgvuldigheidsbeginsel..................................................................................................................................35
Rechtszekerheids- of duidelijkheidsbeginsel..................................................................................................37
Week 10: algemene beginselen van behoorlijk bestuur II.............................................................................38
Fair play-beginsel............................................................................................................................................38
Specialiteitsbeginsel........................................................................................................................................39
Detournement de pouvoir..............................................................................................................................39
Belangenafweging en evenredigheid..............................................................................................................40
Verbod van willekeur......................................................................................................................................40
Gelijkheidsbeginsel..........................................................................................................................................40
Vertrouwensbeginsel......................................................................................................................................41
Materieel rechtszekerheidsbeginsel...............................................................................................................41
Week 11 en 12: Internationaal en Nederlands bestuursrecht........................................................................43
EVRM-recht en bestuursrecht.............................................................................................................................43
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur.....................................................................................................47
WEEK 1: PLAATS EN STRUCTUUR VAN DE AWB IN HET BESTUURSRECHT
,BESTUURSRECHT
AARD EN KARAKTERISERING
‘Bestuur’ ziet op het van overheidswege behartigen van het algemeen belang; bestuursrecht ziet op het
juridische aspect daarvan. Bestuursrecht is het recht voor, van en tegen het overheidsbestuur. Bestuursrecht
heeft zowel betrekking op het besturen van de samenleving op macroniveau (algemene beleidsbepaling, wet-
en regelgeving) als op microniveau (concrete bestuurshandelingen als beschikkingen en feitelijke handelingen).
LEGITIMERENDE FUNCTIE
Het bestuursrecht voorziet het bestuursoptreden van een juridische grondslag. Deze grondslag dient
uiteindelijk herleid te kunnen worden tot de grondwet, maar het overheidsoptreden behoeft veelal nadere
regulering in wettelijke voorschriften, plannen en andere besluiten. Concreet komt de legitimerende functie
van het bestuursrecht tot uiting in het in het leven roepen van bestuursorganen, het toekennen van
bestuursbevoegdheden en het regelen van besluitvormingsprocedures.
INSTRUMENTELE FUNCTIE
De instrumentele functie van het bestuursrecht betreft de rol die dit recht speelt ten behoeve van de
vaststelling en uitvoering van het overheidsbeleid. De uitoefening van de bevoegdheden die de wetgever aan
het bestuur toekent, levert zelf vaak ook weer nadere rechtsvorming op, bijvoorbeeld in de vorm van plannen,
nadere regelgeving en beleidsregels, maar ook in de vorm van beschikkingen als vergunningen en
subsidieverleningen
WAARBORGFUNCTIE
Door de bestuursrechtelijke normering van het bestuursoptreden wordt de rechtspositie van de burger ten
opzichte van de overheid gewaarborgd. De belangrijkste waarborgen voor de burger zijn gelegen in de
algemene en bijzondere rechten en procedures die het bestuursrecht biedt: de regels van de bijzondere wet,
aangevuld door de algemene materiële en formele waarborgen van de Awb en de ongeschreven beginselen
van behoorlijk bestuur. Rechtsbescherming bij de bestuursrechter is noodzakelijk om de werking van deze
waarborgen te garanderen.
SAMENHANG VAN EN SPANNING TUSSEN FUNCTIES
De drie functies van het bestuursrecht zijn wel te onderscheiden, maar niet van elkaar te scheiden. De functies
staan ook tot elkaar in een zekere spanning, hetgeen meebrengt dat steeds keuzes moeten worden gemaakt,
waarbij aan alle drie de functies zoveel mogelijk recht moet worden gedaan. In discussies over de functies van
het bestuursrecht bestaat de neiging een bepaalde functie voorop te stellen. Dit is niet zinvol en ook niet juist.
Het bestuursrecht oefent ten opzichte van het bestuur en van de burger de drie onderscheiden functies
gelijktijdig uit. Wel kan men zeggen dat in bepaalde delen van het bestuursrecht de nadruk meer op de
instrumentele functie komt te liggen, terwijl andere gedeelten meer een waarborgkarakter vertonen.
ONDERSCHEIDINGEN
De materiële kern van het bestuursrecht wordt gevormd door de honderden bijzondere wetten, hun
uitvoeringsvoorschriften, talloze verordeningen van decentrale lichamen en op deze regelingen gebaseerde
beschikkingen. Dat maakt het bestuursrecht tot een gecompliceerd rechtsgebied. Toch zijn er wel structuren in
te onderscheiden. De meest gangbare daarvan zijn:
, - Het materiële en het formele bestuursrecht;
- Het algemeen deel en het bijzonder deel;
- Het Nederlandse en het Europese bestuursrecht.
Algemeen en bijzonder deel
Het bestuursrecht is opgebouwd uit het bijzonder deel enerzijds en het algemeen deel anderzijds. Het
bijzonder deel bevat het materiële bestuursrecht in de zin van rechten en plichten voor de burgers en
bevoegdheden en verplichtingen van bestuursorganen, alsmede daarop toegesneden procedureregels. Het
algemeen deel van het bestuursrecht ziet op die rechtsfiguren en rechtsnormen die voor het gehele
bestuursrecht gelding en betekenis hebben. Het algemeen deel van het bestuursrecht wordt in steeds
toenemende mate gereguleerd door de algemene wet bestuursrecht (Awb). De Algemene wet bestuursrecht
berust op de opdracht tot wetgeving van art. 107 lid 2 Gw: ‘de wet stelt algemene regels van bestuursrecht
vast’.
De doelstellingen van de Awb zijn:
- Het bevorderen van eenheid binnen de bestuurlijke wetgeving (harmonisatie);
- Het systematiseren en, waar mogelijk, vereenvoudigen van de bestuursrechtelijke wetgeving;
- Het codificeren van ontwikkelingen die zich in de bestuursrechtelijke jurisprudentie hebben
afgetekend;
- Het treffen van voorzieningen ten aanzien van onderwerpen die zich naar hun aard niet voor regeling
in een bijzondere wet lenen.
Het brengen van eenheid is de meest in het oog springende doelstelling van de Awb. De Awb biedt ruimte voor
differentiatie in het bijzondere bestuursrecht, door verschillende gradaties van harmonisatie te hanteren. Dit
zijn:
- Bepalingen van dwingend recht die voor het gehele bestuursrecht moeten gelden en waarvan slechts
bij wet in formele zin mag worden afgeweken;
- Bepalingen van regelend recht, die moeten worden beschouwd als de voor de normale gevallen beste
regeling, maar waarvan bij (bijzonder) wettelijk voorschrift kan worden afgeweken;
- Bepalingen van aanvullend recht, die gelden in de gevallen dat de bijzondere wet (in materiële zin) het
onderwerp niet regelt;
- Bepalingen van facultatief recht, die slechts van toepassing zijn indien dit bij (bijzonder) wettelijk
voorschrift of bij besluit van het betrokken bestuursorgaan is bepaald.
WEEK 2: BESTUURSORGANEN
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Isa07. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,50. Je zit daarna nergens aan vast.
